Monarchie in Nederland: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website
Geen bewerkingssamenvatting
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website
Regel 1:
Nederland is geen Republiek omdat het een Koningkrijk is!
 
Nederland is geen Republiek omdat het een Koninkrijk is
== Voorgeschiedenis ==
In de [[Middeleeuwen]] waren er in de Nederlanden tal van monarchieën die over de verschillende graafschappen en hertogdommen regeerden. Deze macht werd vooral verkregen door middel van gearrangeerde huwelijken. In de Bourgondische periode wisten de hertogen van [[Hertogdom Bourgondië|Bourgondië]] steeds meer gewesten onder hun gezag te verenigen.
 
Door het huwelijk van [[Maria van Bourgondië (1457-1482)|Maria van Bourgondië]] met [[keizer Maximiliaan I|Maximiliaan van Oostenrijk]] kwamen de gewesten in Habsburgse handen. Hun kleinzoon, de Roomse [[keizer Karel V]], verwierf als [[landsheer]] van de Nederlanden nog meer gewesten en maakte de [[Habsburgse Nederlanden]] tot een redelijk afgerond geheel van [[Zeventien Provinciën]]. Karels opvolger [[Filips II van Spanje|Filips II]] ging verder met de interne eenmaking en de centralisering van het gezag. Dit riep dermate veel weerstand op dat de Noordelijke Nederlanden zich afscheidden. In 1581 verlieten de opstandige gewesten de Spaanse koning met het [[Plakkaat van Verlatinghe]]. Dit moest de weg vrijmaken voor een nieuwe landsheer, de [[Frans van Anjou|hertog van Anjou]]. Dit werd geen succes en Anjou stierf in 1584. Zijn beoogde opvolgster [[Elizabeth I van Engeland]] weigerde de soevereiniteit over de Nederlanden te aanvaarden maar stuurde de [[Robert Dudley|graaf van Leicester]] met troepen. Ook dit werd een fiasco. Men staakte daarop de zoektocht naar een geschikte landsheer en zo bleken de opstandige gewesten na 1588 een republiek, de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]] waarin de [[Unie van Utrecht (1579)|Unie van Utrecht]] als grondwet werd gebruikt. De macht in de Verenigde Provinciën lag daarna ''[[de facto]]'' bij de Staten-Generaal. Hoewel Italië al de nodige stadsrepublieken kende, was deze staatsvorm voor een gebied van deze omvang een novum. Zelfs nog na de [[Franse Revolutie]] werden landen over het algemeen beschouwd als eigendom van de vorst en konden als zodanig vererfd, samengevoegd en verdeeld worden. In de Zuidelijke Nederlanden regeerden Spaanse en later Oostenrijkse vorsten over een lappendeken van gewesten die centraal gezag afwezen en hun privileges streng bewaarden.
 
De posities van de opeenvolgende stadhouders uit de Huizen Oranje en Nassau-Dietz waren niet sterk genoeg om [[Monarch (staatshoofd)|monarch]]en te worden. Zij waren de "dienaar van de Staten".
 
In 1750 werd [[Willem IV van Oranje-Nassau]], zeer tegen de zin van de [[regent (bestuurder)|regenten]] en de [[Staten van Holland en West-Friesland|Staten van Holland]], tot [[erfstadhouder]] uitgeroepen. Toch konden hij en zijn zoon en opvolger [[Willem V van Oranje-Nassau]] niet als monarchen optreden. De republikeinse traditie was daarvoor te sterk. Willem V vluchtte in [[1795]] naar Engeland na de bezetting door de legers van de Franse republiek in de [[Eerste Coalitieoorlog]]. Hij bracht de laatste tien jaar van zijn leven als [[verbanning|banneling]] door in het [[Hampton Court Palace]] en in het [[Slot Oranienstein]].
 
== Koninkrijk Holland (1806-1810) ==