|
Hedendaagse mortieren zijn de laatste voorlaadwapens die nog zijn overgebleven. Ze worden gebruikt met explosieve of rookgranaten, die voor in de schietbuis worden geschoven en door de valbeweging worden ontstoken.
VUURWAPEN
==Handvuurwapens==
EEN VUURWAPEN IS EEN PISTOOL EN DIE DOET HEEL VEEL PIJN EN HIJ ZEGT PIEW PIEW PIEW PIEWDIEPIE
{{Zie hoofdartikel|Handvuurwapen}}
EN VERGELIJK WAPENS MET KINDEREN WAPENS DOEN OOK KIEKE BOEM
===Geweer===
{{Zie hoofdartikel|Geweer}}
[[Bestand:Charleville 1866.jpg|200px|thumb|Charleville Modèle 1766 [[Snaphaan (wapen)|vuursteengeweer]]]]
[[Bestand:Garand.jpg|thumb|200px|[[M1 Garand]], een [[Verenigde Staten van Amerika|Amerikaans]] [[Semiautomatisch wapen|semiautomatisch]] [[geweer]], 20e eeuw]]
Een geweer is een handvuurwapen dat met twee handen wordt bediend en een relatief lange loop heeft. Geweren worden gebruikt bij de krijgsmacht als persoonlijk wapen van de soldaat, bij de jacht en bij de schietsport.
Geweren zijn ontstaan uit de eerste handvuurwapens zoals de handbus. Het eerste echte geweer was de [[haakbus]], een schietbuis op het onderstel van een kruisboog gemonteerd en voorzien van een lontslot. Sommige haakbussen, vooral die met een groot kaliber, hadden inderdaad een haak voor aan het wapen, om het achter een muur of borstwering te kunnen vastklemmen om de terugslag op te vangen. De latere [[walbus]] had dit eveneens. In de 16e eeuw verscheen het [[musket]], een zwaar wapen dat met een [[furket]] gebruikt moest worden. Een lichtere variant hiervan was het [[Roer (wapen)|vuurroer]] die een kleiner kaliber had, maar moeite had met het doorboren van borstpantser. Dit wapentype verdween in de loop van de zeventiende eeuw weer, vooral toen musketten lichter werden en daardoor zonder furket gebruikt konden worden. Aan het eind van de zeventiende eeuw werd het musket opgevolgd door een soortgelijk wapen met een vuursteenslot, dat met [[Snaphaan (wapen)|snaphaan]] werd aangeduid. De snaphaan werd vanaf de tweede helft van de achttiende eeuw ''(schiet-)geweer'' genoemd en is tot de tweede helft van de 19e eeuw in de krijgsmacht in gebruik gebleven.
In de jacht vonden aparte ontwikkelingen plaats. In de zeventiende en achttiende eeuw verschenen er dubbelloops jachtgeweren en experimentele achterlaadgeweren met scharnierende loop (de knikloop). Voor de vogeljacht werden extreem lange geweren gemaakt ([[eendenroer]]s) en voor de jacht op groot wild de jachtbu(k)s; het geweer met getrokken loop. Bij de krijgsmacht bleef men echter vasthouden aan de snaphaan, aangezien deze eenvoudiger was en ook na enkele schoten snel was te herladen. Bovendien waren de krijgstactieken inmiddels op het salvovuur en de bajonetaanval met de snaphaan gebaseerd.
Sommige legers voerden het getrokken geweer wel in, in kleine getale. De Amerikaanse ''minutemen'' waren vaak met getrokken jachtgeweren (''long rifles'') bewapend. Enkele Duitse staten hadden al in de zeventiende eeuw ''Jaeger''-korpsen met jachtbuksen. Het Britse leger voerde aan het begin van de negentiende eeuw de met het Baker-geweer bewapende ''Rifle Regiments'' in. Pas omstreeks 1850 werd er een kogel uitgevonden die net zo snel in een voorlaadgeweer met getrokken loop als een gladloops voorlaadgeweer kon worden geladen; dit was de Minié-kogel. Hierdoor kreeg uiteindelijk ook de normale infanterist een geweer met getrokken loop.
Omstreeks 1840 werd het nog altijd gangbare vuursteenslot vervangen door het percussieslot en later door met kant-en-klare patronen geïntegreerde ontstekingsmechanismen. Zo'n 20 jaar later werd het voorlaadgeweer vervangen door het achterlaadgeweer en uiteindelijk het repeteergeweer. Aan het einde van de negentiende eeuw werden ook het semi-automatische geweer (de Mannlicher Model 85) en het automatische geweer (De Cei-Rigotti) uitgevonden. Automatische geweren zouden geen succes hebben als infanteriewapen, maar wel als lichte mitrailleur, zoals de Browning BAR en de [[Bren LMG|BREN]]. Semi-automatische geweren werden pas in 1936 ingevoerd met de introductie van de M1 Garand in het Amerikaanse leger. De meeste landen bleven echter het repeteergeweer gebruiken.
In de Tweede Wereldoorlog werd een mengvorm tussen geweer en pistoolmitrailleur geïntroduceerd: het [[Sturmgewehr 44|Stürmgewehr]]. Dit geweer verschoot een kleinere patroon dan het repeteergeweer en had ook een veel kleiner effectief bereik; zo'n 300 meter. Dit bleek echter genoeg te zijn op het strijdtoneel, aangezien infanteriegevechten plaatsvonden op kortere afstanden. Door de kleinere patroon en de kleinere terugslag werd automatisch vuur mogelijk, iets wat een probleem was geweest met automatische geweren. Het aanvalsgeweer heeft inmiddels het repeteergeweer vervangen.
===Pistool===
{{Zie hoofdartikel|Pistool}}
[[Bestand:Walther PPK-L.jpg|200px|thumb|De [[Walther PPK]], het beroemde [[pistool]] van [[James Bond]]]]
Een [[pistool]] is een handvuurwapen dat met één hand kan worden bediend. Pistolen worden om die reden ook ''vuistvuurwapens'' genoemd.
Het pistool komt voort uit de ''petronel'', een op het musket gelijkend vuurwapen die van een kromme kolf was voorzien en was bedoeld voor ruiters. Het wapen was ook aanzienlijk lichter dan een musket of haakbus. Inkorting en verkleining van het wapen leidde tot de eerste [[pistool|pistolen]]. Deze werden voornamelijk gebruikt door ruiters, piekeniers en zeelieden. Naarmate het wapen kleiner en handzamer werd, vond het ook aftrek in de burgerij.
In de achttiende en negentiende eeuw verschenen de eerste meerschots pistolen ten tonele, eerst in de vorm van het meerloops pistool, daarna in de vorm van [[revolver (wapen)|revolvers]] met roterende cilindermagazijnen en nog later in de vorm van het zelfladende of semi-automatische pistool, die met gasdruk werkt om een nieuwe patroon in de kamer te laden.
Pistolen worden gebruikt door de politie en aanverwante diensten, en (als secundair wapen) in de krijgsmacht. Pistolen zijn ook populair in de schietsport.
===Karabijn===
{{Zie hoofdartikel|Karabijn}}
[[bestand:Carbine mod 1793-IMG 4737-white.jpg|200px|thumb|Een vuursteenkarabijn uit de laat-18e eeuw]]
Een [[karabijn]] is een op het geweer lijkend vuurwapen met een relatief korte loop.
Net als het pistool komt de karabijn voort uit een ruiterhaakbus genaamd ''petronel''. Het karabijn was oorspronkelijk een cavaleriewapen maar werd in de twintigste eeuw, na de verschrikkingen van de [[loopgravenoorlog]], in vele legers de rechtstreekse vervanger van het geweer, hoewel het meestal ging om ingekorte geweren in plaats van apart ontwikkelde wapens. Een uitzondering hierop vormt de M1 Carbine, een Amerikaans semi-automatisch wapen dat ontwikkeld werd voor gebruik door tankbemanningen en paratroepen. Deze karabijn verschoot een unieke patroon: de .30 Carbine. De meeste karabijnen verschieten dezelfde munitie als hun geweer-tegenhangers.
Karabijnen zijn hedendaags in gebruik in de legers van vele landen; vaak als reservewapen voor voertuigbemanningen of vliegers, maar ook als primair wapen van speciale troepen. Sommige politiediensten maken ook gebruik van karabijnen als ondersteuningswapen.
=== Machinepistool ===
{{Zie hoofdartikel|Machinepistool}}
[[File:Bergmann MP18.1.JPG|thumb|Begmann MP.18]]
Een [[machinepistool]] of pistoolmitrailleur is een automatisch vuurwapen dat over het algemeen pistoolmunitie verschiet. Sommige moderne pistoolmitrailleurs hebben echter een uniek kaliber (bijvoorbeeld de P-90) of verschieten geweermunitie (bijvoorbeeld de [[Magpul PDR]]); deze wapens heten ook wel ''Personal Defense Weapon'' (PDW).
De pistoolmitrailleur werd voor het eerst in de Eerste Wereldoorlog ingezet door het Duitse leger, voor de strijd in de loopgraven. Dit was de [[MP18|Bergmann MP 18.1]].
De pistoolmitrailleur raakte in het leger in onbruik na de introductie van het aanvalsgeweer, hoewel voertuigbemanningen en speciale troepen het wapen in gebruik blijven houden. Bij de politie is het wapen in gebruik bij arrestatieteams en anti-terreureenheden.
== Overige soorten vuurwapens ==
| 