Versie van 26 mei 2019 13:32 bewerken Waldo79 (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 24.879 bewerkingen kGeen bewerkingssamenvatting Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website ← Oudere bewerking		Versie van 11 jun 2019 18:00 bewerken ongedaan maken Omaylie (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 22.960 bewerkingen kGeen bewerkingssamenvatting Label: Visuele tekstverwerker Nieuwere bewerking →
Regel 1: {\| {{Prettytable-SP}} {{SP-kop\|Utrechtse sneltram<br />[[DeUtrecht ~~Uithof~~Science ~~(Utrecht)~~Park\|De Uithof]] - [[Utrecht (stad)\|Utrecht]] - [[Nieuwegein]] - [[IJsselstein]]}} {{SP-data \| AFBEELDING =Qbuzz 5022 als U-tram, Jaarbeursplein.JPG Regel 39: {{SP2\|uxmKRZu\|uxmKRZu\|\|[[Leidseveertunnel]]}} {{SP2\|uexSBHF\|uexSTR\|\|[[Westplein (sneltramhalte)\|Westplein]]\| (tot 2013)}} {{SP2\|uexSTR\|uSBHF\|\|'''[[Jaarbeursplein (sneltramhalte)\|Utrecht CS- Jaarbeursplein]]'''<br />Beginpunt {{Pictogram sneltram Utrecht\|60}} {{Pictogram sneltram Utrecht\|61}}}} {{SP2\|uexSTRl\|ueABZg+r\|}} {{SP2\|\|uSBHF\|\|[[Graadt van Roggenweg (sneltramhalte)\|Graadt van Roggenweg]]}} Regel 62: {{SP2\|uSBHF\|\|\|[[Doorslag (sneltramhalte)\|Doorslag]]}} {{SP2\|uSKRZ-Au\|\|\|{{Pictogram weg Nederland A-weg\|2}}}} {{SP2\|uSBHF\|\|\|[[~~Hooghe Waerd (sneltramhalte)\|~~Hooghe Waerd]]}} {{SP2\|uSBHF\|\|\|[[Clinckhoeff (sneltramhalte)\|Clinckhoeff]]}} {{SP2\|uhKRZWae\|\|\|''Brug over de [[Hollandse IJssel]]''}} Regel 71: \|} \|} De '''Sneltram Utrecht - Nieuwegein/IJsselstein''' <small>(afgekort '''SUNIJ''', ook wel '''SUN''')</small>, ook bekend onder '''Regiotram Utrecht''', is een trambedrijf in de gemeente Utrecht en in Nieuwegein en IJsselstein. De sneltram werd in de [[1980-1989\|jaren ~~tachtig~~80]] aangelegd om de [[groeikern]]en/[[slaapstad\|slaapsteden]] te ontsluiten. De lijn wordt in 2019 verlengd naar het [[DeUtrecht ~~Uithof~~Science ~~(Utrecht)~~Park\|~~Universiteitscomplex~~universiteitscomplex De Uithof]] om een drukke busverbinding hiernaartoe te vervangen. Tegelijkertijd wordt het gehele tramnetwerk verbouwd van gebruik door hogevloertrams naar lagevloertrams. == Geschiedenis == Regel 78: [[Bestand:5007 5009 IJsselstein Clinckhoeff 25 april 2006.JPG\|thumb\|left\|Tramstel 5007 in groene [[Connexxion]]-uitvoering in IJsselstein.]] [[Bestand:Utrechtse sneltram.jpg\|thumb\|left\|Tram 5021 in de gele uitvoering van de [[Bestuur Regio Utrecht\|BRU]] in 2012 te [[IJsselstein]].]] Tussen 1883 en 1929 verbond de [[~~Tramlijn~~tramlijn Utrecht - Vreeswijk]] de plaatsen Utrecht, Jutphaas en Vreeswijk. Voor een verbinding tussen de stad Utrecht en de nieuwe woonkern [[Nieuwegein]], een stedelijke uitbreiding van de bestaande dorpskernen van [[Vreeswijk (wijk)\|Vreeswijk]] en [[Jutphaas]], heeft men zowel een [[trein]] (zoals in Zoetermeer), een [[trolleybus]] als een [[sneltram]] overwogen. Bij de treinvariant zou de spoorlijn na Lunetten en het viaduct van Rijksweg 12 afbuigen van de [[Spoorlijn Utrecht - Boxtel\|spoorlijn Utrecht – 's-Hertogenbosch]]. Anticiperend op een treinverbinding werd op de [[koersrol]] van de eerste [[Stadsgewestelijk Materieel\|sprinters]] de bestemming "Nieuwegein" opgenomen. Regel 90: ===Veranderingen in het Utrechtse stationsgebied=== Vanaf 2009 werd het ~~[[Aanpak Stationgebied#OV-Terminal\|~~Utrechtse stationsgebied]] vernieuwd. Om ruimte te scheppen hiervoor, is de sneltramlijn in stappen ingekort tot het [[Jaarbeursplein]].<ref name="CU2020-20091106">{{ citeer web \| url= https://archive.is/20120530030036/http://www.cu2030.nl/sneltramhalte_utrecht_centraal_begin_december_nieuwe_begineindhalte \| werk= cu2030.nl \| uitgever= CU2030 \| titel= Sneltramhalte Utrecht Centraal begin december nieuwe begin-/eindhalte \| datum= 6 november 2009 \| archiefurl= https://web.archive.org/web/20110830021144/http://www.cu2030.nl/sneltramhalte_utrecht_centraal_begin_december_nieuwe_begineindhalte \| archiefdatum= 30 augustus 2011 \| dodeurl= nee \| bezochtdatum= 10 februari 2019 }}</ref><ref name="rtvu-20130422">{{ citeer web \| url= http://www.rtvutrecht.nl/nieuws/965814/hele-maandag-geen-trams-door-vertraging-werk-westplein.html \| titel= Hele maandag geen trams door vertraging werk Westplein \| werk= rtvutrecht.nl \| uitgever= [[RTV Utrecht]] \| datum= 22 april 2013 \| bezochtdatum= 10 februari 2019 \| archiefurl= https://web.archive.org/web/20180202012409/http://www.rtvutrecht.nl/nieuws/965814/hele-maandag-geen-trams-door-vertraging-werk-westplein.html \| archiefdatum= 2 februari 2018 \| dodeurl= nee }}</ref><ref name="utrecht.nl-20090303">{{pdf}} {{ citeer web \| url= https://archive.is/20120530030035/http://www.utrecht.nl/smartsite.dws?id=12564&persberichtID=295500&type=pers \| titel= Persbericht: ''"Planontwikkeling westzijde Stationsgebied kan verder"'' \| werk= utrecht.nl \| uitgever= [[Gemeente Utrecht]] \| datum= 3 maart 2009 \| bezochtdatum= 10 februari 2019 \| archiefurl= https://web.archive.org/web/20140113004848/http://www.utrecht.nl/smartsite.dws?id=12564&persberichtID=295500&type=pers \| archiefdatum= 13 januari 2014 \| dodeurl= nee }}</ref><ref name="blogspot-20090202">{{citeer web \| url= http://bouwput.blogspot.com/2009/03/cranenborch.html \| titel= Cranenborch \| datum= 3 maart 2009 \| werk= bouwput.blogspot.com \| uitgever= Bouwput Utrecht \| archiefurl= https://archive.today/20190210121242/http://bouwput.blogspot.com/2009/03/cranenborch.html \| archiefdatum= 10 februari 2019 \| dodeurl= nee \| bezochtdatum= 10 februari 2019 }}</ref> Het aantal reizigers van de sneltram nam mede hierdoor af, vanwege langere loopafstanden naar de binnenstad en het overige openbaar vervoer. Door de verlenging van de tram met de [[Uithoflijn]] keert de tram in 2019 uiteindelijk weer terug aan de Centrumzijde van Utrecht CS.<ref name="dso_votram-200809">{{pdf}} {{citeer web \| url= http://www.utrecht.nl/images/DSO/Infraprojecten/hov/HOVomdeZuid_VOtram_september2008.pdf \| titel= HOV om de Zuid – ''Stationsgebied tot P&R De Uithof'' (Voorontwerp tram) \| datum= juni 2008 \| werk= utrecht.nl \| uitgever= [[Gemeente Utrecht]] \| archiefdatum= 11 oktober 2018 \| archiefurl= https://web.archive.org/web/20181011013717/http://www.utrecht.nl/images/DSO/Infraprojecten/hov/HOVomdeZuid_VOtram_september2008.pdf \| bezochtdatum= 10 februari 2019 \| dodeurl= ja }}</ref> Regel 96: ===Uithoflijn=== {{Zie hoofdartikel\|Uithoflijn}} InOp ~~december~~29 juli 2019 wordt een verlenging van de sneltramlijn in gebruik genomen richting [[Stadion Galgenwaard]] en [[DeUtrecht ~~Uithof~~Science ~~(Utrecht)~~Park\|~~Universiteitscomplex~~universiteitscomplex De Uithof]]. Deze verbinding vervangt buslijn 12, die ondanks de inzet van extra grote (dubbelgelede) bussen en een hoge frequentie al jaren kampt met een ondercapaciteit.<ref>~~[http~~https://www.adrtvutrecht.nl/~~utrecht~~nieuws/1929133/uithoflijn-opgaat-7waarschijnlijk-29-juli-~~2018~~echt-~~in-gebruik~aa1c32ab/ Uithoflijn op 7 juli 2018 in gebruik]~~rijden.html, www.adrtvutrecht.nl; 224 ~~mei~~juni ~~2017~~2019</ref> De Uithoflijn kent een volledig vrije baan. Alleen in De Uithof deelt de lijn zijn tracé met andere lijnbussen. De lijn eindigt bij P+R De Uithof. Daar is ook een opstelterrein voor 6 trams, waar ook klein onderhoud en schoonmaakwerkzaamheden kunnen plaatsvinden. == Infrastructuur == De [[spoorwijdte]] is 1435 millimeter ([[normaalspoor]]), de [[bovenleiding]][[Elektrische spanning\|spanning]] is 750 [[volt (eenheid)\|volt]] [[gelijkstroom]] en het netwerk is geschikt voor [[Tweerichtingsvoertuig\|tweerichtingtrams]]. De [[Remise (openbaar vervoer)\|remise]] van de sneltram was tot december 2013 gecombineerd met de busgarage van het [[streekvervoer]] en bevindt zich in het noorden van Nieuwegein tussen de [[Jutphasespoorbrug]] en de halte [[Zuilenstein (sneltramhalte)\|Zuilenstein]]. ===Tramhaltes=== Regel 110: Vanaf februari 2005 kregen enkele haltes een grondige renovatie. Dit betrof de haltes [[Graadt van Roggenweg (sneltramhalte)\|Graadt van Roggenweg]], Ziekenhuis Oudenrijn (deze naam werd gewijzigd in [[24 Oktoberplein-Zuid (sneltramhalte)\|24 Oktoberplein-Zuid]]), [[5 Mei Plein (sneltramhalte)\|5 Mei Plein]], [[Vasco da Gamalaan (sneltramhalte)\|Vasco da Gamalaan]], [[Kanaleneiland Zuid (sneltramhalte)\|Kanaleneiland Zuid]], [[Merwestein (sneltramhalte)\|Merwestein]] en [[Nieuwegein-Zuid (sneltramhalte)\|Nieuwegein-Zuid]]. Enkele jaren daarvoor waren al de meeste haltes in Nieuwegein en IJsselstein vernieuwd. Sindsdien zijn alle haltes (met uitzondering van [[Merwestein (sneltramhalte)\|Merwestein]]) gerenoveerd. De haltes [[Moreelsepark (sneltramhalte)\|Moreelsepark]] en [[Westplein (sneltramhalte)\|Westplein]] zijn niet gerenoveerd, aangezien deze zijn vervallen met de bouw van de nieuwe ~~[[Utrecht Centraal\|~~OV-terminal]] en plaats maakten voor één tijdelijke nieuwe halte aan de [[Jaarbeurs Utrecht\|Jaarbeurs]]zijde. Utrecht Centraal is opgeknapt voor de tijd dat deze halte nog dienstdeed. Alle haltes zijn voorzien van displays die de vertrektijden aangeven van de tram en tegelijkertijd is er OV-chipkaartapparatuur geplaatst voor het in- en uitchecken en het opladen van de OV-chipkaart. Na de introductie van [[Voor U\|Voor U-huisstijl]] zijn er nieuwe reisinformatieposters geplaatst bij de haltes. Regel 121: Eind 2016 was de volledige infrastructuur tussen Utrecht en Nieuwegein Stadscentrum vernieuwd. De beide takken richting Nieuwegein Zuid en IJsselstein Zuid zijn nog niet aan de beurt gekomen. Doordat op elke tak slechts de helft van het aantal trams rijdt, zijn deze baanvakken minder versleten. In 2020 worden ook de sporen van de takken naar Nieuwegein Zuid en IJsselstein Zuid vernieuwd. Tevens worden dan alle haltes aangepast aan de lagevloertrams van de [[Spaanse trams in Utrecht\|Utrechtse Urbos 100]], die dan in dienst komt op deze lijnen. Dan is er doorgaand verkeer mogelijk van en naar de op in december 2019 te openen [[Uithoflijn]]. De provincie had hiervoor €141 miljoen gereserveerd, maar in de zomer van 2018 bleek dat er nog €16 miljoen extra nodig is<ref name="ad-20180712-1">{{citeer nieuws \| voornaam= Jan \| achternaam= Dankbaar \| url= https://www.ad.nl/utrecht/16-miljoen-extra-voor-aanleggen-nieuw-tramsysteem~af1e1115/ \| titel= 16 miljoen extra voor aanleggen nieuw tramsysteem \| werk= ad.nl \| uitgever= [[Algemeen Dagblad]] \| datum= 12 juli 2018 \| archiefurl= https://web.archive.org/web/20180716165625/https://www.ad.nl/utrecht/16-miljoen-extra-voor-aanleggen-nieuw-tramsysteem~af1e1115/ \| archiefdatum= 16 juli 2018 \| dodeurl= nee \| bezochtdatum= 16 juli 2018 }}</ref>. De plannen waren om de halte [[Merwestein (sneltramhalte)\|Merwestein]] niet om te bouwen naar lagevloer en de halte te laten vervallen omdat het aantal reizigers (circa 100 per dag) te laag is. Echter, deze keuze is teruggetrokken nadat een meerderheid van de Statenfracties kritiek uitte en tegen stemde. ==Exploitatie== Regel 132: ====Voormalige dienstregelingen==== Hoewel de huidige dienstregeling - hierboven beschreven - al jaren de basis is, zijn er de afgelopen jaren verschillende afwijkingen geweest. * Van enig moment tot december 2013 werd in de ochtendspits een extra rit gereden vanuit zowel IJsselstein als Nieuwegein. * Deze extra ritten werden hierna voor een korte tijd vervangen door een snelbusverbinding vanuit IJsselstein, gereden door het [[GVU]]. Regel 177: == Materieel == [[Bestand:UOV (QBuzz) Sneltram 5002 (14398562322).jpg\|{{largethumb}}\|De [[Zwitserse trams]].]] De exploitatie wordt sinds het begin uitgevoerd met speciaal voor de verbinding ontworpen enkelgelede tweerichtingtrams met een hoge vloer. Enkele jaren reden er extra trams afkomstig uit Wenen, maar deze zijn inmiddels verkocht. Voor de verlenging van de sneltram én ter vervanging van de originele trams zijn lagevloertrams besteld en in aflevering. === Zwitserse trams === {{Zie hoofdartikel\|Zwitserse trams in Utrecht}} Voor de dienstuitvoering van de sneltram werden in Zwitserland 27 enkel[[gelede tram]]s aangeschaft. Deze trams doen sinds 1983 onafgebroken dienst, maar zijn wel enkele keren verbouwd en van andere kleuren en logo's voorzien. ~~Eén~~Een tramstel is afgevoerd na een ongeval. [[Bestand:Weens driewagenstel van de Sneltram Utrecht.JPG\|{{largethumb}}\|Weens driewagenstel van de Sneltram Utrecht. Smakkelaarsveld te Utrecht; 3 maart 2011.]] === Weense trams === Regel 195: ==Afbeeldingen== ===Trams=== <gallery mode="packed" heights="100" > Bestand: SU et-5001.JPG\|Sneltram 5001 in originele geel/oranje uitvoering bij de [[Remise (openbaar vervoer)\|remise]] in Nieuwegein (1982). Bestand:5023 500X Utrecht Jutphasespoorbrug Europaweg 25 april 2006.jpg\|Sneltram op de [[Jutphasespoorbrug]] (Utrecht–Nieuwegein).

Utrechtse sneltram: verschil tussen versies