Paulus (apostel): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
weg irrelevante passage |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 23:
| controverse =
}}
'''Paulus''' ([[Oudgrieks]]: Παῦλος, ''Paulos''; [[Hebreeuws]]: שאול התרסי, ''Šaʾul HaTarsi'', ''"Saul van Tarsus"'') ([[Tarsus (stad)|Tarsus]] ([[Cilicië]]), ca. [[3]] - [[Rome (stad)|Rome]], [[64]] of [[67]]) was een leider van de [[Vroege christendom|vroege christelijke kerk]] en speelde een centrale rol in de vroege ontwikkeling en verspreiding van het [[christendom]] in de landen rond de [[Middellandse Zee]], in het bijzonder in wat nu [[Turkije]] en [[Griekenland]] is. Velen menen dat Paulus voor zijn [[bekering]] ''Saulus'' (Σαούλ, ''Saul'' en Σαῦλος, ''Saulos'') heette, maar het is ook mogelijk dat hij in Griekstalige kringen de Romeinse naam Paulus droeg en in Joodse kringen de Joodse naam Saulus of Saul.
Paulus was een "zoon van een [[farizeeën|Farizeeër]]"<ref>Handelingen 23:6</ref> en had zijn opleiding genoten bij [[Gamaliël]]. Volgens [[Handelingen van de apostelen|Handelingen]] bezat hij het [[Romeins burgerrecht|Romeinse staatsburgerschap]] door geboorte.<ref>Handelingen 16:37-38 en 22:25-28. Hieraan wordt echter door sommige geleerden getwijfeld, zie bijvoorbeeld H. Koester, ''Introduction to the New Testament. Volume 2. History and Literature of Early Christianity'', Berlijn: Walter de Gruyter 2000, p. 107, die deze bewering 'scarcely 'formidable' credible' noemt.</ref> ▼
Traditioneel worden dertien [[Brieven van Paulus|brieven aan Paulus toegeschreven]]. Het zijn de oudste delen van het [[Nieuwe Testament]], maar tegenwoordig wordt zijn auteurschap van zeven ervan betwist. Op Paulus' brieven werden vele belangrijke theologische constructies gebaseerd. Zo baseerden zowel [[Augustinus van Hippo|Augustinus]] als [[Maarten Luther]] en [[Karl Barth]] hun interpretaties vooral op Paulus. Zijn brieven zijn [[polemiek|polemisch]] van aard, dus verschaffen diverse argumenten om andere interpretaties van het christendom aan te vallen.
Toen ook "heidenen" (niet-Joden) zich bekeerden tot het christendom, ontstond de vraag of zij zich moesten houden aan de [[Jodendom#Joodse_wet|Mozaïsche wet]], inclusief de [[Circumcisie|besnijdenis]] en [[spijswet]]ten. De kerkleiders in Jeruzalem, met name [[Petrus]] en [[Jezus (traditioneel-christelijk benaderd)|Jezus]]' oudste broer [[Jakobus de Rechtvaardige]], vonden van wel, terwijl Paulus zich op het standpunt stelde dat dit niet het geval was. Op het [[concilie van Jeruzalem]] werd besloten dat heidenen zich niet aan de wet hoefden te houden. Maar de weergave van Paulus in [[Brief van Paulus aan de Galaten|Galaten]] wijkt af van die in Handelingen 15, waarin sommige spijswetten nog gehandhaafd bleven. De gebeurtenissen direct na het concilie laten zien dat dit verschil in opvatting bleef bestaan binnen de vroege kerk.<ref>Galaten 2:11-14</ref> Tegenwoordig wordt de weergave van Paulus beschouwd als authentiek.▼
▲== Rol in het christendom ==
In Handelingen wordt verteld dat Paulus zijn goedkeuring gaf aan de steniging van een Joodse christen uit de eerste eeuw, [[Stefanus (martelaar)|Stefanus]].<ref>Handelingen 7:58 - 8:1</ref> Hierna werd hij een actieve vervolger van de eerste-eeuwse christenen, door hen te laten opsluiten en in sommige gevallen te laten doden.<ref>Handelingen 8:3; 9:1</ref> Na een miraculeuze bekering werd hij een leider in de vroege kerk.▼
▲Toen ook "heidenen" (niet-Joden) zich bekeerden tot het christendom, ontstond de vraag of zij zich moesten houden aan de [[Jodendom#Joodse_wet|Mozaïsche wet]], inclusief de [[Circumcisie|besnijdenis]] en [[spijswet]]ten. De kerkleiders in Jeruzalem, met name [[Petrus]] en Jezus' oudste broer [[Jakobus de Rechtvaardige]], vonden van wel, terwijl Paulus zich op het standpunt stelde dat dit niet het geval was. Op het [[concilie van Jeruzalem]] werd besloten dat heidenen zich niet aan de wet hoefden te houden. Maar de weergave van Paulus in [[Brief van Paulus aan de Galaten|Galaten]] wijkt af van die in Handelingen 15, waarin sommige spijswetten nog gehandhaafd bleven. De gebeurtenissen direct na het concilie laten zien dat dit verschil in opvatting bleef bestaan binnen de vroege kerk.<ref>Galaten 2:11-14</ref> Tegenwoordig wordt de weergave van Paulus beschouwd als authentiek.
Op het concilie van Jeruzalem werd ook een "werkverdeling" afgesproken voor [[Petrus]] (zending aan de “besnedenen”) en Paulus en [[Barnabas]] (zending aan de “heidenen”).<ref>Galaten 2:4-10</ref> Daarom wordt Paulus vrij algemeen de "[[Apostel]] van de heidenen" genoemd. Mede door Paulus' rol in de verspreiding van het christelijke evangelie kon de beweging uitgroeien tot de [[wereldreligie]] die het nu is.
== Leven ==
[[Bestand:
▲Paulus werd geboren in Tarsus, een stad in de zuidoostelijke hoek van [[Klein-Azië]]. Volgens [[Handelingen van de apostelen|Handelingen]] was hij een "zoon van een [[farizeeën|Farizeeër]]",<ref>Handelingen 23:6</ref>
Uit het taalgebruik in Paulus' brieven kan worden opgemaakt dat hij behoorde tot wat we tegenwoordig de [[middenklasse]] noemen. Zijn Grieks is helder en krachtig, maar niet elegant, zoals het Grieks van zijn rijke tijdgenoot [[Philo van Alexandrië]]. Paulus had ook een ambacht geleerd: tenten maken.<ref>Handelingen 18:3</ref> Uit het feit dat hij zich erop beriep dat hij voor zijn eigen brood zwoegde,<ref>1 Korintiërs4:12</ref> zou kunnen worden opgemaakt dat Paulus was opgeleid voor een hogere functie; arbeidslieden beroepen zich meestal niet op hun handenarbeid. Ook wist Paulus gebruik te maken van een secretaris, dicteerde hij brieven, plande en organiseerde zijn werk en had hij het grootste deel van de tijd meer dan één assistent.<ref>Zie bijvoorbeeld Galaten 6:11 en Romeinen 16:22</ref>
=== Christenvervolger ===
▲In Handelingen wordt ook verteld dat Paulus zijn goedkeuring gaf aan de steniging van een Joodse christen uit de eerste eeuw, [[Stefanus (martelaar)|Stefanus]].<ref>Handelingen 7:58 - 8:1</ref> Hierna werd hij een actieve vervolger van de eerste-eeuwse christenen, door hen te laten opsluiten en in sommige gevallen te laten doden.<ref>Handelingen 8:3; 9:1</ref>
=== Bekering ===
Handelingen vertelt ook over Paulus' miraculeuze bekering toen hij op weg was van Jeruzalem naar [[Damascus]].<ref>Handelingen 9:3-9</ref> Aan de Galaten schreef Paulus echter dat hij na zijn bekering naar [[Arabia]] ging en ''terugkeerde'' naar Damascus, alsof hij daar ook vandaan kwam.<ref>Galaten 1:17</ref> Ook schreef Paulus dat de christenen in Judea hem niet hadden gezien,<ref>Galaten 1:22</ref> wat het onaannemelijk maakt dat Paulus ook daadwerkelijk in Jeruzalem zijn vervolging uitvoerde.
Hoe dan ook, rond 33 n.Chr. ervoer Paulus de openbaring van Christus. Volgens Handelingen werd hij hierdoor tijdelijk blind,<ref>Handelingen 22:6-11</ref> maar Paulus zelf schreef slechts dat God zijn zoon "in hem openbaarde".<ref>Galaten 1:16</ref> Op een andere plaats schreef hij dat hij Jezus had "gezien".<ref name = 1kor9:1>1 Korintiërs 9:1</ref> Hij beschouwde dit als een verschijning in relatie tot [[Dood en herrijzenis van Christus|Jezus' opstanding]] en vormde een deel van zijn argumentatie waarom hij een echte apostel was.<ref name = 1kor9:1 /><ref>1 Korintiërs 15:8</ref>
=== Arrestatie ===
In een periode van 22 jaar bezocht Paulus Jeruzalem twee keer. Drie jaar na zijn bekering bezocht hij Petrus en ontmoette hij ook Jezus' broer Jakobus.<ref>Galaten 1:18-19</ref> "Veertien jaar later" (het is niet duidelijk of dit betrekking heeft op zijn bekering of zijn vorige bezoek) bezocht hij Jeruzalem weer, dit keer om het concilie bij te wonen over het vraagstuk rondom de Mozaïsche wet (zie boven).
=== Dood ===
[[Bestand:Decapitación de San Pablo - Simonet - 1887.jpg|{{Largethumb}}|''De onthoofding van Paulus'', 1887 van [[Enrique Simonet]]]]
De traditie wil dat Paulus in Rome werd berecht zijn door [[Nero (keizer)|Nero]] en werd hij daar onthoofd en begraven. Sommige tradities zeggen dat Paulus eerst naar Spanje was afgereisd. Dit is mede gebaseerd op de [[eerste brief van Clemens]].<ref>1 Clemens 5:1-7</ref>
Handelingen suggereert dat Paulus twee jaar gevangen bleef in Rome. Gerekend vanaf zijn vertrek uit Caesarea in 60, zou Paulus in 62 zijn geëxecuteerd. Vaak wordt ook verondersteld dat Paulus en Petrus omkwamen in de eerste gold van [[christenvervolgingen]] onder Nero in 64, waarmee Nero de schuld van de brand van Rome op de christenen wilde afwentelen.<ref>Tacitus: ''Annalen'', 44:3-8</ref>
Op de plaats van zijn graf staat de [[basiliek]] [[Sint-Paulus buiten de Muren]]. Op de plaats van zijn [[onthoofding]] zouden vele [[wonder]]en hebben plaatsgevonden.
▲Wanneer Paulus Jeruzalem bezoekt wordt hij gevangengenomen en moet hij zich verdedigen tegenover de Joodse leiders en de Romeinse machthebbers. Uiteindelijk doet hij als [[Romeins burgerrecht|Romeins staatsburger]] een [[hoger beroep|beroep]] op de keizer. Paulus en enkele andere gevangenen worden in het jaar [[60]] door Romeinse soldaten per schip naar Rome gebracht. Onderweg lijden de reizigers schipbreuk en komen ze op [[Malta (eiland)|Malta]] terecht (volgens overlevering kwam hij terecht op een klein eilandje bij Malta op een plek die nu [[San Pawl il-Baħar|St. Paul's Bay]] genoemd wordt). Na 3 maanden vertrekken ze met een ander schip van Malta naar Rome. In Rome wordt Paulus verwelkomd door medechristenen, hij ontmoet de plaatselijke Joodse leiders en hij verblijft daar twee jaar in [[huisarrest]]. Hij is vrij om bezoek te ontvangen en om zijn boodschap te verkondigen. En met deze mededeling eindigt het boek Handelingen; hoe het uiteindelijk met Paulus in Rome afloopt wordt niet vermeld. Hij zou in Rome berecht zijn door [[Nero (keizer)|Nero]]. Volgens de [[Rooms-katholieke Kerk|rooms-katholieke]] traditie is hij daar onthoofd en begraven. Op de plaats van zijn graf staat de [[basiliek]] [[Sint-Paulus buiten de Muren]]. Op de plaats van zijn [[onthoofding]] zouden vele [[wonder]]en plaats hebben gevonden.
== Brieven ==
| |||