Spaanse verovering van Mexico: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Kwallebeet (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
{{Zijbalk geschiedenis Mexico}}
De '''[[Spanje (personele unie)|Spaanse]] verovering van [[Mexico (land)|Mexico]]''' begon met de [[Spaanse verovering van het Azteekse Rijk|onderwerping van de Azteken]] door [[Hernán Cortés]] tussen [[1519]] en [[1521]], maar het zou nog meer dan twee eeuwen duren voordat heel Mexico onder Spaanse controle was.
 
== Azteken (1519-1521) ==
{{Zie hoofdartikel|Spaanse verovering van het Azteekse Rijk}}
[[Bestand:Malinche Tlaxcala.jpg|thumb|Cortés werd tijdens zijn veroveringstocht bijgestaan door [[La Malinche]]]]
In [[1519]] zette Hernán Cortés voet aan wal en stichtte aan de Mexicaanse golfkust de stad [[Veracruz (stad)|Veracruz]]. Hij trok vergezeld door een paar honderd man het binnenland in. Nadat hij in een veldslag een leger van [[Tlaxcala (staat)|Tlaxcala]] versloeg, besloot deze staat zich bij de Spanjaarden aan te sluiten. In november [[1519]] bereikte Cortés de Azteekse hoofdstad [[Tenochtitlan]], waar hij keizer [[Motecuhzoma II]] ontmoette. Cortés nam deze later gevangen, maar liet hem als marionet verderregeren. Nadat Cortés secondant een [[tempelmoord|bloedbad]] had aangericht op een religieus feest dwong Cortés Moctezuma zijn bevolking te kalmeren, waarbij deze om het leven kwam. Hierna zag zich met zijn leger en Tlaxcalteeke bondgenoten gedwongen de stad te verlaten. Een groot deel van zijn leger verloor hierbij het leven in een gebeurtenis die bekendstaat als de [[Treurnacht]]. Cortés vestigde zijn basis in [[Texcoco]] vanwaaruit hij het [[beleg van Tenochtilán]] opzette. Inmiddels had een [[pokken]]epidemie de hoofdstad getroffen, waarbij tienduizenden Azteken het leven verloren waaronder Moctezuma's opvolger [[Cuitlahuac]]. [[Cuauhtemoc (tlahtoani)|Cuauhtémoc]] werd vervolgens tot vorst uitgeroepen. Onder zijn leiding verdedigden de Azteken zich dapper tegen de Spanjaarden, waarbij de hoofdstad grotendeels verwoest werd. Op [[13 augustus]] [[1521]] gaf Cuauhtemoc zich in [[Tlatelolco]] over aan Cortés, waarmee het Azteekse rijk ophield te bestaan.
 
== Michoacán (1522-1530) ==
Na het horen van de nederlaag van de Azteken, aartsvijand van de [[Purépecha (volk)|Purépecha]] (Tarasken), besloot de vorst van het Purépechakoninkrijk [[Michoacán de Ocampo|Michoacán]] [[Tangáxuan II]] zich niet te verzetten tegen de Spaanse conquistador [[Cristóbal de Olid]], waarna de beide heren de macht besloten te delen. In [[1529]] kwam [[Nuño Beltrán de Guzmán]] naar Michoacán om de Purépecha definitief de onderwerpen. hij verbond zich met de Purépecha-edelman [[Cuinierángari]], een rivaal van Tangáxuan, en liet de vorst afzetten en executeren. Hoewel de Purépecha zich onder leiding van de legendarische prinses [[Eréndira]] verzetten tegen Guzmáns veroveraars mocht het niet baten en werd Michoacán ingelijfd bij het Spaanse imperium.
{{Zie hoofdartikel|Spaanse verovering van Michoacán}}
Na het horen van de nederlaag van de Azteken, aartsvijand van de [[Purépecha (volk)|Purépecha]] (Tarasken), besloot de vorst van het Purépechakoninkrijk [[Michoacán]] [[Tangáxuan II]] zich niet te verzetten tegen de Spaanse conquistador [[Cristóbal de Olid]], waarna de beide heren de macht besloten te delen. In [[1529]] kwam [[Nuño Beltrán de Guzmán]] naar Michoacán om de Purépecha definitief de onderwerpen. hij verbond zich met de Purépecha-edelman [[Cuinierángari]], een rivaal van Tangáxuan, en liet de vorst afzetten en executeren. Hoewel de Purépecha zich onder leiding van de legendarische prinses [[Eréndira]] verzetten tegen Guzmáns veroveraars mocht het niet baten en werd Michoacán ingelijfd bij het Spaanse imperium.
 
== Yucatán (1527-1546) ==
[[Francisco de Montejo, el adelantado]] begon in [[1527]] met de georganiseerde onderwerping van het [[Yucatán (schiereiland)|schiereiland Yucatán]]. Zijn eerste campagne was echter nauwelijks succesvol, zodat hij in [[1531]] met een grotere troepenmacht terugkeerde. Hij boekte aanvankelijk een succes toen hij [[Campeche (stad)|Campeche]] Campeche innam, maar de [[Maya (volk)|Maya's]] van Yucatán bleken echter weerbarstig en wisten de Spanjaarden wederom te verdrijven. Montejo's zoon [[Francisco de Montejo, el mozo]] keerde in [[1540]] terug naar Yucatán. Hij wist handig gebruikt te maken van onderlinge rivaliteit tussen de verschillende Mayastaten. Hij sloot een verbond met de [[Tutul Xiu]]dynastie van [[Maní (Yucatán)|Maní]] en wist Ti'ho in te nemen, dat hij hernoemde tot [[Mérida (Yucatán)|Mérida]]. De Spanjaarden en Xiu wisten vervolgens samen het oosten van het schiereiland te onderwerpen en in [[1546]] was de verovering officieel voltooid. Er bleven echter nog decennialang opstanden voorkomen, en het zou nog tot [[1697]] duren voordat [[Tayasal]] aan het [[Peténmeer]] zich als laatste stad ten slotte overgaf aan de Spanjaarden.
{{Zie hoofdartikel|Spaanse verovering van Yucatán}}
[[Francisco de Montejo, el adelantado]] begon in [[1527]] met de georganiseerde onderwerping van het [[Yucatán (schiereiland)|schiereiland Yucatán]]. Zijn eerste campagne was echter nauwelijks succesvol, zodat hij in [[1531]] met een grotere troepenmacht terugkeerde. Hij boekte aanvankelijk een succes toen hij [[Campeche (stad)|Campeche]] Campeche innam, maar de [[Maya (volk)|Maya's]] van Yucatán bleken echter weerbarstig en wisten de Spanjaarden wederom te verdrijven. Montejo's zoon [[Francisco de Montejo, el mozo]] keerde in [[1540]] terug naar Yucatán. Hij wist handig gebruikt te maken van onderlinge rivaliteit tussen de verschillende Mayastaten. Hij sloot een verbond met de [[Tutul Xiu]]dynastie van [[Maní (Yucatán)|Maní]] en wist Ti'ho in te nemen, dat hij hernoemde tot [[Mérida (Yucatán)|Mérida]]. De Spanjaarden en Xiu wisten vervolgens samen het oosten van het schiereiland te onderwerpen en in [[1546]] was de verovering officieel voltooid. Er bleven echter nog decennialang opstanden voorkomen, en het zou nog tot [[1697]] duren voordat [[Tayasal]] aan het [[Peténmeer]] zich als laatste stad ten slotte overgaf aan de Spanjaarden.
 
== Het Noorden (1529-1721) ==
{{Zie hoofdartikel|Chichimekenoorlogen}}
 
== Nasleep van de verovering ==
500 jaar nadat Hernán Cortés in Mexico aan land ging, eiste de Mexicaanse president Andrés Manuel López Obrador excuses van de Spaanse koning en van de paus voor de wandaden die de Europese veroveraars begingen tijdens de verovering van Mexico. De Spaanse regering wees dit verzoek onmiddellijk af. <ref>2019 NRC nieuwsartikel [https://www.nrc.nl/nieuws/2019/03/27/kolonialisme-mexico-wil-excuses-spanje-en-rome-voor-de-conquista-a3954695 Mexico wil Spaanse excuses voor ‘excessen’'excessen' verovering], ''NRC Handelsblad'', 27 maart 2019</ref> Dat is opmerkelijk, want ten tijde van de verovering van Midden-Amerika was er van Spaanse zijde al de nodige kritiek. <ref>2019 NRC nieuwsartikel [https://www.nrc.nl/nieuws/2019/03/29/spaans-debat-over-azteken-was-altijd-al-actueel-a3955111 Spaans debat over Azteken was altijd al actueel], ''NRC Handelsblad'', 29 maart 2019</ref>
 
{{Appendix}}
 
[[Categorie:Spaanse verovering van Mexico| ]]