Kunststof: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
fguifhuighdfjghfjjjjjj Labels: Misbruikfilter: Leeghalen Misbruikfilter: Experimenteren |
k Wijzigingen door 2A02:A03F:4CAE:5600:48A:DACD:9CAA:5D85 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Wutsje |
||
Regel 3:
[[Bestand:Ve301w.jpg|thumb|Een radio uitgevoerd in bakeliet]]
[[Bestand:Plastic household items.jpg|thumb|Een willekeurig voorbeeld van in een huishouden toegepaste kunststoffen]]
'''Kunststoffen''' of (Engels) "plastics", zijn [[organische verbinding|chemische verbindingen]] die door niet-natuurlijke [[scheikunde|scheikundige]] processen worden vervaardigd. Kunststof is [[materiaal]] dat is opgebouwd uit [[polymeer|zeer grote moleculen]], die ontstaan door [[chemische synthese|synthese]] (een reactie waardoor er een nieuwe stof ontstaat) vanuit [[natuur (werkelijkheid)|natuurlijke]] grondstoffen. De grondstoffen van de 'plastic-chemie' zijn [[koolwaterstoffen]], afkomstig uit de [[olieraffinage]]. Deze grondstoffen gaan tijdens de chemische synthese [[covalent]]e of [[ion (deeltje)|ionaire]] bindingen aan en vormen zo [[amorf]]e of [[kristallijn]]e stoffen.
Er zijn drie soorten kunststoffen:
* [[Thermoplast]]en: [[chemische synthese|synthetische]] [[polymeer|polymeren]] gevormd uit lineair geschakelde [[monomeer|monomeren]]; 92% van alle geproduceerde plastics zijn thermoplasten. Het betreft [[materiaal|materialen]] die door blootstelling aan [[druk (grootheid)|druk]] en/of [[warmte]] [[vloeistof|vloeibaar]] worden gemaakt en vervolgens in een [[gietvorm]] worden geperst. Thermoplasten kunnen meerdere malen [[recycling|gerecycled]] worden.
* [[Thermoharder]]s en
* [[Elastomeer|Elastomeren]]
Twee laatstgenoemde materialen kunnen slechts eenmalig tot [[product (economie)|product]] worden verwerkt. Opnieuw verhitten leidt tot [[ontledingsreactie|ontbinding]].
Soms worden kunststoffen [[versterking (materiaal)|versterkt]], bijvoorbeeld met [[glasvezel]], of met [[vezelversterkte kunststof|kunststofvezels]] zoals [[kevlar]], [[twaron]] en [[dyneema]].
== Voorbeelden ==
=== Natuurlijke polymeren ===
* [[Cellulose]]
* [[Rubber]]
* [[Polymelkzuur]] (PLA)
=== Kunstmatige polymeren===
* [[Aramide]]
* [[Bakeliet]]
* [[Nylon]] (polyamide, PA)
* [[Polyester]]
* [[Polyetheen]] (PE)
* [[Polyethyleentereftalaat]] (PET)
* [[Polyethyleentereftalaatglycol]] (PETG)
* [[Polyisocyanuraat]] (PIR)
* [[Polymethylmethacrylaat]] (PMMA, Plexiglas, Limacryl of Perspex)
* [[Polypropeen]] (PP)
* [[Polystyreen]] (PS)
* [[Polyurethaan]] (PUR)
* [[Polyvinylchloride]] (PVC)
* [[Polytetrafluoretheen]] (PTFE of Teflon)
* [[Polycarbonaat]] (PC)
== Toepassing van kunststoffen ==
Kunststoffen hebben een breed toepassingsgebied. In de loop der jaren hebben kunststoffen toepassing gevonden waar voordien gebruik werd gemaakt, bijvoorbeeld in plaats van hout (tuinmeubelen), stenen (tegels), leer (kleding) , metaal (verpakkingdozen), glas (flessen).
Kunststoffen zoals epoxy worden bijvoorbeeld toegepast voor vloerafwerking, PVC wordt onder meer in kozijnen toegepast en andere bouwmaterialen.
== Verwerking van kunststoffen==
Thermoplasten gebruikt in [[verpakking]]en, worden gemaakt door [[blaasvormen]] ''(zoals de halfdoorzichtige containertjes voor melk of sap uit de supermarkt)'', met [[spuitgieten]] ''(zoals in [[consumptie-ijs|ijsbakjes]])'', met [[Extruderen|extrusie]] ''(zoals in [[Buis (voorwerp)|buizen]] en profielen)'', met [[Thermovormen|vacuümvormen]] ''(bloempotten, koffiebekers)'' en [[rotatiegieten]] ''(bijvoorbeeld een [[glijbaan]])''.
PVC wordt onder meer gebruikt voor de productie van kunststof [[kozijn]]en. Deze kozijnen worden na gebruik gerecycled waarna de kunststof korrels worden gebruikt voor de productie van kunststof grond- en waterkeringen zoals [[beschoeiing]]en en [[damwand]]en.
== Milieu ==
Het gebruik van kunststof geeft aanleiding tot afval en dientengevolge ook tot [[milieuverontreiniging]]. Een voorbeeld van grootschalige vervuiling in de oceanen heeft de naam '[[plasticsoep]]' gekregen.
Sommige kunststoffen kunnen worden hergebruikt. Thermoplasten door het opnieuw verhitten en in een nieuwe gewenste vorm persen. Wanneer het hergebruik, ook bekend als [[recycling]], leidt tot een materiaal van mindere kwaliteit dan spreekt men van [[downcycling]]. Sommige producten kunnen worden gemaakt van [[Biodegradatie|biodegradeerbare]] kunststoffen, die zijn dan biologisch afbreekbaar. Een andere ontwikkeling is die van [[bio-based plastics]]. Dit zijn kunststoffen die worden gemaakt van plantaardige [[biomassa]]. Deze plastics zijn echter niet biologisch afbreekbaar.
Vanaf 1 januari 2016 is het niet meer toegestaan om plastic tassen gratis mee te geven er dient een vergoeding voor te worden gevraagd.<ref>{{Citeer web|url=https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/afval/verbod-op-gratis-plastic-tassen|titel=Verbod op gratis plastic tassen|bezochtdatum=2018-02-20|auteur=Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat|werk=www.rijksoverheid.nl|taal=nl}}</ref> De lidstaten van de Europese Unie zijn verplicht om maatregelen te nemen om het verbruik van plastic tassen te verminderen. Nederland heeft gekozen voor een brede aanpak voor draagtassen, die zich richt op preventie, hergebruik en op de juiste manier van afdanken van draagtassen. Het verbod op gratis plastic draagtassen is een onderdeel van deze aanpak, om zwerfvuil tegen te gaan en verspilling van grondstoffen te voorkomen.<ref>{{Citeer web|url=https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/afval/verbod-op-gratis-plastic-tassen|titel=Verbod op gratis plastic tassen|bezochtdatum=2018-02-20|auteur=Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat|werk=www.rijksoverheid.nl|taal=nl}}</ref> Winkeliers mogen wel papieren, stoffen en jute tassen gratis meegeven.
== Zie ook ==
* [[Bioplastic]]
* [[Recyclingcode]]
* [[Kunststof van A tot Z]]
* [[Spuitgieten]]
{{Appendix}}
{{Commonscat|Plastics}}
[[Categorie:Kunststof| ]]
| |||