Gallienus: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Leopard (overleg | bijdragen)
k WPCleaner v2.01 - Opgelost met behulp van WP:CW (Code 016: Sjabloon met een Unicode controle teken)
Regel 43:
In 255 en 257 werd Gallienus tot [[consul (Rome)|consul]] benoemd. Bij deze gelegenheden bracht hij mogelijk een kortdurend bezoek aan Rome. Hier zijn echter geen bewijzen voor.<ref>{{aut|J. Bray}} (1997), blz. 56.</ref> Tijdens zijn verblijf aan de Donau (Drinkwater suggereert in 255 of 256) verhief hij zijn oudste zoon [[Valerianus II]] tot Caesar en dus tot officiële erfgenaam van zichzelf en van zijn eigen vader Valerianus I; de jongen vergezelde Gallienus nu waarschijnlijk ook op campagne. Toen Gallienus zich in 257 naar de westelijke Rijn-provincies verplaatste bleef Valerianus II als belichaming van het keizerlijk gezag achter aan de Donau.<ref>{{aut|J.F. Drinkwater}} (1987), blz. 21–22.</ref>
 
Ergens tussen 258 en 260 (de exacte datum is niet geheel duidelijk) werd Gallienus geconfronteerd met de eerste grote opstand tegen zijn bewind​​bewind. [[Ingenuus]], gouverneur van ten minste een van de [[Pannonië|Pannonia]]'s,<ref>{{aut|J. Bray}} (1997), blz. 57; {{Aut|J.F. Drinkwater}} (1987), blz. 22 suggereert dat hij ook de verantwoordelijk voor [[Moesia]] droeg.</ref> maakte gebruik van Valerianus I verblijf aan in het Oosten om daar af te rekenen met de invasie van de [[Sassaniden|Sassanidische]] koning der koningen [[Shapur I]] en de preoccupatie van Gallienus met zijn problemen aan de Rijngrens. Ingenuus liet zichzelf tot keizer uitroepen. Valerianus II is waarschijnlijk in 258 tijdens zijn verblijf bij de legioenen aan Donaugrens gestorven,<ref>{{aut|J.F. Drinkwater}} (1987), blz. 22.</ref> Ingenuus was hier misschien verantwoordelijk voor - of misschien vreesde hij verantwoordelijk te worden gehouden voor deze ramp. Volgens een andere opvatting was de catastrofe van de gevangenneming van Valerianus I tijdens de [[slag bij Edessa]] echter de aanleiding voor de daaropvolgende opstanden van [[Ingenuus]], [[Regalianus]] en [[Postumus]].
 
Hoe dan ook, Gallienus reageerde met grote snelheid. Eerst liet hij zijn zoon [[Saloninus]] als Caesar achter in [[Colonia Claudia Ara Agrippinensium]] ([[Keulen (stad)|Keulen]]), onder toezicht van Albanus (of Silvanus). De militaire leiding berustte bij Postumus. Daarna trok hij snel op naar de [[Balkan (schiereiland)|Balkan]]. Hij nam het nieuwe cavaleriecorps (''comitatus'') onder commando van [[Manius Acilius Aureolus|Aureolus]] met zich mee.<ref>{{aut|J. Bray}} (1997), blz. 74-75.</ref> Hij versloeg de usurpator bij [[Osijek|Mursa]]<ref>{{aut|Aurelius Victor}}, XXXIII 2, {{aut|Orosius}}, ''Historiae Adversus Paganos'' VII 10, {{aut|Eutropius}}, IX 8.</ref> of bij [[Sirmium]].<ref>{{aut|Zonaras}}, XII 24.</ref> De overwinning had hij voornamelijk aan zijn cavalerie en haar briljante commandant te danken. Ingenuus werd of door zijn eigen troepen gedood of hij pleegde na de val van zijn hoofdstad Sirmium zelfmoord door verdrinking.<ref>{{aut|J. Bray}} (1997), blz. 76, {{aut|J. Fitz}}, ''Ingenuus et Regalien'', blz. 44.</ref>
Regel 66:
De omstandigheden van de usurpatie waren, eens te meer, dramatisch. In 258 had Gallienus in [[Colonia Claudia Ara Agrippinensium]] ([[Keulen (stad)|Keulen]]) zijn middelste zoon [[Saloninus]] en diens naaste raadgever Silvanus geïnstalleerd. Postumus voerde het bevel over de troepen in Germania Inferior. Hij versloeg op zeker moment een groep van raiders en nam de reeds gemaakte buit in beslag. In plaats van deze echter terug te zenden naar de oorspronkelijke eigenaren, gaf hij er de voorkeur om deze buit onder zijn soldaten te verdelen. Toen dit nieuws Silvanus bereikte, eiste hij dat de buit naar hem zou worden gestuurd. Postumus maakte een show van onderwerping, maar, zoals verwacht, kwamen zijn soldaten in opstand en riepen hem tot keizer uit. Onder Postumus' commando belegerden zij vervolgens Keulen. Na enkele weken openden de verdedigers van de stad de poorten en droegen Saloninus en Silvanus aan Postumus over, die hen vervolgens liet vermoorden.<ref>{{aut|J. Bray}} (1997), blz. 133.</ref> Ook hier is datering van de gebeurtenissen niet zeker, maar mogelijk vonden deze gebeurtenissen aan het einde van het jaar 260 plaats.<ref>{{aut|A. Alföldi}}, The Numbering of the Victories of the Emperor Gallienus and of the Loyalty of his Legions, in ''Numismatic Chronicle'' (1959) (herdrukt in New York, Attic Books, 1977) (geciteerd in {{aut|J. Bray}} (1997), blz. 359, noot 5).</ref> Na hun dood nam Postumus zelf samen met een van zijn bondgenoten, Honoratianus, het consulschap op zich. Postumus heeft volgens D.S. Potter nooit geprobeerd om Gallienus te onttronen of Italia binnen te vallen.<ref>{{aut|D.S. Potter}} (2004), blz. 260.</ref>
 
Na het nieuws van de moord op zijn zoon begon de woedende Gallienus met het verzamelen van legeronderdelen om de usurpator tegemoet te kunnen treden. De invasie van de [[Macrianus]] dwong hem echter om [[Manius Acilius Aureolus|Aureolus]] aan het hoofd van een grote troepenmacht naar het Oosten te zenden. Hierdoor hield hij onvoldoende troepen over. Hij leed enkele nederlagen voordat het zegevierende leger van Aureolus zich weer bij hem aansloot. Postumus werd nu verslagen en de achtervolging werd toevertrouwd aan Aureolus. Deze laatste liet ​​PostumusPostumus echter met opzet ontsnappen, wat Postumus in de gelegenheid stelde om nieuwe troepen te verzamelen.<ref>{{aut|J. Bray}} (1997), blz. 136-137.</ref> Gallienus probeerde het opnieuw in 263<ref>{{aut|A. Alföldi}}, The Numbering of the Victories of the Emperor Gallienus and of the Loyalty of his Legions, in ''Numismatic Chronicle'' (1959) (herdrukt in New York, Attic Books, 1977) (geciteerd in {{aut|J. Bray}} (1997), blz. 359, noot 27).</ref> of 265.<ref>{{aut|D.S. Potter}} (2004), blz. 263.</ref> Hij was zoals zelfs de hem vijandig gezinde ''Historia Augusta'' toegeeft, volledig succesvol, aangezien hij er uiteindelijk in slaagde Postumus in een niet nader genoemde Gallische stad te belegeren. Tijdens dit beleg raakte Gallienus echter zwaargewond door een [[Pijl (wapen)|pijl]]wond, waardoor hij de belegering moest opgeven. Vervolgens was er tot het einde van Gallienus bewind in 268 een informele wapenstilstand van kracht.<ref>{{aut|J. Bray}} (1997), blz. 138.</ref> Het door Postumus gestichte [[Gallische keizerrijk]] zou tot 274 blijven bestaan.
 
=== Gevangenneming van keizer Valerianus===