Kiesrechtgeografie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Lisajanssen (overleg | bijdragen)
definitie van kiesrechtgeografie neutraler en uitgebreider gemaakt
Lisajanssen (overleg | bijdragen)
de oorsprong van gerrymandering verder toegelicht
Regel 4:
 
== Oorsprong ==
Het concept gerrymandering ontleent haar naam aan de gouverneur van Massachusetts [[Elbridge Gerry]]. In de Verenigde Staten worden de district grenzen iedere 10 jaar opnieuw getekend om bij te blijven met demografische ontwikkelingen, gezien de congresdistricten een ongeveer gelijk aantal kiezer behoort te bevatten. Dit gebeurde ook in 1812 toen Elbridge Gerry een wet voor de wijziging van het district Massachusetts ondertekende. Dit district werd op een dusdanige wijze hertekend dat het de vorm aannam van een draakachtige salamander. Met deze exotische vorm van het kiesdistrict werd voordeel geboekt voor de democratische-republikeinse partij, waartoe Elbridge Gerry behoorde, ten opzichte van de benadeelde federalistische partij.<ref>{{Citeer boek|titel=The Rise and Development of the Gerrymander|auteur=Elmer Cummings Griffith|taal=en|url=https://books.google.nl/books?id=6o2HAAAAMAAJ&pg=PA73&redir_esc=y|uitgever=Scott, Foresman|datum=1907}}</ref>De term Gerry-mander werd vervolgens voor het eerst gebruikt in de Boston Gazette op 26 maart 1812, en is dus een samenvoeging van de achternaam van de gouverneur en het sala''mander''vormige kiesdistrict. Bij de vermelding van het concept werd ook een cartoon getoond, waarin het kiesdistrict op figuurlijke wijze wordt getekend als een draak met vleugels en scherpe klauwen. Deze illustratie werd later een van de beroemdste politieke cartoons uit de vroege Amerikaanse geschiedenis. <ref>{{Citeer web|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0962629808000954?via=ihub|titel=ScienceDirect|bezochtdatum=2019-05-08|werk=www.sciencedirect.com}}</ref>
In de [[Verenigde Staten]] moeten iedere 10 jaar de districtenlijnen opnieuw worden getekend om bij te blijven met [[demografie|demografische]] ontwikkelingen ([[congresdistrict]]en moeten een ongeveer gelijk aantal kiezers bevatten). De herindeling wordt echter door de gekozen politici zelf gedaan, waarbij zij de uitslag van de volgende verkiezing kunnen manipuleren. Deze praktijk levert soms exotisch gevormde districten op, zoals het klassieke voorbeeld de "Gerrymander", vernoemd naar [[Elbridge Gerry]], een gouverneur van Massachusetts.
 
De strategie achter gerrymandering is, het aantal 'nutteloze' stemmen voor de andere partij zo groot mogelijk, en voor de eigen partij zo klein mogelijk, te maken. Als nutteloos gelden daarbij alle stemmen in een district dat verloren wordt, en in een district dat gewonnen wordt alle stemmen die meer zijn dan de stemmen van de kandidaat die als tweede eindigt. Dit uit zich in twee op het eerste gezicht diametraal tegenovergestelde strategieën: