Meter: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Martinvl (overleg | bijdragen)
k Robot: vervangen Unicode-controleteken NBSP (help mee) met AWB
Regel 77:
 
=== 1799 ===
Nadat in [[1798]] de meridiaanmeting voltooid was werd in [[1799]] een nieuwe standaard vastgelegd, nu volgens de zojuist bepaalde meridiaanlengte. Deze "mètre des Archives" is gemaakt van het [[corrosie]]bestendige [[platina]].<ref>[http://www.delta.tudelft.nl/artikel/hoe-de-meter-een-meter-lang-werd/1367 Hoe de meter een meter lang werd], ''TU Delta'', 6 novemver 2003.</ref> Hoewel deze later 0,2 &nbsp;[[millimeter|mm]] te kort bleek te zijn vanwege meetfouten en het feit dat onvolledig rekening werd gehouden met de [[afplatting van de Aarde]] werd de standaard niet gewijzigd. De doorsnede was rechthoekig en het platina was zacht, waardoor er meetfouten ontstonden door [[moment (mechanica)|torsie]] en door sleet.
 
=== 1889 ===
Regel 84:
 
=== 1960 ===
Men bleef zoeken naar middelen die een scherpere definitie mogelijk maken. De oplossing is gevonden in de [[golflengte]] van het licht van een bepaalde [[straling]]sbron, die met behulp van [[Interferentie (natuurkunde)|interferometrie]] nauwkeurig kan worden bepaald. Na diverse stralingsbronnen te hebben onderzocht, kwam men in [[1960]] tot de volgende [[definitie]]: de meter is de lengte gelijk aan {{nowrap|1  650  763,73 [[golflengte]]n}} in [[vacuüm]] van de straling overeenkomend met de ongestoorde overgang tussen de toestanden 2p<sup>10</sup> en 5d<sup>5</sup> van het atoom [[krypton-86]].
 
=== 1983 ===
In [[1983]] is de ''CGPM'' op de huidige definitie met de [[licht]]meting overgegaan. De reden hiervoor lag in het feit, dat [[tijdmeting]] toen veel nauwkeuriger mogelijk was geworden door het gebruik van [[atoomklok]]ken. Een voordeel is nu dat de meter in elk natuurkundig laboratorium kan worden gereproduceerd.
 
Met de huidige definitie is tevens de waarde van de [[lichtsnelheid]] vastgelegd op de op dat moment nauwkeurigst gemeten waarde. Sedert dat moment beïnvloeden metingen van de lichtsnelheid de grootte van de meter. De lichtsnelheid in vacuüm is nu ''per definitie'' precies {{nowrap|299  792  458 m/s}}.
 
In het laboratorium wordt de meter toch bepaald door het tellen van het aantal golflengtes. Een gevolg van de 17e CGPM was dat de onzekerheid (de ''fout'') in de meter vijf maal zo klein werd. Het licht van de met [[Jodium (element)|jodium]] gestabiliseerde<ref>https://web.archive.org/web/20060721065251/http://museum.nist.gov/object.asp?ObjID=50</ref> [[Helium-neonlaser]] werd de "aanbevolen straling" om de meter te vinden. De golflengte van dit laserlicht wordt nu aanvaard als {{nowrap|λ<sub>HeNe</sub> {{=}}}} {{nowrap|632,991  398  22  nm}} met een relatieve standaardonzekerheid ''(U)'' van {{nowrap|2,5 × 10<sup>−11</sup>}}.<ref>Zie [http://www.mel.nist.gov/div821/museum/timeline.htm ''Tijdlijn voor de bepaling van de meter''] (Penzes, 2005), uitgegeven door het [[NIST]]; en [http://search.bipm.org/bipm/en/C=?q=HeNe+metre+632.991&uia=s&setcontext=&x=0&y=0 deze artikelen] in de [[BIPM]] database, vooral ''[https://web.archive.org/web/20081220062439/http://inms-ienm.nrc-cnrc.gc.ca/research/optical_frequency_si_e.html Optical Frequency - Maintaining the SI Metre]'' ([[National Research Council of Canada]], 2008)</ref> Deze onzekerheid is nu de beperkende factor bij het realiseren van de meter in het laboratorium, omdat het verscheidene ordes van grootte slechter is dan die van de [[seconde]] {{nowrap|(''U'' {{=}} 5 × 10<sup>−16</sup>)}}.<ref>NIST: ''[https://web.archive.org/web/20101222033409/http://tf.nist.gov/timefreq/cesium/fountain.htm NIST-F1 Cesium Fountain Atomic Clock]''.</ref> Daarom wordt in de praktijk in laboratoria de meter gezien als {{nowrap|1  579  800,298  728(39) golflengtes}} van helium-neonlaserlicht in vacuüm.
 
== Commerciële termen ==