Irokezen: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Labels: Misbruikfilter: Kwebbelen Visuele tekstverwerker |
irokzen Labels: Misbruikfilter: Kwebbelen Visuele tekstverwerker |
||
Regel 1:
▲De '''Irokezen''', '''Iroquois''' of '''Haudenosaunee''' vormen een [[confederatie]] van vijf en later zes taalkundig en etnisch aan elkaar verwante [[volk]]en in Noord-Amerika. In dit verband worden ze ook "The Six Nations" (de zes naties) genoemd. De Iroquois noemen zichzelf gezamenlijk '''Haudenosaunee''', letterlijk vertaald, "volk van het [[langhuis]]". De oorspronkelijke vijf naties zijn van oost naar west: [[Mohawk (volk)|Mohawk]] (Kanien’kehaka), [[Oneida (volk)|Oneida]] (Onyota’a:ka), [[Onondaga (volk)|Onondaga]] (Onoda’gega), [[Cayuga (volk)|Cayuga]] (Gayugaho:no) en [[Seneca (volk)|Seneca]] (Ondowahgah). De [[Tuscarora (volk)|Tuscarora]] (Skaruren) kwamen hier in de eerste helft van de 18e eeuw bij.
De Haudenosaunee beschouwden zichzelf als een trotse krijgersnatie en noemden zichzelf van oorsprong ''Ongwe Hongwe'', "mannen die alle anderen overtreffen"; toch konden ze in hun hoogtijdagen hoogstens duizend krijgers op de been brengen. De verliezen die ze leden in de strijd compenseerden ze door regelmatig een deel van de krijgsgevangenen te adopteren in hun eigen volk. In de 18e eeuw dwong de behoefte aan een demografische versterking van hun gemeenschappen Haudenosaunee-krijgers steeds verder naar het westen te trekken, tot voorbij de [[Grote Meren]].
Regel 26 ⟶ 25:
Dit gebeurde onder invloed van naburige volkeren, die ook de handen ineen sloegen, en het dreigende gevaar van de Europeanen. De Irokezen hadden al eerder een verbond gesloten, dit was ontstaan nadat door de groeiende [[welvaart]] er [[conflict (strijd)|conflicten]] ontstonden tussen de verschillende volken. Een verbond was de enige manier om deze conflicten op te lossen, wat ook lukte, maar deze unie was een grote politieke vooruitgang. Het nieuwe verbond van de Irokezen ging ook veel verder dan die van bijvoorbeeld de oostelijke (Maine en omstreken) [[Proto-Algonkin|Algonkin]], wat ook niet verwonderlijk was omdat de Irokezen een lange traditie hebben in verdragen sluiten. De invloed van de Iroquois Confederatie op hun naburige volken zou in het westen over de rivier de [[Ohio (rivier)|Ohio]] tot bijna aan de [[Mississippi (rivier)|Mississippi]] gaan reiken.
De Irokezen vormden hun confederatie naar het voorbeeld van hun clansysteem. De confederatieve raad bestond uit [[50 (getal)|vijftig]] zogenaamde "royaneh" (een soort van [[senaat (volksvertegenwoordiging)|senatoren]]), afkomstig uit de vijf "Nations". De vijftig royaneh werden voor het leven gekozen door de clanmoeders. De bewindslieden waren dus mannen die werden gekozen door vrouwen. Ook konden deze clanmoeders een royaneh gezamenlijk afzetten wanneer deze niet goed functioneerde. Iedere man, van welke achtergrond dan ook, kon gekozen worden in de raad. Iemand die op grond van bijzondere verdiensten was gekozen werd een "Pijnboomleider" genoemd.ns waren ([[consensus]]).
== Wampum ==
| |||