Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Godihrdt (overleg | bijdragen)
k Correcties
Scribent123 (overleg | bijdragen)
k Herformulering op Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland
Regel 9:
}}
{{Zijbalk protestantisme Nederland}}
De '''Gereformeerde Bond''', voluit de '''Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland''', is een stroming binnen de [[Protestantse Kerk in Nederland]] (PKN). DezeVan komt1909 optot voor2005 de leer vanwas de Reformatie,officiële zoalsnaam: die''Gereformeerde metBond nametot isverbreiding verwoorden inverdediging van de HeidelbergseWaarheid Catechismus,in de Nederlandse Geloofsbelijdenis en deHervormde Dordtse(Gereformeerde) LeerregelsKerk''. De Bond is opgericht op 18 april 1906 als vereniging binnen de [[Nederlandse Hervormde Kerk]]. SomsTer aanduiding van de gereformeerde bond wordt ook wel de termnaam "'hervormd-gereformeerd"' gebruikt. In 1909 verscheen de eerste editie van [[De Waarheidsvriend]], nietnog tealtijd verwarrenhet metofficiële "hervormd"orgaan ofvan "gereformeerd"de Gereformeerde Bond. Daarnaast wordt een tijdschrift uitgegeven: ''Theologia Reformata''.
 
== Geschiedenis ==
Het officiële orgaan van de Gereformeerde Bond is [[De Waarheidsvriend]] (sinds 1909). Daarnaast wordt een tijdschrift uitgegeven: ''Theologia Reformata''.
 
== Achtergrond ==
{{Zie ook|Zie ook [[Protestantisme in Nederland]]}}
 
De Gereformeerde Bond werd opgericht als protest tegen het Algemeen Reglement van Bestuur. De officiële naam tot 1909 was Gereformeerde Bond tot Vrijmaking van de Hervormde Kerk. Haar doel was om de Nederlandse Hervormde Kerk vrij te maken van de reglementenbundel van koning Willem I. Het Algemeen Reglement van Bestuur was in 1816 ingevoerd door koning Willem I om meer invloed te krijgen binnen de Nederlandse Hervormde Kerk.<ref>[http://www.gereformeerdebond.nl/gereformeerde-bond/geschiedenis Gereformeerde Bond: geschiedenis]</ref> De directe aanleiding tot de oprichting van de Gereformeerde Bond was het moment dat in 1905 dominee [[Louis Adriën Bähler]] zonder kerkelijke consequenties kon beweren dat het christendom op één lijn te stellen is met andere godsdiensten en bovendien nog veel kon leren van het [[boeddhisme]] <ref>[http://www.historici.nl/Onderzoek/Projecten/BWN/lemmata/bwn5/bahler BÄHLER, Louis Adriën (1867-1941)], [[Biografisch Woordenboek van Nederland]]</ref><ref>[http://www.refdag.nl/kerkplein/kerknieuws/de_relatie_tussen_boeddha_en_bond_1_343527 De relatie tussen Boeddha en Bond], [[Reformatorisch Dagblad]], 9 juli 2009</ref> De 'kwestie Bahler' bevestigde volgens de oprichters van de Bond bij "in welk diep treurige, maar ook diep zondigen toestand, onze [Nederlands Hervormde] Kerk verkeert." "De ellende onzer Kerk brengt voortdurend een onberekenbaar grote schade toe aan de godsdienstige ontwikkeling van ons volk. Duizenden zijn door haar een prooi geworden van het ongeloof, dat binnen de organisatie [van de kerk onder de regelementen van 1816] vrij spel heeft, terwijl zij die naar Gods Woord begeren te leven, stelselmatig in hun diepste levensovertuigingen zich gekrenkt moeten gevoelen, omdat er voor alle wind van leer plaats is, maar niet voor handhaving en toepassing van de wettige belijdenis der Kerk."
De Gereformeerde Bond werd opgericht in 1906, naar eigen zeggen bij wijze van protest tegen het ''Algemeen Reglement van Bestuur'' dat in 1816 door [[Willem_I_der_Nederlanden|Koning Willem I]] was opgelegd aan de Hervormde Kerk.<ref>[http://www.gereformeerdebond.nl/gereformeerde-bond/geschiedenis Gereformeerde Bond: geschiedenis]</ref>
De aanleiding was dat in 1905 dominee [[Louis Adriën Bähler]], die had geschreven dat het christendom veel kon leren van het [[boeddhisme]], van de synode van de Hervormde Kerk uiteindelijk geen problemen kreeg.<ref>[http://www.historici.nl/Onderzoek/Projecten/BWN/lemmata/bwn5/bahler BÄHLER, Louis Adriën (1867-1941)], [[Biografisch Woordenboek van Nederland]]</ref><ref>[http://www.refdag.nl/kerkplein/kerknieuws/de_relatie_tussen_boeddha_en_bond_1_343527 De relatie tussen Boeddha en Bond], [[Reformatorisch Dagblad]], 9 juli 2009</ref>
 
Tot de oprichters van de Gereformeerde bond behoorden: Ds. E.E. Gewin (Utrecht), dr. [[Hugo Visscher|H. Visscher]] (hoogleraar in Utrecht), [[Lodewijk Duymaer van Twist]] (Den Haag) lid van de Tweede Kamer voor de ARP, H.A. van de Westeringh (Burgemeester in Veenendaal), Mr. C.S.S. van Dobben de Bruun (Burgemeester van Hazerswoude), dr. J.D. de Lind van Wijngaarden (Utrecht), ds. L. van Mastricht (Barneveld), ds. M. Jongebreur (Veenendaal)<ref>[https://www.digibron.nl/search/detail/1daa0d90e7c8a488085bfdff2a3f93f0/manifest-bij-oprichting-gereformeerde-bond/1 Manifest bij oprichting Gereformeerde Bond]</ref>
Binnen de Gereformeerde Bond worden alleen de normen en waarden zoals die in de Bijbel en de [[Drie Formulieren van Enigheid]] vermeld staan geaccepteerd. De bond is ontstaan uit de [[Confessionele vereniging|Confessionele Vereniging]].
 
Van 1909 tot 2005 was de officiële naam: ''Gereformeerde Bond tot verbreiding en verdediging van de Waarheid in de Nederlandse Hervormde (Gereformeerde) Kerk''.
 
== Modaliteit ==
De Gereformeerde Bond is geen zelfstandig kerkverband, maar vormt een [[Modaliteit_(kerkelijk)|modaliteit]], een stroming, oorspronkelijk in de [[Nederlands Hervormde Kerk]] en tegenwoordig in de [[Protestantse Kerk in Nederland]]. Evenals de orthodox gereformeerde kerkverbanden die meegingen met de [[Afscheiding van 1834]] of de [[Doleantie|doleantie van 1886]] wil de Gereformeerde Bond vasthouden aan het gezag van de Bijbel als zijnde het door God geïnspireerde Woord, en de leer zoals samengevat door de [[Apostolische geloofsbelijdenis|algemeen christelijke]] en [[Drie Formulieren van Enigheid|gereformeerde belijdenis geschriften]] de (Drie Formulieren van Enigheid): de [[Nederlandse Geloofsbelijdenis]], de [[Heidelbergse Catechismus]] en de [[Dordtse Leerregels]]. De uitleg van de Bijbel gaat volgens de beginselen van de ''gereformeerde hermeneutiek''. Maatschappelijk-ethische thema's op basis van de beginselen van de ''christelijke ethiek'', zoals de omgang met abortus, euthanasie, en praktiserende homoseksualiteit. Deze verschijnselen die met name in de Grieks-Romeinse wereld (hellenistische cultuur) ook al voorkwamen, heeft het vroege christendom altijd afgewezen en hier primaire waarden van het christelijk geloof tegenover gezet: de ''beschermwaardigheid van het leven'', omdat het door God geschapen is, en ''huwelijkstrouw als een verbond'' tussen één man en één vrouw waaruit vruchtbaarheid kan voortkomen. Het huwelijksverbond is een centraal thema in de Bijbel waarmee ook de band tussen Christus en Zijn gelovigen wordt afgebeeld. Het christelijk geloof ziet de norm nooit los van het aspect van de liefde.
De Gereformeerde Bond vormt een meer [[orthodox-gereformeerd|orthodox gereformeerde]] tot soms [[bevindelijk gereformeerden|bevindelijk gereformeerde]] [[Modaliteit_(kerkelijk)|modaliteit]], een stroming, oorspronkelijk in de Hervormde Kerk en tegenwoordig in de PKN.
Omdat het een modaliteitsorganisatie is en geen zelfstandig kerkgenootschap, is men niet automatisch lid van deze vereniging wanneer men ingeschreven staat in wat vaak een "Bondsgemeente" wordt genoemd. Daardoor bestaat er een groot verschil tussen het aantal leden van de Bond en het aantal "gemeenteleden" dat tot zijn achterban gerekend wordt.
 
==Verscheidenheid in prediking en gemeentebeschouwing==
De ontwikkelingen binnen de Gereformeerde Bond hebben niet stilgestaan. Er is binnen de huidige kerkelijke context een bepaalde variëteit aan gemeenten aan te wijzen binnen de Gereformeerde Bond. Dit varieert van gemeenten die meer bevindelijk van karakter in prediking en gemeentebeschouwing zijn (zoals [[Waarder]], [[Katwijk aan Zee]], [[Scherpenisse]], [[Harskamp]]) en meer modernereorthodox-progressieve gemeenten (zoals [[Jacobikerk (Utrecht)| Utrecht]] of [[Martinikerk (Groningen)|Groningen]]). De eerstgenoemde (meer bevindelijke) richting is verwant aan de rechter en midden flank van de [[Christelijke Gereformeerde Kerken]] alsmede de [[Hersteld Hervormde Kerk]]. De orthodox-progressief richting aan de [[Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt]] en aanverwante kerken.
 
==Organisaties==
De Gereformeerde Bond kent een aantal gelieerde organisaties, zoals de [[HGJB|HGJB (Hervormd- Gereformeerde Jeugdbond)]], de [[Gereformeerde Zendingsbond|GZB (Gereformeerde Zendingsbond)]] en de [[IZB - vereniging voor zending in Nederland|IZB (Inwendige Zendingsbond)]]. Verder participeert de Gereformeerde Bond in de PKN via eigen leerstoelen aan de [[Protestantse Theologische Universiteit]].
 
==Kerkelijke eenheid en samenwerking==
Interkerkelijk is er samenwerking met de kleine [[bevindelijk gereformeerde|afgescheiden kerken]], zoals in het onderwijsreformatorisch onderwijssysteem, het [[Reformatorisch Dagblad]] en het Contactorgaan Gereformeerde Gezindte (COGG). Lokaal vindt er kanselruil plaats met predikanten uit de CGK[[Christelijke Gereformeerde Kerken]] en in mindere mate de HHK[[Hersteld Hervormde Kerk]] en GKvde [[Gereformeerde Kerken vrijgemaakt|Gereformeerde Kerken vrijgemaakt.]]
 
Binnen de Gereformeerde Bond was er sterke weerstand tegen de [[Protestantse Kerk in Nederland]] (PKN), vooral vanwege bezwaren tegen haar [[kerkorde]]. Toen echter duidelijk werd dat ondanks het verzet de Protestantse Kerk er definitief zou komen, besloot de Gereformeerde Bond binnen de kerk te blijven. Dit standpunt is uitgedragen door de voormalig algemeen secretaris van de Bond, [[Jan van der Graaf]]. Uiteindelijk bleek in de hervormde [[synode]] een tweederdemeerderheid voor fusie van de Nederlandse Hervormde Kerk met de [[Gereformeerde Kerken in Nederland|Gereformeerde Kerken]] en de [[Evangelisch-Lutherse Kerk in het Koninkrijk der Nederlanden|Evangelisch-Lutherse Kerk]] tot de Protestantse Kerk in Nederland. De bezwaarden in de Nederlandse Hervormde Kerk ervaarden dit als zeer ernstig.
Regel 40 ⟶ 37:
 
== Recente ontwikkelingen en huidige theologische posities ==
De verscheidenheid binnen de Gereformeerde Bond wordt niet alleen duidelijk rondom onderwerpen als 'prediking' en 'gemeentebeschouwing', maar komt ook openbaar als het gaat om andere onderwerpen die nog altijd hevige discussies losmaken binnen de [[gereformeerde gezindte]] in Nederland.
=== Discussie rondom de Bijbelvertaling ===
 
=== '''Discussie rondom de Bijbelvertaling === '''
 
Vanuit de Gereformeerde Bond wordt verschillend gedacht over het onderwerp 'Bijbelvertalingen'. Het initiatief tot de '[[Herziene Statenvertaling]]' komt primair voort uit de gereformeerde Bond in de [[Protestantse Kerk Nederland]]. Echter, verschillende predikanten uit dit deel van de [[gereformeerde gezindte]] hebben ook meegewerkt aan het project 'De Bijbel met uitleg', een editie van de [[Statenvertaling]] in de versie van de [[Gereformeerde Bijbelstichting]] met uitleg van woorden en verzen waaronder ds. J. Belder. Aan dit laatste initiatief namen ook predikanten deel uit de [[Gereformeerde Gemeenten]], [[Christelijke Gereformeerde Kerken]], [[Hersteld Hervormde Kerk]], [[Gereformeerde Gemeenten in Nederland]] en de [[Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland]]. Dit is opmerkelijk omdat deze versie min of meer uit bezwaar tegen de 'Herziene Statenvertaling' is ontstaan.<ref>https://www.royaljongbloed.nl/hsv</ref> <ref>https://www.rd.nl/kerk-religie/evangelisatie-uitgave-bijbel-met-uitleg-gepresenteerd-1.1486094</ref>
 
=== '''Schepping en/ of evolutie==='''
 
In de Gereformeerde Bond is niet altijd een eenduidig geluid te horen rondom de actuele theologische thema's. Inzake het debat rondomzoals '[[schepping]] en/of [[evolutie]]'. noemdeDe auteur van het boek 'En de aarde bracht voort', dr. Gijsbert van den Brink behoort tot de Gereformeerde Bond. [[dr. M. Klaassen]], eeneveneens opinieleiderpredikant binnen de Gereformeerde Bond noemde de opvattingopvattingen van de 'theïstische evolutie' echter "vlees noch vis". Volgens hem kan de theologie van theïstische evolutie 'de lakmoesproef van christelijke orthodoxie niet doorstaan. Je kunt niet God en Darwin hebben, zonder iets wezenlijks los te moeten laten'.<ref>https://www.rd.nl/opinie/the%C3%AFstische-evolutie-is-vlees-noch-vis-1.1428704</ref>
 
'''Markante personen uit de geschiedenis van de Gereformeerde Bond binnen de Nederlands Hervormde Kerk'''
 
* [[Hugo Visscher]]
* [[Johannes Severijn]]
* [[Wim Aalders]]
* J. van der Haar
 
'''Bekende personen binnen de huidige kerkelijke context'''
* [[Jan van der Graaf]], voormalig algemeen secretaris Gereformeerde Bond
* [[Gijsbert van den Brink]] (1963)
* [[Henk van den Belt]] (1971), hoogleraar systematische theologie aan de [[Vrije Universiteit]]
* Piet Vergunst, Algemeen secretaris Gereformeerde Bond
* J. Belder, predikant en columnist [[Reformatorisch Dagblad]]
* [[Maarten Klaassen]] (1981)
 
== Literatuur ==