Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
1 (onbereikbare) link(s) aangepast en 0 gemarkeerd als onbereikbaar #IABot (v2.0beta9)
De bronnen die aangehaald worden om het neo-ottomaans te onderschrijven vertellen het exact tegenovergestelde. + Functie van premier afgeschaft + economisch liberalisme
Regel 31:
| portaal2 = Turkije
}}
De '''Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling''', in het [[Turks]] '''''Adalet ve Kalkınma Partisi''''' ([[acroniem]] '''''AK Parti''''', soms '''''AKP'''''), is een [[Turkije|Turkse]] politieke partij die zichde profileertpolitieke als partij[[islam]] in hetTurkije politiekewilde centrumherdefiniëren mettot een centrumrechtse [[Islamisme|islamistischideologie]]. programmaDe enAKP eenpresenteert duidelijkzich nadrukkelijk niet als islamitische, maar als [[conservatieve|conservatief-]][[Democratie|democratisch]]e partij met een [[Economisch liberalisme|economisch liberaal]] signatuur.<ref>[http://www.turkije-instituut.nl/page/tweede-subsubpagina/1 Relatie tot (nationalistisch-)islamitische bewegingen: Milli Görüş en Nakşibendi] Turkije instituut, geraadpleegd 15 januari 2019</ref> De partij is sinds de [[Turkse algemene verkiezingen 2002|parlementsverkiezingen van 2002]] aan de macht in Turkije. enDe AKP, die toen voor het eerst meedeed aan de verkiezingen, werd met 34,2% van de stemmen direct de grootste partij van Turkije. Mede-oprichter en partijvoorzitter [[Recep Tayyip Erdoğan]] is president, partijvoorzitter [[Binali Yıldırımpresident]] premier.
 
Het succes van de AKP wordt toegedicht aan de economische liberalisatie waardoor een [[Anatolië|Anatolisch]] maatschappelijk middenveld zou zijn ontstaan dat wel aan sociale en economische betekenis had gewonnen, maar zich daarentegen onvoldoende vertegenwoordigd voelde in het politieke systeem. De kiem voor de economische inhaalslag zou besloten liggen in de [[Neoliberalisme (hedendaags)|neoliberale]] economische filosofie van wijlen president [[Turgut Özal]]. Door de ondervertegenwoordiging van het cultureel conservatieve Anatolische deel van de bevolking in de belangrijkste overheidsorganen zou de overheid niet representatief zijn geweest voor de bevolkingssamenstelling. De nieuwe Anatolische [[bourgeoisie]] zou, door middel van de AKP, de status-quo van de stedelijke [[Kemalisme|Kemalistische]] bevolking uitdagen.<ref>[http://www.turkije-instituut.nl/page/maatschappelijke-transformatie/2 De opkomst van Anatolië] Turkije instituut, geraadpleegd op 15 januari 2019</ref>
De AKP deed voor het eerst mee aan de [[Turkse algemene verkiezingen 2002|parlementsverkiezingen van 2002]] en werd direct de grootste partij van Turkije met 34,2% van de stemmen. Bij de [[Turkse algemene verkiezingen 2011| parlementsverkiezingen van 2011]] behaalde de partij 49,90% van de stemmen, waardoor ze een absolute meerderheid kreeg in het parlement. Bij de verkiezingen op 7 juni 2015 behaalde de AKP niet meer dan 259 van de 550 zetels, waardoor ze de absolute meerderheid in het parlement verloor. Dit kwam mede door de winst van de Koerdische partij HDP, die voor het eerst de kiesdrempel van 10 procent haalde.
 
De partij steunt de islamistische [[Moslimbroederschap]] dat door verschillende[[Egypte landen(land)|Egypte]], als[[Rusland]], terroristische[[Verenigde organisatieArabische wordtEmiraten]], gezien.[[Saoedi-Arabië]], Zowel[[Syrië]] en [[Bahrein]] op de terreurlijst werd gezet, nadat het binnenlandsEgyptische alsleger buitenlandsonder beleidleiding van de[[Abdul partijFatah wordtal-Sisi]] gezienvia alseen Pan-islamitisch[[staatsgreep]] en[[Mohammed Neo-OttomaansMorsi]], de partijals pleiteerste voordemocratisch eengekozen oplevingpresident van deEgypte, Ottomaanseafzette.<ref cultuurname="nrc.nl">http://www.nrc.nl/nieuws/2014/03/09/ook-vae-zet-moslimbroederschap-op-terreurlijst/</ref><ref>https://web.archive.org/web/20160101081242/http://base.consultant.ru/cons/cgi/online.cgi?req=doc%3Bbase%3DEXP%3Bn%3D257852</ref><ref>http://www.hurriyetdailynews.com/assad-says-factors-not-in-place-for-syria-peace-talks.aspx?pageID=238&nID=56611&NewsCatID=352</ref> tenZowel kostehet binnenlands als buitenlands beleid van de seculierepartij republikeinseonder principes.(voormalig) [[Premier (regeringsleider)|premier]] [[Ahmet Davutoğlu]] wordt gezien als Pan-islamitisch,<ref>{{Citeer web |url = http://arsiv.taraf.com.tr/haber-davutoglu-neo-osmanlici-degil-pan-islamist-162144/ |titel = Davutoğlu, Neo-Osmanlıcı değil Pan-İslamist |bezochtdatum = |auteur = |datum = |uitgever = }}</ref> ten koste van de [[elite|elitisch]] Kemalistisch-seculiere republikeinse principes.<ref>{{Citeer web|url = http://www.aljazeera.com/indepth/opinion/2014/05/akp-great-neo-ottoman-travesty-201451974314589207.html |titel = AKP and the great neo-Ottoman travesty |bezochtdatum = |auteur = |datum = |uitgever = }}</ref>
 
[[Protesten in Turkije in 2013|Landelijke demonstraties braken uit tegen het autoritarisme van de AKP in 2013]], het hardhandig neerslaan van de demonstraties leidde tot internationale veroordeling tevens kwamen de gesprekken over toetreding van Turkije tot de EU tot stilstand.<ref>{{Citeer web|url = http://www.bbc.com/news/world-europe-23044600|titel = EU delays Turkey membership talks after German pressure|bezochtdatum = |auteur = |datum = |uitgever = }}</ref> Sindsdien heeft de partij strengere regelgeving op het gebied van internet, [[abortus]] en alcoholgebruik ingevoerd en de toegang tot Twitter en YouTube werd tijdelijk geblokkeerd in maart 2014.<ref>{{Citeer web|url = http://www.eurasianet.org/node/65490|titel = Turkey: What's Behind the AKP's New Anti-Abortion Agenda?|bezochtdatum = |auteur = |datum = |uitgever = }}</ref><ref>{{Citeer web|url = http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2013/05/turkey-anti-alcohol-jihad-akp.html |titel = AKP Wages Jihad Against Alcohol in Turkey|bezochtdatum = |auteur = |datum = |uitgever = }}</ref><ref>{{Citeer web|url = http://www.bbc.com/news/world-europe-26773702|titel = Turkey moves to block YouTube access after 'audio leak'|bezochtdatum = |auteur = |datum = |uitgever = }}</ref><ref>{{Citeer web|url = http://www.theguardian.com/world/2014/mar/21/turkey-blocks-twitter-prime-minister|titel = Turkey blocks use of Twitter after prime minister attacks social media site|bezochtdatum = |auteur = |datum = |uitgever = }}</ref><ref>{{Citeer web|url = http://www.newyorker.com/news/news-desk/the-last-chance-to-stop-turkeys-harsh-new-internet-law|titel = The Last Chance To Stop Turkey’s Harsh New Internet Law|bezochtdatum = |auteur = |datum = |uitgever = }}</ref> Vooral na een corruptieschandaal waarbij verschillende AKP ministers betrokken waren in 2013, wordt de partij beschuldigd van vriendjeskapitalisme.<ref>{{Citeer web|url = http://politiikasta.fi/artikkeli/mass-murder-soma-mine-crony-capitalism-and-fetish-growth-turkey|titel = Mass Murder in Soma Mine: Crony Capitalism and Fetish of Growth in Turkey|bezochtdatum = |auteur = |datum = |uitgever = }}</ref><ref>{{Citeer web|url = http://www.globalresearch.ca/the-tale-of-a-turkish-summer-is-there-a-link-between-occupy-gezi-and-the-imf/5339942|titel = The Tale of a Turkish Summer: Is there a Link between “Occupy Gezi” and the IMF?|bezochtdatum = |auteur = |datum = |uitgever = }}</ref><ref>{{Citeer web|url = http://www.todayszaman.com/op-ed_new-turkey-and-akp-type-capitalism_359666.html|titel = New Turkey and AKP-type capitalism |bezochtdatum = |auteur = |datum = |uitgever = }}</ref>
Regel 62:
=== Parlementsverkiezingen 2011 ===
[[Bestand:Seçmenin gelir düzeyine göre oy dağılımı.PNG|thumb|350px|Kiezers op basis van maandelijkse inkomen (bron: KONDA Research and Consultancy, 2007). AKP is de grootste partij in groep 1, 2, 3 en 4, terwijl CHP de grootste is in groep 5, de rijkste 20% van Turkije.]]
De huidige premier Erdogan stelt zich voor de [[Turkse algemene verkiezingen 2011|verkiezingen van 2011]] voor de laatste keer beschikbaar. Volgens het partijprogramma van de AKP mag een parlementariër van de AKP maximaal 3 termijnen achtereenvolgens in het parlement zitten. Deze maatregel is bedoeld om nieuwe en jonge kandidaten een kans te geven om door te stromen naar het parlement en ook om te vermijden dat politici jarenlang hun ambt vasthouden, wat vaak het geval is in de Turkse politiek. Bij de [[Turkse algemene verkiezingen 2011| parlementsverkiezingen van 2011]] behaalde de partij 49,90% van de stemmen, waardoor ze een absolute meerderheid kreeg in het parlement.
 
=== Parlementsverkiezingen 2015 ===
[[File:Parlamentswahl in der Türkei 2015.svg|thumb|250px|De grootste partij per provincie in juni 2015 (Geel= AKP)]]
De parlementsverkiezingen van juni 2015 waren een grote teleurstelling voor Erdoğan die gehoopt had op brede steun voor zijn plannen meer macht in de handen van een president te leggen. De AK Partij viel terug van 21.414.314 stemmen (49,84 %) met 327 zetels in 2011 op 18.867.411 stemmen (40,87 %) met slechts 258 zetels. Bij dit lage zeteltal speelde eenhet grotepro-Koerdische rol[[Halkların datDemokratik voor het eerstPartisi|HDP]] een pro-Koerdischegrote rol partijdoor de 10% [[kiesdrempel]] wistvan 10% te halenoverbruggen. Er ontstond hierdoor een situatie waarin het onmogelijk bleek voor de AK Partij om een coalitieregering te vormen, wat tot het uitschrijven van nieuwe verkiezingen leidde. Er werd wel een ([[interim]])-regering gevormd door Davutoğlu. Zo leverde de HDP met Ali Haydar Konca ([[minister]] van EU Zaken) en Müslüm Doğan (minister van Ontwikkelingszaken) twee ministers aan het 63 ste Turks [[Kabinet (politiek)|kabinet]]. Zij dienden 22 september 2015 hun ontslag in.<ref>{{en}}[http://www.hurriyetdailynews.com/turkeys-prime-minister-appoints-two-new-ministers-after-resignations-88885 Premier benoemt twee nieuwe ministers na ontslag] ''Hürriyetdailynews.com'', 23 september 2015</ref> Tuğrul Türkeş van de [[Partij van de Nationalistische Beweging]] (MHP) kreeg ook een positie toegewezen. Tijdens de nieuwe verkiezingen ( 1 november 2015) won AK Partij met 49,4% en kreeg met 317 zetels de meerderheid.
 
== Rechtszaak tegen de AKP ==