1480-1489: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
+ onzekerheid over dood Clarence |
|||
Regel 2:
== Belangrijke gebeurtenissen ==
=== Lage Landen ===
* [[1482]] – De hertogin van Bourgondië en landsvrouwe van de Nederlanden [[Maria van Bourgondië (1457-1482)|Maria van Bourgondië]] sterft door een val met haar paard. Haar
*[[1483]] : [[Vlaamse Opstand tegen Maximiliaan]]. Als Maximiliaan de vijandschappelijkheden met Frankrijk wil hervatten, gaan de steden hiermee niet akkoord.
* In [[1481]] benoemt koningin [[Isabella I van Castilië]] haar biechtvader, de Dominicaan [[Tomás de Torquemada]], tot [[Spaanse Inquisitie|grootinquisiteur]]. Daarna worden in [[Kroon van Castilië|Castilië]] ongeveer zevenhonderd mensen van Joodse afkomst levend verbrand die christelijk gedoopt zijn ([[conversos]]), maar ervan beschuldigd worden heimelijk nog het [[jodendom]] aan te hangen. Zo wordt de stemming gemaakt die in 1488 leidt tot een grote [[pogrom]].▼
*1483 : Het [[Beleg van Utrecht (1483)|Beleg van Utrecht]] is een strijd tijdens de [[Hoekse en Kabeljauwse twisten]]. Het was een strijd tussen twee bisschoppen [[David van Bourgondië]] en [[Engelbrecht van Kleef]] over wie het [[sticht Utrecht]] zou gaan besturen. David van Bourgondië trekt aan het langste eind.
*1488 : [[Jonker Fransenoorlog]] is de laatste oprisping van de Hoekse en Kabeljauwse twisten.
=== Engeland ===
*1483 : Koning [[Eduard IV van Engeland]] sterft, zijn broer [[Richard III van Engeland|koning Richard III]], laat de zoon van Eduard, [[Eduard V van Engeland|Eduard V]] opsluiten in de [[Tower of London (gebouw)|Tower van Londen]] en roept zichzelf uit als [[Lijst van Britse koningen|koning van Engeland]].
*1485 : [[Slag bij Bosworth]]. Richard III sneuvelt, de schoonzoon van Eduard IV, [[Hendrik VII van Engeland|Hendrik VII Tudor]] wordt de nieuwe koning. De Slag bij Bosworth betekent het einde van de [[Rozenoorlogen]] en het begin van [[Tudor (dynastie)|Tudor dynastie]].
=== Frankrijk ===
*1483 : Koning [[Lodewijk XI van Frankrijk]] sterft, zijn minderjarige zoon [[Karel VIII van Frankrijk|Karel VIII]] volgt hem op. Er ontstaat ruzie over het regentschap tussen [[Anna van Beaujeu]], zijn zus en [[Lodewijk XII van Frankrijk|Lodewijk van Orléans]], zijn zwager.
* [[Diogo Cão]] maakt in opdracht van koning [[Johan II van Portugal]] twee ontdekkingsreizen langs de westkust van [[Afrika]]. Op zijn eerste reis ([[1482]]-[[1483]]) ontdekt hij de rivier de [[Kongo (stroom)|Kongo]] en komt hij in contact met het stroomopwaarts gelegen [[Bakongo]] koninkrijk. Daarna volgt hij de Afrikaanse kust tot aan [[Kaap Santa Maria (Angola)|Kaap Santa Maria]] in [[Angola]]. Op zijn tweede reis ([[1485]]-[[1486]]) komt Diogo Cão zelfs tot aan [[Kaap Kruis]] in [[Namibië]].▼
*1488 : [[Slag bij Saint-Aubin-du-Cormier]]. Lodewijk van Orléans wordt gevangengenomen.
=== Ottomaanse Rijk ===
;Godsdienst▼
*[[1480]] : [[Ottomaanse aanval op Otranto]].
*[[1481]] : Sultan [[Mehmet II]] sterft, zijn zoon [[Bayezid II]] volgt hem op. Een andere zoon [[Cem]] gaat hier niet mee akkoord.
*[[1482]] : Cem vlucht naar [[Rodos (eiland)|Rodos]], in handen van de [[Hospitaalridders]].
*[[1483]] : Cem verblijft in Frankrijk op het domein van [[Pierre d'Aubusson]], grootmeester van de Hospitaalridders.
*[[1489]] : Cem wordt overgeplaatst naar Rome bij [[Paus Innocentius VIII]].
=== Ontdekkingsreizen ===
▲*[[1482]]-[[1483]] : [[Diogo Cão]] maakt in opdracht van koning [[Johan II van Portugal]] twee ontdekkingsreizen langs de westkust van [[Afrika]]. Op zijn eerste reis
*[[1485]]-[[1486]] : Op zijn tweede reis komt Diogo Cão zelfs tot aan [[Kaap Kruis]] in [[Namibië]].
*[[1488]] : [[Bartolomeu Dias]] rondt [[Kaap de Goede Hoop]].
*1486 : [[Ahuitzotl]] wordt heerser van het [[Azteken]]rijk. Tijdens zijn regering zal het rijk in oppervlakte verdubbelen.
* [[1484]] – [[Paus Innocentius VIII]] vaardigt zijn ''Heksenbul'' uit: ''Summis desiderantes affectibus'' (Er zijn mensen die bezeten zijn). Heinrich Kramer ([[Institoris]]), een [[Dominicanen|dominicaanse]] [[Inquisitie|inquisiteur]] voert [[Heksenjacht|heksenprocessen]] in verscheidene Duitse steden. Hij wordt tegengewerkt door plaatselijke bisschoppen, die in de meeste gevallen de verdachten weer loslaten. Dit maakt hem nog vastberadener heksen en ketters te vervolgen. Hij schrijft het boek [[Malleus maleficarum]] of '''Heksenhamer'''.
* In 1488 vindt na een oproep van de paus een kruistocht plaats tegen de [[waldenzen]], die zich echter in de Alpen schuilhouden.
* de [[Spaanse Inquisitie]] stuurt tussen 1478 en 1490 ongeveer 2.000 mensen naar de brandstapel en "verzoent" 15.000 mensen met de kerk. Het gaat voornamelijk om [[Converso|joodse bekeerlingen]] die ervan worden verdacht heimelijk de joodse feesten te vieren.
* De [[Abdij van Aduard#Aduarder Kring|Aduarder Kring]] komt regelmatig bijeen in het klooster van abt [[Henricus van Rees]]. Naast hem bestaat ze uit aanhangers van de [[Moderne Devotie]] als [[Rudolf Agricola]], [[Wessel Gansfort]], de onderwijshervormer [[Alexander Hegius]] uit Deventer, Johannes Oostendorp (schoolbestuurder van Hegius’ school), [[Rodolphus Langius]] uit Münster en veel minder bekende jongere kloosterlingen. De groep krijgt van Gansfort de dringende raad om de Bijbel te lezen.
▲* In [[1481]] benoemt koningin [[Isabella I van Castilië]] haar biechtvader, de Dominicaan [[Tomás de Torquemada]], tot [[Spaanse Inquisitie|grootinquisiteur]]. Daarna worden in [[Kroon van Castilië|Castilië]] ongeveer zevenhonderd mensen van Joodse afkomst levend verbrand die christelijk gedoopt zijn ([[conversos]]), maar ervan beschuldigd worden heimelijk nog het [[jodendom]] aan te hangen. Zo wordt de stemming gemaakt die in 1488 leidt tot een grote [[pogrom]].
* [[1483]] – [[15 augustus]] – In [[Rome (stad)|Rome]] wordt door [[paus Sixtus IV]] de [[Sixtijnse Kapel]] ingewijd. De bouw ervan was tien jaar eerder begonnen. Een blikvanger hierin zijn de talloze [[fresco (schilderterm)|fresco]]'s van [[Michelangelo Buonarroti|Michelangelo]]. In [[1488]] wordt [[Michelangelo Buonarroti]] [[leerling]] van [[Domenico Ghirlandaio]].
* [[1488]] – [[Leonardo da Vinci]] schildert [[Laatste Avondmaal (Leonardo da Vinci)|Het Laatste Avondmaal]].
Regel 30 ⟶ 44:
* In dit decennium schildert [[Sandro Botticelli|Botticelli]] zijn beroemde ''Geboorte van Venus''.
▲;Amerika
{{Commonscat|1480s}}
| |||