Ottomaanse Rijk: verschil tussen versies

 

=== De positie van het sultanaat ===

Vrijwel alle historici zijn het er echter ook over eens dat een belangrijke oorzaak voor het verval ligt in de ernstige verzwakking van het instituut van het sultanaat. De Ottomaanse staat had vanaf de veertiende eeuw een beleid gevoerd dat tot een sterk gecentraliseerde machtsstructuur had geleid. De organisaties die dit beleid uitvoerden waren verantwoordelijk voor de inning van de belasting op agrarische productie, uitgifte van grond in vruchtgebruik, organisatie van de [[Devşirme]], organisatie van de strijdkrachten. Die organisaties konden dit doen op basis van het gezag van meestal capabele sultans die krachtige bestuurders waren.

 

Deze oorlog werd van beide zijden met extreem geweld gevoerd. In de eerste weken waren er massale moordpartijen op christelijke burgers in Istanboel en [[Smyrna (Griekse stad)|Smyrna]]. Op de Peloponnesos werden daarna tienduizenden moslims vermoord. Andere bekende moordpartijen zijn die van Tripolitsa en Navarino op moslims. De in omvang grootste tragedie speelde zich af op het eiland [[Chios (eiland)|Chios]] waar ongeveer 45.000 christenen omkwamen en ongeveer eenzelfde aantal in slavernij terechtkwam.

[[Bestand:Map Greece expansion 1832-1947-nl.svg|thumb|De gebiedsontwikkeling van Griekenland vanaf de Griekse onafhankelijkheid]]

 

De sultan weigerde het verdrag te accepteren en dat leidde tot de [[zeeslag bij Navarino]]. De gecombineerd Osmaans-Egyptische vloot werd verslagen. De regering in Istanboel weigerde nog steeds de realiteit te erkennen. Er volgde dan ook een nieuwe [[Russisch-Turkse Oorlog (1828-1829)|Russisch-Turkse oorlog]]. In het daar op volgende [[Verdrag van Adrianopel|Verdrag van Edirne]] van 1829 moest het rijk de onafhankelijkheid van Griekenland – in een aanzienlijk kleinere omvang dan de huidige – erkennen. Het rijk erkende verder de Russische soevereiniteit in [[Georgië]], ging akkoord met een vergroting van de autonomie van Servië en met de tijdelijke bezetting door Rusland van Moldavië en Walachije totdat door het rijk een schadeloosstelling werd betaald.

=== De oorlog met Egypte ===

[[Bestand:ModernEgypt, Muhammad Ali by Auguste Couder, BAP 17996.jpg|thumb|[[Mohammed Ali van Egypte|Mohammed Ali]]]]

 

In juli bezet het Egyptische leger al delen van het zuiden van Turkije met steden als [[Tarsus (stad)|Tarsus]] en [[Adana (stad)|Adana]]. Het Egyptische leger trok niet verder in afwachting van instructies van Mohammed Ali uit Caïro. Tijdens de gevechtspauze wist de grootvizier een nieuw Ottomaans leger te mobiliseren, dat echter in de slag van Konya verslagen werd. Hierna was het Egyptische leger een reële bedreiging voor Istanboel zelf.

In paniek wendde de sultan zich tot Rusland om hulp. Tsaar [[Nicolaas I van Rusland|Nicolaas I]] zond een Russische legermacht van ruim 20.000 manschappen naar Anatolië. Ibrahim Pasja besloot de confrontatie met die legermacht niet aan te gaan en koos voor onderhandelingen met de sultan. Zowel de Britten als de Fransen hadden grote moeite met een Russische legermacht in de nabijheid van Istanboel. Ook zij begonnen druk uit te oefenen met als doel terugtrekking van de Russische legermacht in ruil voor concessies aan Mohammed Ali en een garantie tegen verdere invasies. Bij de Conventie van Kütahya van 1833 kwamen Kreta en de Ottomaanse provincies van Syrië en Adana onder het gezag van Mohammed Ali. Het gevolg van de Russische interventie was het verdrag van Hünkâr İskelesi. De belangrijkste – geheime – bepaling uit dat verdrag was de clausule dat het Ottomaanse rijk de [[Dardanellen]] zou sluiten voor ieder oorlogsschip indien de Russen daarom zouden verzoeken.

 

 

=== Binnenlandse maatregelen van Mahmut II ===

 

== De crisis van 1875-1878 ==

[[Bestand:Bulgaria-SanStefano -(1878)-byTodorBozhinov.png|thumb|Bulgarije met een grens aan de Egeïsche Zee bij het [[Verdrag van San Stefano]]]]

[[Bestand:SouthEast Europe 1878.jpg|thumb|Grenzen op de Balkan na het [[Congres van Berlijn]]]]

 

== De periode van Abdülhamit II ==

Tijdens de crisis en vlak voor het uitbreken van de Russisch-Turkse Oorlog van 1877/1878 werd een staatsgreep gepleegd. Het gevolg was het gedwongen aftreden van sultan [[Abdülaziz]]. De plegers van de staatsgreep brachten [[Murat V]] op de troon, nadat zij zich verzekerd hadden dat deze een constitutie zou ondertekenen. Murat was chronisch alcoholist en niet in staat het ambt uit te oefenen. Na drie maanden werd ook hij afgezet en vervangen door [[Abdülhamit II]].

 

 

=== Modernisering ===

In de Turkse geschiedschrijving wordt en werd de persoon en de periode van deze sultan nogal verschillend beoordeeld. Tot in de tweede helft van de twintigste eeuw beschreven de meeste Turkse historici Abdülhamit II als een reactionair die lang de vernieuwing van Turkije heeft gefrustreerd. In de laatste decennia wordt zijn periode echter beschreven als de voortzetting en het hoogtepunt van [[Tanzimaat]] en het begin van de werkelijke modernisering van het rijk. In de periode werd een daadwerkelijke verbetering gemaakt met zaken als infrastructuur, zoals verharde wegen, aanleg van spoorwegen, telegrafie en vooral in het creëren van een systeem van lager onderwijs.

 

[[Bestand:Treaty of Lausanne 1912.jpg|thumb|Italiaanse en Ottomaanse delegatie in Lausanne]]

====Noord-Afrika====

====Jemen====

====Balkan====

[[Bestand:Balkan Wars Boundaries.jpg|thumb|Grenzen na de Eerste en Tweede Balkanoorlog]]

In maart 1918 was de nieuwe [[Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek]] gedwongen het [[Vrede van Brest-Litovsk|Verdrag van Brest-Litovsk]] te tekenen. Gebieden die het rijk bij de [[Russisch-Turkse Oorlog (1877-1878)|Russisch-Turkse Oorlog van 1877-1878]] had verloren zoals [[Kars (provincie)|Kars]], [[Ardahan (provincie)|Ardahan]] en [[Batoemi]] werden weer Ottomaans bezit. Daarna bezetten Ottomaanse troepen het gebied van de [[Transkaukasische Federatieve Republiek]]. Die republiek hield in mei 1918 op te bestaan, maar troepen van het rijk bezetten in september [[Azerbeidzjan]] en [[Bakoe]]. Die ontwikkeling in de Kaukasus versterkte de beweging van het [[panturkisme]] en gaf een impuls aan het idee van een nieuw rijk van Turkstalige volkeren in Centraal-Azië als vervanging van de gebieden die verloren waren gegaan in Europa en het Midden-Oosten.

 

De militaire ontwikkelingen in Europa leidden echter tot de nederlaag van de [[Centralen]] en de regering besloot tot het vragen van een wapenstilstand. Die [[wapenstilstand van Mudros]] van 31 oktober 1918 was in feite een complete capitulatie van het rijk. De macht werd overgedragen aan een nieuwe regering. De belangrijkste leiders tijdens de jaren van de oorlog, onder wie [[Djemal Pasja]], [[Talaat Pasja]] en [[Enver Pasja]], verlieten in het geheim het land. Istanboel werd bezet.

 

 

De gebeurtenissen rondom de Griekse bezettingszone zouden de jaren daarna weer grote tragediën met zich meebrengen. Griekenland was voor zijn deelname in de wereldoorlog aan de zijde van de geallieerden gebiedsuitbreiding toegezegd ten koste van het Ottomaanse rijk. Tijdens de besprekingen in Parijs had de Griekse premier [[Eleftherios Venizelos]] daarvoor vergaande voorstellen ingediend. Uiteindelijk verkreeg Griekenland geheel Thracië, de eilanden [[Tenedos (eiland)|Tenedos]] en [[Imbros]] en een gebied rondom de stad [[Smyrna (Griekse stad)|Smyrna]] in het westen van Anatolië. In mei 1919 landden de eerste Griekse troepen in [[İzmir]].

* [[Abdülmecit II]] als [[kalief]] ([[1922]] - [[1924]])

 

* [[Geschiedenis van Turkije]]

* [[Geschiedenis van de islam]]