Sittard: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎Economie: Typefout gecorrigeerd
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 8:
| bestandsnaam wapen = Sittard wapen.svg
| wapenartikel = Wapen van Sittard
| provincie = {{NL-vlag|Limburg}}
| gemeente = {{NL-vlag|Sittard-Geleen}}
| inwoners = 37.446425<ref name="sittard-geleen.incijfers.nl">http<ref>[https://www.sittard-geleen.incijfers.nl/jive Gemeente in cijfers], gemeente Sittard-Geleen</ref>
| dichtheid = 20832082
| datum inwoners = 1 jan.januari 20162018
| naam inwoner = Sittardenaar
| lat_deg = 50
Regel 20:
| lon_min = 52
| lon_sec = 3
| hoogteligging = 40-90
| oppervlakte = 18,07<ref name="sittard-geleen.incijfers.nl"/>
| oppervlakte land = 17,98
| oppervlakte water = 0,09
| verkeersader = {{Pictogram weg Nederland A-weg|2}} {{Pictogram weg Nederland A-weg|76}} {{Pictogram weg Nederland N-weg|276}} {{Pictogram weg Nederland N-weg|294}} {{Pictogram weg Nederland N-weg|297}} [[StaatslijnSpoorlijn EMaastricht - Venlo]], [[Spoorlijn Sittard - Herzogenrath]]
| stadsrechten = [[1243]]
| netnummer = 046
Regel 46:
De oorspronkelijke nederzetting die later de stad Sittard werd is vermoedelijk ontstaan in de [[Karolingen|Karolingische tijd]], tussen [[700]] en [[1000]], al zijn er ook al duidelijke sporen van bewoning in de [[Merovingen|Merovingische]] periode.<ref>[http://www.hzod-sittard.nl/de-historie-van-de-wijk/ hzod-sittard.nl]</ref> Zij wordt voor het eerst als ''Sitter'' vermeld in [[1157]]. Op de betreffende plek ontstonden destijds drie nederzettingen: [[Haagsittert]], [[Broeksittard]] en de huidige stad Sittard.
 
Sittard groeide vanaf de 11e eeuw sterk uit en kreeg in 1243 [[stadsrechtstadsrechten]]en. In de eeuwen daarna leed de stad geregeld oorlogsschade. In 1677, ten tijde van de [[Hollandse Oorlog]], werd zij in een door Franse troepen aangestoken [[stadsbrand]] bijna volledig verwoest.
 
In de loop der eeuwen hoorde Sittard beurtelings bij het hertogdom Gulik, de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]], [[België (hoofdbetekenis)|België]] (in de periode 1830-39) en de [[Duitse ConfederatieBond]]. Pas in 1867 werd de stad definitief bij Nederland gevoegd.
 
In de jaren 60 en 70 van de [[20e eeuw]] is het centrum van Sittard sterk [[Sanering (bebouwing)|gesaneerd]], waarbij veel oude gebouwen zijn vervangen door moderne. Ook is er een geheel nieuw [[winkelcentrum]] aangelegd.
 
==Inwonertal==
In 20162018 telde de stad Sittard iets minder dan 37.500 inwoners<ref name="sittard-geleen.incijfers.nl" />. Op een oppervlakte van 1798 hectare land is dat een bevolkingsdichtheid van 20832082 inwoners/km². Van de voormalige gemeente Sittard maakten tussen 1982 en 2001 naast Sittard zelf ook de kleinere kernen [[Broeksittard]], [[Einighausen]], [[Guttecoven]], [[Limbricht]], [[Munstergeleen]] en [[Windraak]], (met gezamenlijk zo'n 12.000 inwoners) deel uit. Ten tijde van haar opheffing op 1 januari 2001 had de gemeente Sittard meer dan 49.000 inwoners en Geleen bijna 34.000.
Van de voormalige gemeente Sittard maakten tussen 1982 en 2001 naast Sittard zelf ook de kleinere kernen [[Broeksittard]], [[Einighausen]], [[Guttecoven]], [[Limbricht]], [[Munstergeleen]] en [[Windraak]], (met gezamenlijk zo'n 12.000 inwoners) deel uit.
Ten tijde van haar opheffing op 1 januari 2001 had de gemeente Sittard meer dan 49.000 inwoners en Geleen bijna 34.000.
 
==Ligging==
Sittard ligt precies ingeklemd tussen twee rijksgrenzen in het smalste gedeelte van de provincie [[Limburg (Nederland)|Limburg]], tevens het smalste stuk van Nederland. In het oosten en noordoosten grenst het aan [[Duitsland (hoofdbetekenis)|Duitsland]], nabij de gemeente [[Selfkant]], en in het westen aan de [[Maas]], die de grens met [[België (hoofdbetekenis)|België]] vormt.
 
==Dialect==
Regel 68 ⟶ 66:
 
=== Kerken en kapellen ===
*De [[Basiliek van Onze -Lieve -Vrouw van het Heilig Hart]], van 1877, in [[Sittard-Centrum]]
*De [[Sint-Petrus' Stoel van Antiochiëkerk (Sittard)|Sint-Petrus' Stoel van Antiochiëkerk]], uit de 14de eeuw, in [[Sittard-Centrum]]
*De [[Sint-Michielskerk (Sittard)|Sint-Michielskerk]], kloosterkerk van 1660, in [[Sittard-Centrum]].
Regel 94 ⟶ 92:
*[[Dominicanenklooster (Sittard)|Dominicanenklooster]], 1657, klooster en school, verbonden met Sint-Michaëlskerk, in [[Sittard-Centrum]].
*[[Klooster Sint Agnetenberg]], aan Plakstraat 24 in [[Sittard-Centrum]], oorspronkelijk Dominicanessenklooster.
*[[Klooster van de Missiezusters van Onze-Lieve-Vrouw van de Apostelen (Sittard)|Klooster van de Missiezusters van Onze-Lieve-Vrouw van de Apostelen]] aan Weidom 2, in [[Broeksittard]]
*[[Klooster van de Missionarissen van het Heilig Hart (Sittard)|Klooster van de Missionarissen van het Heilig Hart]] aan Leyenbroekerweg 111-113 in de wijk [[Leyenbroek]]
*[[Gemmaklooster]], aan Leyenbroekerweg 52, in de wijk [[Leyenbroek]]
*[[Klooster van de Zusters van de Goddelijke Voorzienigheid]], aan Walramstraat 23, in de wijk [[Sittard-Centrum]]
Regel 133 ⟶ 131:
*[[Museum De Domijnen]], tot 2015 "Het Domein": stedelijke archeologie en geschiedenis, aan Kapittelstraat 6.
*Museum De Domijnen: hedendaagse kunst, aan Ligne 2.
*[[Toon Hermans]] museum, teopening openen in 2017onbekend.
 
===Molens===
Regel 168 ⟶ 166:
Sittard en Geleen vormen een schakel in de provinciale, in de nationale en in de grensoverschrijdende infrastructuur. De stad Sittard ligt enkele kilometers van de autosnelweg [[Rijksweg 2|A2]], via welke [[Eindhoven]] in minder dan een uur te bereiken is en [[Maastricht]] in ruim 20 minuten. De provinciale weg [[Provinciale weg 276|N276]], die in het westen en in het zuiden de rand van de stad vormt, verbindt in noordelijke richting met [[Roermond (stad)|Roermond]] en in oostelijke richting met [[Heerlen]]. In westelijke richting sluiten Sittard en Geleen bovendien aan op het [[knooppunt Kerensheide]], waar de [[autosnelweg]] tussen [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]] en [[Keulen (stad)|Keulen]], de [[Rijksweg 76|A76]], de [[Rijksweg 2|A2]] ontmoet. Sinds 2017 is Sittard via de [[Provinciale weg 297|N297]] en de Duitse [[Bundesstraße 56|B56]] en [[Bundesautobahn 46|A46]] verbonden met [[Düsseldorf]].
 
Sittard vormt ook een relatief belangrijke schakel in het spoorwegennet. Op dit [[Nederlandse Spoorwegen|NS]]-[[station Sittard|station]] werd de intercitylijn uit [[station Alkmaar|Alkmaar]] in het verleden gesplitst in een deel naar [[station Maastricht|Maastricht]] en een deel naar [[station Heerlen|Heerlen]]. [[station Roermond|Roermond]], dat ook door deze Intercitylijnintercitylijn wordt aangedaan, Heerlen, Maastricht en [[station Kerkrade Centrum|Kerkrade]] zijn daarnaast ook per stoptrein te bereiken. Vanaf 2013 rijden de Intercityintercity's naar Heerlen en Maastricht overdag gescheiden van elkaar. Hiermee ontstaat tussen Sittard en [[station Amsterdam Centraal]] elk kwartier een snelle verbinding via [[station Eindhoven]] en [[station Utrecht Centraal]]. De wijk [[Ophoven (Sittard)|Ophoven]] had vroeger een eigen stopplaats aan de [[spoorlijn Sittard - Herzogenrath]]: [[stopplaats Ophoven]]. Deze is in 1934 gesloten. Voorts is er ook nog een goederenspoorlijn naar [[Born (Nederland)#Havens|Born]].
 
== Economie ==
Regel 177 ⟶ 175:
De in de eerste decennia van de 20e eeuw in productie gekomen steenkoolmijnen, met name de nabijgelegen [[Staatsmijn Maurits]], en de bijbehorende steenkoolverwerkende- en chemiebedrijven in [[Geleen]], zorgden ook in Sittard voor een toename van de bevolking.
 
Na de Tweede Wereldoorlog vestigde [[Lijst vanKoninklijke Philips-vestigingen|Philips]] (1946) zich ten noorden van Sittard met een beeldbuizenfabriek, en deze vormde de kern voor het grote bedrijventerrein [[Industriepark Noord (Sittard)|Industriepark Noord]]. Na 1975 verminderde de werkgelegenheid van Philips snel, en in 2009 eindigden de activiteiten voorgoed. Op het industriepark verschenen echter tal van nieuwe bedrijven.
 
In 1962 werd het bedrijventerrein [[Handelscentrum Bergerweg]] opgericht, dat voornamelijk detailhandel, kleine bedrijven en kantoren omvat.
 
In Sittard bevindt zich sinds 1991 het hoofdkantoor van het uit de mijnbouw voortgekomen [[Koninklijke DSM N.V.NV|DSM]]. Dit is gelegen in het [[Kantorenpark Sittard]], dat is gesitueerd nabij het [[Station Sittard|station]], op het terrein van een voormalige steenfabriek. In 2006 opende het Saoedische concern [[SabicSABIC]], dat de bulkchemie van DSM had overgenomen, een nieuw Europees hoofdkantoor. Dit bevindt zich op het bedrijventerrein [[BedrijvenStad Fortuna]].
 
De binnenstad van Sittard vormt een regionaal koopcentrum.
Regel 188 ⟶ 186:
Sittard is vanouds een centrum van spiritualiteit en onderwijs. Er hebben zich in het verleden tal van religieuze instellingen gevestigd, naast een [[kapittel]] ook vele [[Klooster (gebouw)|kloosters]] en moederhuizen. Middelbaar onderwijs werd en wordt onder meer gegeven door [[jezuïeten]] en [[franciscanen]], hoger onderwijs door [[dominicanen]] en [[ursulinen]]. De [[Trevianum Scholengroep]], voortgekomen uit een fusie van twee [[Hoger algemeen voortgezet onderwijs|havo]]/[[Voorbereidend wetenschappelijk onderwijs|vwo-]]scholen - het [[Bisschoppelijk College Sittard|Bisschoppelijk College]] en het [[Serviam Lyceum]] -, is een van de grootste middelbare scholen van Nederland.
 
Op [[Hoger beroepsonderwijs|HBO]]-niveau is Sittard een kleine studentenstad. [[Hogeschool Zuyd Hogeschool]] heeft hier een afdeling [[Hoger economisch en administratief onderwijs|HEAO]] en een faculteit Gedrag en Maatschappij. Daarnaast is er in Sittard een grote lerarenopleiding gevestigd van [[Fontys Hogescholen]]. Deze hogeschool herbergt in Sittard ook een Centrum voor Theologie en Pastoraat, gelieerd aan een HBO-opleiding Theologie en Levensbeschouwing. [[Fontys Hogescholen]], [[Hogeschool Zuyd Hogeschool]] en gemeente Sittard-Geleen organiseren sinds enkele jaren de Studentenintroductie Sittard-Geleen.
 
==Cultuur==
Regel 219 ⟶ 217:
| Aantal inwoners per woonwijk op 1 januari 2013 volgens het CBS<ref>[http://statline.cbs.nl/ Kerncijfers wijken en buurten 2013], CBS Statline</ref>:
{| class="wikitable"
| colspan="3" | '''+Westelijk Sittard'''
|-
! '''Wijk'''
! '''Buurt'''
! '''Inwoners'''
|-
| [[Sittard-Centrum|Centrum]]
! '''Wijk'''
! '''Buurt'''
! '''Inwoners'''
|-
| [[Sittard-Centrum|Centrum]]
|
| 2730
|-
| Industrieterrein Bergerweg-Rosengarten
| [[BedrijvenStad Fortuna]]<br>[[Handelscentrum Bergerweg]]<br>[[Kantorenpark Sittard]]<br>[[Rosengarten (Limburg)|Rosengarten]] (gedeeltelijk)
| 170
|-
| [[Kollenberg-Park Leyenbroek]]
| [[Kollenberg]]<br>[[Leyenbroek]]<br>[[Stadspark Sittard|Park]]
| 3365
|-
| [[Limbrichterveld]]
| Limbrichterveld<br>[[Hoogveld (Sittard)|Hoogveld]]
| 5715
|-
| Omgeving [[Huis Watersley|Watersley]]
|
| 175
|-
| [[Ophoven (Sittard)|Ophoven]]
| Ophoven<br>[[Beekdal (Sittard)|Beekdal]]<br>[[Craaveld]]<br>[[Tuin van Gulik]]
| 4060
|-
| [[Sanderbout]]
| Sanderbout<br>[[Achtbunder]]
| 1800
Regel 255 ⟶ 253:
| <br>
{| class="wikitable"
|colspan="3"|'''+Oostelijk Sittard'''
|-
! '''Wijk'''
! '''Buurt'''
! '''Inwoners'''
|-
| [[Baandert (wijk)|Baandert]]
! '''Wijk'''
! '''Buurt'''
! '''Inwoners'''
|-
| [[Baandert (wijk)|Baandert]]
|
| 3255
|-
| [[Broeksittard]]
|
| 1600
|-
| [[Industriepark Noord (Sittard)|Industrieterrein Noord]]
|
| 70
|-
| [[Kemperkoul]]
| [[Europapark (Sittard)|Europapark]]<br>[[Haagsittardpark]]<br>[[Kempehof]]<br>[[Lahrhof]]
| 6520
|-
Regel 281 ⟶ 279:
| 110
|-
| [[Overhoven]]
|
| 3425
|-
| [[Stadbroek]]
| [[Molenbeek (buurt)|Molenbeek]]<br>[[Stadbroek-Oost]]
| 2435
|-
| [[Vrangendael]]
|
| 1950
Regel 313 ⟶ 311:
 
=== Sport ===
Op sportief gebied is Sittard landelijk bekend. Te noemen zijn hier onder meer de voetbalclub [[Fortuna Sittard]], basketbalvereniging Bumpers en de handbalclubs [[HV Sittardia|Sittardia]] en [[Limburg Lions|OCI-LIONS]]. Deze laatste staat nationaal en internationaal hoog aangeschreven. Bekende sporters waren in het verleden onder meer de wielrenner [[Jan Nolten]] (1930, Sittard), de voetballer [[Willy Dullens]] en de bokser [[Arnold Vanderlyde]]. Voormalig polsstokhoogspringer [[Rens Blom]] is het bekendste lid van de Sittardse atletiekvereniging [[AV Unitas]]. In Sittard is [[Sportzone Limburg]] gevestigd, waar verschillende sportaccommodaties van topsport tot recreatieve sport worden uitgeoefend. Ook heeft Sittard een zwemvereniging genaamd [[Hellas-Glana]].
 
=== Kinderen ===
Regel 323 ⟶ 321:
== Geboren ==
De volgende bekende personen met een Wikipedia artikel zijn geboren in Sittard:
 
{| border="0" cellpadding="8"
|- align=left
|- valign=top
|
* [[Eric Balemans]] (1961)
* [[Eddy Beugels]] (1944-2018)
Regel 355 ⟶ 350:
* [[Arnold Vanderlyde]] (1963)
* [[Xander van Vledder]] (1985)
|}
 
== Evenementen ==
Regel 372 ⟶ 366:
* [[Dvers]] muziekfestival in het centrum van de stad waarbij de bands/artiest optreden in de verschillende horecazaken.
* [[Cinema in het Park]] openlucht bioscoopvoorstellingen
* [[Groove Garden (festival)|Groove Garden]] (dancefestival, outdoor en indoor; outdoor vindt plaats nabij het [[zwembad [[De Nieuwe Hateboer]] en de indoorversie wordt gehouden op het voormalig [[Philips LightingSignify|PhilipsPhilipsterrein]]terrein)
* [[Parkfestival]] werd sinds 1995 gehouden op 30 april (Koninginnedag) in het stadspark van Sittard.
* Wintercircus