Door [[Fernando Álvarez de Toledo|Alva]] is het verzet tegen de Spaanse koning [[Filips II van Spanje|Filips II]] getypeerd als een opstand. In 1572 bericht [[Lodewijk van Nassau (1538-1574)|Lodewijk van Nassau]] aan de leider van de opstand, zijn broer [[Willem van Oranje|Willem]], dat de hertog van Alva "zeer verbaasd is ... dat de steden zo in opstand komen" ("les villes se revoltent ainsi"). In brieven, kronieken en dagboeken uit die tijd wordt gesproken over verzet, "verlaetinghe", afzwering van de landsheer, etc. Ook in de latere geschiedschrijving over deze periode worden de gebeurtenissen vanaf 1568 veelal aangeduid als 'De Opstand'. In een studie uit 2004 spreekt de geschiedkundige [[Arie van Deursen]] over "de Opstand van 1572-1584".<ref>Deursen, A.Th. van (2006). ''De last van veel geluk : 1555-1702, de geschiedenis van Nederland'' / 4e dr. Bakker, Amsterdam. 382 p. (De geschiedenis van Nederland ; dl. 4). ISBN 90-351-3028-6 (geb.), ISBN 978-90-351-3859-9 (pbk.). Oorspr. uitg.: 2004. p.71-115.</ref> [[Jan Juliaan Woltjer]] sprak over de Opstand als zijnde een burgeroorlog, zonder meer "te vergelijken met de Franse burgeroorlogen."<ref>Woltjer, J.J. (1994). ''Tussen vrijheidsstrijd en burgeroorlog : over de Nederlandse Opstand 1555-1580''. Balans, Amsterdam. 159 p. ISBN 90-5018-261-5. p.9.</ref>
