Proteoglycaan: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k wiki: + link glycosaminoglycaan
k wikificeren "hyaluronzuur" + andere links
Regel 1:
'''Proteoglycanen''' zijn te vinden in de extracellulaire matrix. Het zijn [[moleculen]] die bestaan uit [[glycosaminoglycaan|glycosaminoglycanen]] die gebonden zijn aan een "core-protein" of kerneiwit. Het kerneiwit wordt gemaakt in het [[ruw endoplasmatisch reticulum]]. De glycosaminoglycanen worden covalent gebonden aan het kerneiwit in het [[golgi-apparaat]]. Proteoglycanen kunnen erg in grootte verschillen. De meeste proteoglycanen worden gebonden aan [[hyaluronan|hyaluronzuur]].
----
'''Functie'''
 
Proteoglycanen hebben meerdere functies. Doordat ze zo een groot oppervlak innemen zorgen ze ervoor dat er minder compressie plaatsvindt en gaan ze snelle verspreiding van [[micro-organismenorganisme]]n en kwaadaardige cellen tegen. Ook kunnen ze dienen als moleculaire filters. De belangrijkste eigenschap van proteoglycanen is dat ze graag [[water|watermoleculen]] binden. Dit komt doordat ze sterk [[elektrische lading|negatief geladen]] zijn.
Proteoglycanen vormen een belangrijk onderdeel van [[kraakbeen]]. Het [[kraakbeen]] in de [[gewricht|gewrichten]] bevat veel [[water]] dat door de proteoglycanen wordt aangetrokken. Dit [[water]] zorgt voor stevigheid en schokdemping. [[Artrose]], een gewrichtsaandoening van het bewegingsapparaat, wordt veroorzaakt door de afbraak van proteoglycanen.[[Afbeelding:Proteoglycaan.JPG|frame|Schematische weergave van meerdere proteoglycanen gebonden op hyaluronzuur.]]
 
Regel 10:
'''Tandheelkundig voorbeeld'''
 
Het parodontaal [[ligament (anatomie)|ligament]] bestaat uit onder andere fibroblasten[[fibroblast]]en en de door deze cellen uitgescheiden grondsubstantie met daarin vooral [[collageen|collagene]] vezels. Deze collagene vezels liggen in iedere richting in het ligament en zitten zowel aan het cement als aan het [[alveolaire]] [[bot (anatomie)|bot]] vast. De tand blijft hierdoor dus vast zitten en kan krachten in alle richtingen weerstaan, vooral trekkrachten.
Alle delen van het parodontaal ligament werken samen als een hydraulische demper of als schok absorptie. Het weefselvloeistof, de elastische vezels van de grondsubstantie en het bloed in de bloedvaten werken als een visco-elastisch systeem; de hydrostatitische druk in de bloedvaten, de druk van het weefselvloeistof en de zwellingsdruk.
Het weefselvloeistof is normaal al samengeperst zodat er geen vervormingen mogelijk zijn (samengeperste vloeistoffen zijn niet vervormbaar). Dat komt doordat proteoglycanen positieve ionen aantrekken zodat water de matrix mee ingezogen wordt (osmotische druk). Door dat water wat naar binnen wordt gezogen ontstaat er een zwellingsdruk welke gecompenseerd wordt door de collagene vezels in de matrix. Op die manier wordt er dus voor gezorgd dat er een grote druk is in de matrix en dat deze dan dus nauwelijks vervormbaar is.