Verenigd Koninkrijk: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k →‎Politieke cultuur: real English
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 14:
| staatsvorm = [[eenheidsstaat]]<ref>L.F.M. Besselink e.a. (red.), ''Prakke/Kortmann. Staatsrecht van Landen van de Europese Unie'', Deventer: Kluwer 2013, p. 322.</ref>
| pctwater = 1,3
| munteenheid = [[pond sterling]] (£)
| valutacode = GBP
| tijdzone = +0 (zomer: +1)
| volkslied = [[God Save the Queen]]
Regel 23 ⟶ 24:
| staatshoofd = [[Elizabeth II van het Verenigd Koninkrijk|koningin Elizabeth II]]
| regeringsleider = [[Lijst van premiers van het Verenigd Koninkrijk|premier]] [[Theresa May]]
| Ontstaan = 1922 ([[Anglo-Iers Verdrag]])
| Voor1 = Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Ierland
| Vlag_Voor1 = Flag of the United Kingdom (3-5).svg
| CIAkaart = Kaart Verenigd Koninkrijk.jpg
| portaal = Verenigd Koninkrijk
Regel 89 ⟶ 90:
== Bevolking ==
{{Zie hoofdartikel|Bevolking van het Verenigd Koninkrijk}}
De bevolking bestaat voor 91% uit [[Britten (volk)|Britten]], te weten 81% [[Engelsen (volk)|Engelsen]] en 9,6% [[Schotten (volk)|Schotten]]. Naast dit aantal zijn er nog grote immigrantengroepen[[immigratie|immigranten]]groepen aanwezig, veelal uit [[Pakistan]], [[India]], [[Volksrepubliek China|China]], [[Ierland (land)|Ierland]], [[Australië (land)|Australië]] en [[Bangladesh]].
 
=== Taal ===
Regel 121 ⟶ 122:
De grootste regio van herkomst van de moslims is [[Zuid-Azië]]. De eerste moslims kwamen in de [[18e eeuw]] aan in het Verenigd Koninkrijk door de [[Britse Oost-Indische Compagnie]] en trouwden met Britse vrouwen. Na de Tweede Wereldoorlog kwam de dekolonisatie op gang, hierdoor migreerden grote aantal moslims uit voormalig [[Brits-Indië]]. Schattingen van het aantal moslims in 2009 zeggen dat er tussen de 2,4 en 3 miljoen volgers zijn van de islam. Het grootste deel van hen woont in Engeland en Wales. Het aantal Britse bekeerlingen naar de islam wordt geschat op 100.000. De [[Muslim Council of Britain]] en het [[Islamic Forum of Europe]] zijn de koepelverenigingen van islamitische organisaties in het Verenigd Koninkrijk.
 
In het Verenigd Koninkrijk wonen er tussen de 560.000 tot 1,5 miljoen [[hindoes]]. Zij wonen voornamelijk in Engeland. De helft van de hindoes woont in de regio Londen. Net als de moslims en de hindoes kwamen de [[sikh]]s na [[1950-1959|de jaren 50 van de 20e eeuw]] in migratiegolven[[menselijke migratie|migratie]]golven vanuit Zuid-Azië. De sikhs zijn vooral actief in de handel. Hun aantal wordt geschat op 340.000 en de regio's Londen, Birmingham en West-Yorkshire kennen omvangrijke sikhgemeenschappen.
 
== Cultuur ==
Regel 203 ⟶ 204:
Belangrijke verschillen met de Nederlandse [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]] zijn:
* de ministers zijn ook lid van het Lagerhuis of het Hogerhuis; de regering is dus meer het uitvoerend orgaan van het parlement dan een uitvoerende macht die gecontroleerd wordt door de onafhankelijke wetgevende macht.
* bij de twee grootste partijen is er een door de politieke leiders vastgestelde, maar niet wettelijk vastgelegde rangorde tussen parlementsleden: ''frontbenchers'' en ''backbenchers''; ''frontbenchers'' zitten op de voorste rijen aan weerszijden van het gangpad tussen de regeringspartij en de oppositie, ''backbenchers'' verder naar achteren. Het gangpad is twee zwaardlengten breed en dit mag tijdens zittingen nooit door parlementsleden overgestoken worden, zulks om handtastelijkheden te voorkomen. Dit wel doen, heet ''crossing the floor'' en betekent dat iemand overloopt naar de partij aan de overkant. Wie het Lagerhuis ‘oversteekt’, geeft demonstratief te kennen dat hij of zij voortaan geen deel meer van de regerende of oppositiepartij wil uitmaken. De minister-president en de ministers zijn altijd ''frontbenchers'' van de regeringspartij; bij de grootste oppositiepartij, die sinds het begin van de [[19e eeuw]] wordt aangeduid als ''His/Her Majesty's most loyal opposition'', zijn ''frontbenchers'' de ''schaduwministers'', die het ''schaduwkabinet'' vormen. Deze concentreren zich op de portefeuille van een zittende minister, om die kritisch te volgen. Als de oppositiepartij de verkiezingen wint, is een schaduwminister de meest waarschijnlijke kandidaat voor die portefeuille. De politieke leider van de grootste oppositiepartij is de ''schaduwpremier''. Het verliezen van de verkiezingen door die partij leidt meestal tot het aftreden van de schaduwpremier, die dan weer backbencher wordt, als hij tenminste gekozen is in zijn eigen district.<ref group="noot">In Nederland is er in het begin van de jaren zeventig ook even sprake geweest van een schaduwkabinet, met [[Joop den Uyl]] als schaduwpremier, maar dat is geen traditie geworden.</ref> Een premier die de verkiezingen verliest, verhuist meestal snel naar het Hogerhuis en wordt benoemd in de [[Orde van de Kousenband]].
* in plaats van een systeem van [[evenredige vertegenwoordiging]], waarin elke kiezer op elke kandidaat van elke partij kan stemmen, is er een [[meerderheidsstelsel]], waarbij het hele koninkrijk is verdeeld in 646 kiesdistricten, waar elke partij hoogstens één kandidaat kan stellen; de kandidaat met de meeste stemmen, ook al is dat minder dan 50% van de uitgebrachte stemmen in dat district, wordt gekozen om het hele district in het Lagerhuis te vertegenwoordigen. Het leidt meestal tot een comfortabele meerderheid in het Lagerhuis voor de grootste partij, die dus een stabiele regering kan vormen. Een voortijdige val van het hele kabinet is daardoor zeer zeldzaam. Om een toereikende meerderheid te verzekeren, kan een regerende partij indien nodig wel een verbond met een kleinere partij afsluiten die dan principieel aan de zijde van de regering stemt, ook al is er geen sprake van een officiële coalitie. Een dergelijke situatie trad in de jaren 70 op (het ''Lib-Lab pact'') en doet zich sinds 2017 opnieuw voor, aangezien de regerende Conservatieve Partij op eigen kracht geen meerderheid heeft en derhalve door de Noord-Ierse [[Democratic Unionist Party]] wordt gesteund. Men spreekt in zo’n geval van een ''hung parliament''.
 
Regel 235 ⟶ 236:
De [[parlement]]aire debatcultuur wordt gekenmerkt door [[retoriek|retorisch vuurwerk]], het uitjouwen van tegenstanders, het met de vuisten op de tafels trommelen en '[[hear, hear]]' roepen als betuiging van instemming met een andere spreker. De voorzitter van het parlement, de 'speaker', roept regelmatig 'order, order', maar dat heeft voornamelijk [[ritueel|rituele]] betekenis. Parlementsleden spreken elkaar niet rechtstreeks aan: zij richten zich tot de 'speaker' (de voorzitter van het Lagerhuis) en refereren dus in de derde persoon aan hun collega’s als 'right honourable friend' (als het leden van de eigen partij zijn) en 'right honourable gentleman/lady' (tegen leden van andere partijen), ook bij de felste debatten. Valt iemand uit zijn of haar rol, bijvoorbeeld door een tegenstander uit te maken voor 'you snivelling little git', dan is dat nieuws. Televisiecamera's worden pas sinds [[1980-1989|de jaren 80]] toegelaten; sommige politici, onder wie toenmalig [[minister-president|eerste minister]] Margaret Thatcher, waren namelijk beducht voor ondermijning van het gezag van het parlement vanwege de schijnbaar chaotische gang van zaken tijdens de zittingen. Inmiddels worden debatten en commissievergaderingen zelfs live uitgezonden op de speciaal daarvoor gecreëerde zender [[BBC Parliament]].
 
Bij een stemming vraagt de 'speaker' aan het ja-kamp ‘aye!’ te roepen en aan het nee-kamp ‘no!’; dan volgt de ''division of the House'': parlementsleden stemmen fysiek door hetzij door de 'aye corridor', hetzij door de ‘no corridor' te lopen en daarbij geteld te worden. Het is de taak van de '[[whip]]s' erop toe te zien dat de leden van hun partij stemmen zoals van hen geëist wordt. De regeringspartij en oppositie kunnen met elkaar afspreken iemands afwezigheid aan een kant van de kamer te compenseren doordat dienovereenkomstig iemand zich aan de tegenoverliggende kant van de stemming onthoudt: dit heet ''pairing''. De regels voor de omgang tussen parlementsleden zijn vastgelegd in een handboek, getiteld ''Parliamentary Practice'', van de 1919e-eeuwse [[staatsrecht|constitutionele]] expert Erskine May.
 
Sinds het aantreden van [[John Bercow]] in 2012 draagt de 'speaker' van het Lagerhuis geen traditionele pruik en gewaden meer: hij was de eerste die de functie in een modern pak bekleedde. Ook voor de klerken worden geen nieuwe pruiken meer gekocht.