Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k
zetels+ideologie+Turkse algemene verkiezingen 2018
Regel 9:
| hoofdkantoor = No. 202 Balgat<br />[[Ankara]], [[Turkije]]
| zetelnaam1 = [[Grote Nationale Assemblee van Turkije|Parlement]]
| zetels1 = 317295
| zetelstotaal1 = 550600
| zetelnaam2 = Grootstedelijke gemeenten
| zetels2 = 18
Regel 24:
| zetelstotaal5 = 1251
| richting = [[Rechts (politiek)|Rechts]]
| ideologie = [[Conservatisme]] <br />[[Neo-ottomanisme]]<br />[[Economisch liberalisme]]<br />[[Turks nationalisme]]
| euroorganisatie = [[Union Of European Turkish Democrats|UETD]]
| kleuren = [[Oranje (kleur)|Oranje]], [[wit]] en [[Blauw (kleur)|blauw]]
Regel 32:
}}
De '''Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling''', in het [[Turks]] '''''Adalet ve Kalkınma Partisi''''' ([[acroniem]] '''''AK Parti''''', soms '''''AKP'''''), is een [[Turkije|Turkse]] politieke partij die de politieke [[islam]] in Turkije wilde herdefiniëren tot een centrumrechtse [[ideologie]]. De AKP presenteert zich nadrukkelijk niet als islamitische, maar als [[conservatieve|conservatief-]][[Democratie|democratisch]]e partij met een [[Economisch liberalisme|economisch liberaal]] signatuur.<ref>[http://www.turkije-instituut.nl/page/tweede-subsubpagina/1 Relatie tot (nationalistisch-)islamitische bewegingen: Milli Görüş en Nakşibendi] Turkije instituut, geraadpleegd 15 januari 2019</ref> De partij is sinds de [[Turkse algemene verkiezingen 2002|parlementsverkiezingen van 2002]] aan de macht in Turkije. De AKP, die toen voor het eerst meedeed aan de verkiezingen, werd met 34,2% van de stemmen direct de grootste partij van Turkije. Mede-oprichter en partijvoorzitter [[Recep Tayyip Erdoğan]] is [[president]].
[[Bestand:Seçmenin gelir düzeyine göre oy dağılımı.PNG|thumb|350px|'''Tabel A''': Kiezers op basis van maandelijkse inkomen (bron: KONDA Research and Consultancy, 2007). AKP is de grootste partij in groep 1, 2, 3 en 4, terwijl CHP de grootste is in groep 5, de rijkste 20% van Turkije.]]
 
partij in groep 1, 2, 3 en 4, terwijl CHP de grootste is in groep 5, de rijkste 20% van Turkije.]]
Het succes van de AKP wordt toegedicht aan de economische liberalisatie waardoor een [[Anatolië|Anatolisch]] maatschappelijk middenveld zou zijn ontstaan dat wel aan sociale en economische betekenis had gewonnen, maar zich daarentegen onvoldoende vertegenwoordigd voelde in het politieke systeem (zie tabel A). De kiem voor de economische inhaalslag zou besloten liggen in de [[Neoliberalisme (hedendaags)|neoliberale]] economische filosofie van wijlen president [[Turgut Özal]]. Door de ondervertegenwoordiging van het cultureel conservatieve Anatolische deel van de bevolking in de belangrijkste overheidsorganen zou de overheid niet representatief zijn geweest voor de bevolkingssamenstelling. De nieuwe Anatolische [[bourgeoisie]] zou, door middel van de AKP, de status-quo van de stedelijke [[Kemalisme|Kemalistische]] bevolking uitdagen.<ref>[http://www.turkije-instituut.nl/page/maatschappelijke-transformatie/2 De opkomst van Anatolië] Turkije instituut, geraadpleegd op 15 januari 2019</ref>
 
De partij steunt de islamistische [[Moslimbroederschap]] dat door [[Egypte (land)|Egypte]], [[Rusland]], [[Verenigde Arabische Emiraten]], [[Saoedi-Arabië]], [[Syrië]] en [[Bahrein]] op de terreurlijst werd gezet, nadat het Egyptische leger onder leiding van [[Abdul Fatah al-Sisi]] via een [[staatsgreep]] [[Mohammed Morsi]], de als eerste democratisch gekozen president van Egypte, afzette.<ref name="nrc.nl">http://www.nrc.nl/nieuws/2014/03/09/ook-vae-zet-moslimbroederschap-op-terreurlijst/</ref><ref>https://web.archive.org/web/20160101081242/http://base.consultant.ru/cons/cgi/online.cgi?req=doc%3Bbase%3DEXP%3Bn%3D257852</ref><ref>http://www.hurriyetdailynews.com/assad-says-factors-not-in-place-for-syria-peace-talks.aspx?pageID=238&nID=56611&NewsCatID=352</ref> Zowel het binnenlands als buitenlands beleid van de partij onder (voormalig) [[Premier (regeringsleider)|premier]] [[Ahmet Davutoğlu]] wordt gezien als Pan-islamitisch,<ref>{{Citeer web |url = http://arsiv.taraf.com.tr/haber-davutoglu-neo-osmanlici-degil-pan-islamist-162144/ |titel = Davutoğlu, Neo-Osmanlıcı değil Pan-İslamist |bezochtdatum = |auteur = |datum = |uitgever = }}</ref> ten koste van de [[elite|elitisch]] Kemalistisch-seculiere republikeinse principes.<ref>{{Citeer web|url = http://www.aljazeera.com/indepth/opinion/2014/05/akp-great-neo-ottoman-travesty-201451974314589207.html |titel = AKP and the great neo-Ottoman travesty |bezochtdatum = |auteur = |datum = |uitgever = }}</ref>
Regel 61 ⟶ 62:
 
=== Parlementsverkiezingen 2011 ===
[[Bestand:Seçmenin gelir düzeyine göre oy dağılımı.PNG|thumb|350px|Kiezers op basis van maandelijkse inkomen (bron: KONDA Research and Consultancy, 2007). AKP is de grootste partij in groep 1, 2, 3 en 4, terwijl CHP de grootste is in groep 5, de rijkste 20% van Turkije.]]
De huidige premier Erdogan stelt zich voor de [[Turkse algemene verkiezingen 2011|verkiezingen van 2011]] voor de laatste keer beschikbaar. Volgens het partijprogramma van de AKP mag een parlementariër van de AKP maximaal 3 termijnen achtereenvolgens in het parlement zitten. Deze maatregel is bedoeld om nieuwe en jonge kandidaten een kans te geven om door te stromen naar het parlement en ook om te vermijden dat politici jarenlang hun ambt vasthouden, wat vaak het geval is in de Turkse politiek. Bij de [[Turkse algemene verkiezingen 2011| parlementsverkiezingen van 2011]] behaalde de partij 49,90% van de stemmen, waardoor ze een absolute meerderheid kreeg in het parlement.
 
=== Parlementsverkiezingen 2015 ===
[[File:Parlamentswahl in der Türkei 2015.svg|thumb|250px|De grootste partij per provincie in juni 2015 (Geel= AKP)]]
[[File:KasımSeçim2015.svg|thumb|250px|De grootste partij per provincie in november 2015 (Oranje= AKP)]]
De parlementsverkiezingen van juni 2015 waren een grote teleurstelling voor Erdoğan die gehoopt had op brede steun voor zijn plannen meer macht in de handen van een president te leggen. De AK Partij viel terug van 21.414.314 stemmen (49,84 %) met 327 zetels in 2011 op 18.867.411 stemmen (40,87 %) met slechts 258 zetels. Bij dit lage zeteltal speelde het pro-Koerdische [[Halkların Demokratik Partisi|HDP]] een grote rol door de [[kiesdrempel]] van 10% te overbruggen. Er ontstond hierdoor een situatie waarin het onmogelijk bleek voor de AK Partij om een coalitieregering te vormen, wat tot het uitschrijven van nieuwe verkiezingen leidde. Er werd wel een ([[interim]]-)regering gevormd door Davutoğlu. Zo leverde de HDP met Ali Haydar Konca ([[minister]] van EU Zaken) en Müslüm Doğan (minister van Ontwikkelingszaken) twee ministers aan het 63 ste Turks [[Kabinet (politiek)|kabinet]]. Zij dienden 22 september 2015 hun ontslag in.<ref>{{en}}[http://www.hurriyetdailynews.com/turkeys-prime-minister-appoints-two-new-ministers-after-resignations-88885 Premier benoemt twee nieuwe ministers na ontslag] ''Hürriyetdailynews.com'', 23 september 2015</ref> Tuğrul Türkeş van de [[Partij van de Nationalistische Beweging]] (MHP) kreeg ook een positie toegewezen. Tijdens de nieuwe verkiezingen ( 1 november 2015) won AK Partij met 49,45% en kreeg met 317 zetels de meerderheid.
 
=== Parlementsverkiezingen 2018 ===
[[File:2018genel.svg|thumb|250px|De grootste partij per provincie in juni 2018 (Oranje= AKP)]]
Bij de parlements- en presidentsverkiezingen van juni 2018 is president Erdogan niet alleen in de eerste ronde herkozen, maar dankzij het goede resultaat van de MHP, waarmee de AKP een [[alliantie]] vormt, heeft de alliantie ook een comfortabele meerderheid in het 600 zetels tellende parlement behaald. De president kreeg 26.330.823 stemmen, wat overeenkomt met 52,59%.<ref>{{tr}}[http://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/docs/24Haziran2018/KesinSecimSonuclari/2018CB-416D.pdf 24 HAZİRAN 2018 YURT İÇİ, YURT DIŞI VE GÜMRÜK SANDIKLARI DAHİL CUMHURBAŞKANI SEÇİM SONUCU] ''ysk.gov.tr'', geraadpleegd 15 januari 2019</ref> De AKP behaalde met 21.338.693 stemmen 42,56% en 295 zetels. Bondgenoot MHP behaalde met 5.565.331 stemmen 11,10% en 49 zetels.<ref>{{tr}}[http://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/docs/24Haziran2018/KesinSecimSonuclari/2018MV-96C.pdf) 24 HAZİRAN 2018 YURT İÇİ, YURT DIŞI VE GÜMRÜK SANDIKLARI DAHİL MİLLETVEKİLİ GENEL SEÇİMİ SONUCU] ''ysk.gov.tr'', geraadpleegd 15 januari 2019</ref> <ref>{{tr}}[http://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/docs/24Haziran2018/KesinSecimSonuclari/2018MV-96D.pdf 27.DÖNEM MİLLETVEKİLİ GENEL SEÇİMİ MİLLETVEKİLİ SEÇİMLERİ SONUCU] ''ysk.gov.tr'', geraadpleegd 15 januari 2019</ref>
 
== Rechtszaak tegen de AKP ==
Regel 95 ⟶ 100:
| 327
|-
! [[Turkse algemene verkiezingen 2015 (juni)|juni 2015]]
| 2318.669867.933411
| 49,440.87%
| 258
| -
! [[Turkse algemene verkiezingen 2015 (november)|november 2015]]
| 23.681.926
| 49.50%
| 317
|-
! [[Turkse algemene verkiezingen 2018|2018]]
| 21.335.581
| 42,56%
| 295
|}
 
Regel 111 ⟶ 126:
| 13.447.287
| 41,67%
| 1.750/16.637<ref>{{tr}}[http://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/docs/Mahalli/2004/BelediyeMeclis/Pdf/2004Mahalli-BelediyeMeclis-Tumu.pdf 28 Mart 2004 Mahalli İdareler Genel Seçimi
|
Belediye Meclisi Üyeleri Seçimi Sonuçları] ''ysk.gov.tr'', geraadpleegd 15 januari 2019</ref>
|-
! 2009