Vuursalamander: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
rv
Labels: Misbruikfilter: Kwebbelen Misbruikfilter: Experimenteren
Regel 21:
De ontwikkeling van de vuursalamander is bijzonder omdat geen eieren worden afgezet, maar deels ontwikkelde [[larve]]n levend ter wereld worden gebracht. Soms komen ze zelfs volledig ontwikkeld ter wereld, wat uitzonderlijk is voor [[amfibieën]]. De vuursalamander komt voor in grote delen van Europa en leeft voornamelijk in [[bos (vegetatie)|beboste]] gebieden in relatief laaggelegen streken. Een ondersoort van de vuursalamander, ''[[Salamandra salamandra terrestris]]'', komt ook voor in het zuiden van Nederland ([[Limburg (Nederland)|Limburg]]) en in België.<ref name="FAUNA">{{Citeer boek | achternaam = Raymond C M Creemers, Jeroen J C W van Delft, en anderen - Reptielen Amfibieën Vissen Onderzoek Nederland ism Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis en European Invertebrate Survey Nederland | titel = '''De Nederlandse Fauna 9: De Amfibieën en Reptielen van Nederland''' | datum = 2009 | uitgever = KNNV Uitgeverij (distributie) | ISBN = 978 9050 113007}}</ref>
 
hoi hoi hoi hoi hoi hoi hoi hoi hoi hoi hoi hoi hoi hoi hoi XD XD XD XD XD XD XD XD XD XD XD XD XD XD
== Uiterlijke kenmerken ==
[[Bestand:Salamandara salamandra MHNT 4.jpg|thumb|De gifklieren van de salamander; duidelijk zichtbaar zijn de [[parotoïden]] (omcirkeld)]]
[[Bestand:Feuersalamander DE.jpg|thumb|Sommige ondersoorten zijn sterk geel gekleurd, zoals ''[[Salamandra salamandra terrestris|S. s. terrestris]]'']]
De vuursalamander is een opvallende soort door de [[Aposematische kleuring|aposematische kleuren]]. Dit zijn kleuren die dienen om natuurlijke vijanden af te schrikken. Het gehele lichaam heeft een overwegend zwarte basiskleur en een tekening van heldere gele pigmentvlekken tot strepen die sterk afsteken tegen de zwarte grondkleur. Er is echter veel variatie en sommige exemplaren zijn eerder geel met zwarte vlekken of strepen en ook exemplaren die vrijwel zwart zijn met enkele vlekken of [[landkaarttekening]]en komen voor, de vlekken zijn soms oranje tot rood van kleur. De buikzijde is grijs en minder duidelijk gevlekt dan de rugzijde. De rugtekening verschilt vaak enigszins per ondersoort, zo heeft ''[[Salamandra salamandra fastuosa]]'' meestal duidelijke lengtestrepen op de rug. ''[[Salamandra salamandra gallaica]]'' heeft naast gele ook bloedrode en meer onregelmatige vlekken op voornamelijk de poten en kop. De eerste paar jaar na de metamorfose kan de tekening nog wat veranderen maar daarna blijft deze steeds hetzelfde, hierdoor zijn de salamanders individueel te herkennen.<ref name="FAUNA" /> De parotoïden of oorklieren zijn altijd gekleurd zodat ze goed opvallen, deze nier-vormige en naar elkaar toe gekromde gifklieren hebben duidelijk zichtbare [[porie|poriën]] waardoor het gif naar buiten stroomt als het dier zich bedreigd voelt.<ref name="AMWEB" /> De huid is verder glad en heeft een glanzende en enigszins [[rubber]]achtige textuur die slijmerig aandoet maar niet zo aanvoelt.
 
De salamander heeft een vrij plompe bouw door het brede en ronde lichaam met een ronde staart die aan het einde is afgeplat. De staart heeft aan de onderzijde een lengtegroef en is duidelijk korter dan het lichaam, in tegenstelling tot de meeste Europese salamanders. De kop is groot en duidelijk afgesnoerd van het lichaam. Opvallend zijn de korte en stevige poten en kleine tenen wat een aanpassing is aan het leven op het land.<ref name="AAR" /><br />De vrouwtjes worden gemiddeld iets groter dan de mannetjes en behoorlijk zwaarder tot 50 gram, mannetjes blijven ongeveer 20 gram.<ref name="BIO" /> Gedurende de voortplantingstijd hebben de mannetjes een sterk opgezwollen [[cloaca (anatomie)|cloaca]].<ref name="NOL" />
 
De gemiddelde lengte van een Midden-Europese vuursalamander van de kop tot het puntje van de staart is zo'n 14 tot 17 centimeter, maar sommige exemplaren kunnen een totale lichaamslengte van wel 23&nbsp;cm bereiken. In het zuiden van het verspreidingsgebied komen grotere exemplaren voor, zo is een waarneming van een vuursalamander uit Zuid-Portugal bekend die een lengte had van meer dan 25&nbsp;cm.<ref name="NOL" /> Een salamander met een lengte van 19 centimeter kan een gewicht van 55 gram bereiken, zwangere vrouwtjes worden nog zwaarder. In Nederland blijft de salamander kleiner; de ondersoort die hier voorkomt wordt gemiddeld 16 centimeter, het langste exemplaar mat ruim 20&nbsp;cm.<ref name="FAUNA" />
 
=== Onderscheid met andere soorten ===
Van andere Europese soorten is de vuursalamander eenvoudig te onderscheiden. Er zijn enkele soorten die eenzelfde lichaamsbouw hebben zoals de [[alpenlandsalamander]] (''Salamandra atra'') en de [[Lanza's alpenlandsalamander]] (''Salamandra lanzai'') maar deze soorten zijn uniform zwart van kleur met hooguit kleine lichtere vlekjes.
 
Ook buiten Europa zijn er maar enkele soorten die moeilijk te onderscheiden zijn maar in het veld is determinatie eenvoudig; de [[Corsicaanse vuursalamander]] (''Salamandra corsica'') komt alleen voor op [[Corsica]] en de andere twee leven in [[Noord-Afrika]], afgescheiden van alle andere soorten. Enkele soorten uit het [[Noord-Amerika]]anse geslacht ''[[Ambystoma]]'' hebben een gelijkende bouw en tekening zoals de [[langteensalamander]] (''Ambystoma macrodactylum'') en de [[gevlekte salamander]] (''Ambystoma maculatum''). Deze zijn echter plomper gebouwd en missen de rijen huidklieren op rug en flanken, ook zijn de [[parotoïden]] niet goed zichtbaar.
 
De larven kunnen soms verward woorden met [[neotenie|neotene]] exemplaren van de [[alpenwatersalamander]] maar zijn te onderscheiden aan de gele bovenzijde van de basis van de poten.<ref name="FAUNA" />
 
== Verspreiding en habitat ==