Essen (België): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
WiJC (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
k HTML, replaced: bv. → bijvoorbeeld,   → (9), <font color="red"><sup>1</sup></font> → <sup style="color:red">1</sup> (44) met AWB
Regel 25:
 
== Toponymie ==
De naam 'Essen' kwam in het verleden ook voor als ''Esshen'', ''Essche(n)'' of ''Esse''. Er wordt algemeen aangenomen dat Essen slaat op hooggelegen akkers bij een waterloop of nederzettingen aan een beek. Ook de boomsoort [[es (plant)|es]] wordt verwant aan de gemeentenaam.
 
== Geschiedenis ==
=== Prehistorie ===
Op Essens grondgebied zijn er vier locaties waar er vondsten uit de prehistorie gevonden zijn. Op basis van vier vindplaatsen is het niet eenvoudig om conclusies te trekken. Eén ding is duidelijk: dat er ongeveer 8500 jaar geleden in Essen al mensen rondgetrokken hebben en her en der halt hebben gehouden om hun kamp op te slaan en om onder andere vuursteen te bewerken, om bv.bijvoorbeeld een pijlpunt te maken.  Een paar van die vuurstenen zijn teruggevonden.
 
=== Franken ===
Regel 35:
 
=== Abdij van Tongerlo & turfvaarten ===
Essen werd in [[1159]] als [[allodium]] door Berner van Rijsbergen geschonken aan de [[Abdij van Tongerlo]], die de grondheerlijke rechten echter moest delen met de [[Hertogdom Brabant|hertogen van Brabant]]. Het werd samen met het zuidelijker gelegen [[Kalmthout]] en het Tongerloose deel van [[Huijbergen]] (in het huidige Nederland) één heerlijkheid, die tot de [[Franse Revolutie]] eigendom was van de abdij.
 
=== Plunderingen ===
Regel 41:
 
=== Grensgemeente en wapenschild ===
In [[1795]] werd Essen een zelfstandige gemeente. Uit dankbaarheid namen de Essenaars het wapen over van prelaat Hermans de laatste abt van [[Abdij van Tongerlo|Tongerlo]]. De twee ossenkoppen verwijzen naar de ontginning van de heidegronden en symbolisch naar de standvastigheid, het lam verwijst naar de begrazing en symbolisch naar geduld. Mijter en staf verwijzen nog steeds naar de relatie met de [[Abdij van Tongerlo|abdij]]. In [[1802]] werd het ook een zelfstandige [[parochie (kerk)|parochie]]. Voorheen behoorde Essen tot de parochie [[Nispen]].
 
==== [[Belgische Revolutie]] ====
Na de val van Napoleon in [[1815]] ontstond het Verenigd Koninkrijk onder [[Willem I der Nederlanden|Willem I van Oranje-Nassau]]. Toen de Zuidelijk Nederlanden - het huidige [[België (hoofdbetekenis)|België]] - zich in 1830 afscheurde van [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]], werd Essen een grensgemeente. Op [[21 november]] [[1830]] vond er tijdens de ''[[Slag bij Essen]]'' in de [[Belgische Onafhankelijkheidsoorlog]] een treffen plaats tussen Belgische opstandelingen en Nederlandse militairen. De grens van Essen werd na afscheiding van Nederland nog een paar jaar bewaakt door Waalse militairen.  Op 20 november 1831 trokken zij naar Roosendaal om keet te schoppen.  De wraak van de Nederlanders volgde ’s anderendaags.  Tijdens de hoogmis drongen 4.000 soldaten Essen binnen en doorzochten alle huizen.  Vijf soldaten en twee dorpelingen sneuvelden hierbij. Dit gebeurde tijdens de ''Slag om het Heuvelplein''.
 
=== Economische groei ===
Op [[9 juli]] [[1852]] vonden België en Nederland elkaar terug om een verdrag te sluiten voor de aanleg van een nieuwe spoorlijn tussen [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]] en [[Rotterdam (hoofdbetekenis)|Rotterdam]]. Zo werd in de jaren 1852-54 de [[Spoorlijn 12 Antwerpen - Lage Zwaluwe|spoorlijn Antwerpen - Lage Zwaluwe]] aangelegd met een grensstation in Essen. Door die route miste de lijn de stad Breda. Een van de oprichters van de [[Société Anonyme des chemins de fer d'Anvers à Rotterdam]] bezat echter grond in Essen en wilde die in waarde laten stijgen. De trein zorgde ervoor dat rijke Antwerpenaars in Essen de rust kwamen opzoeken.  De Essense studenten, arbeiders en dienstmeiden konden gemakkelijker naar Antwerpen om te leren en te werken.<ref>auke van de woud: de nieuwe wereld, Amsterdam, Bert Bakker, 2006</ref>
 
Het [[Station Essen|station van Essen]] was en is het laatste spoorwegstation voor de Nederlandse grens. Het treinstation was toen het belangrijkste grensstation tussen België en Nederland. De vele afstelsporen herinneren nog aan de douanecontrole van het grensoverschrijdend verkeer. Met de komst van de spoorlijn ontwikkelde het dorp zich inderdaad snel. De grensfunctie van het spoorstation verschafte veel werkgelegenheid en zorgde ervoor dat dit station een verplichte halte was voor de internationale treinen. Er ontwikkelde zich een groot forensen-verkeer met snelle treinen naar Antwerpen. Tegenwoordig is er alleen nog een stoptrein en IC-verbinding (met vier haltes) met Antwerpen en [[station Brussel-Zuid|Brussel-Zuid]] alsmede een stoptreinverbinding met Roosendaal.
Regel 279:
|-
|style="width: 3px" bgcolor=orange |
| style="text-align:left;"| <small>[[Christelijke Volkspartij (België)|CVP]]<fontsup colorstyle="color:red"><sup>1</sup></font> / [[Christen-Democratisch en Vlaams|CD&V]]<fontsup colorstyle="color:red"><sup>2</sup></font></small>||style="background-color:orange" |80,01<fontsup colorstyle="color:red"><sup>1</sup></font>||style="background-color:orange" |'''18'''||style="background-color:orange" |59,32<fontsup colorstyle="color:red"><sup>1</sup></font>||style="background-color:orange" |'''16'''||style="background-color:orange" |58,6<fontsup colorstyle="color:red"><sup>1</sup></font>||style="background-color:orange" |'''16'''||style="background-color:orange" |44,59<fontsup colorstyle="color:red"><sup>1</sup></font>||style="background-color:orange" |'''12'''||style="background-color:orange" |34,66<fontsup colorstyle="color:red"><sup>1</sup></font>||style="background-color:orange" |'''10'''||style="background-color:orange" |31,10<fontsup colorstyle="color:red"><sup>2</sup></font>||style="background-color:orange" |'''9'''||style="background-color:orange" |34,91<fontsup colorstyle="color:red"><sup>2</sup></font>||style="background-color:orange" |'''10'''
|-
|style="width: 3px" bgcolor=red |
| style="text-align:left;"| <small>[[Socialistische Partij (België)|SP]]<fontsup colorstyle="color:red"><sup>1</sup></font> / [[Socialistische Partij Anders|sp.a]]<fontsup colorstyle="color:red"><sup>2</sup></font></small>||19,99<fontsup colorstyle="color:red"><sup>1</sup></font>||3||17,81<fontsup colorstyle="color:red"><sup>1</sup></font>||4||13,33<fontsup colorstyle="color:red"><sup>1</sup></font>||3||18,61<fontsup colorstyle="color:red"><sup>1</sup></font>||4||17,32<fontsup colorstyle="color:red"><sup>1</sup></font>||4||17,62<fontsup colorstyle="color:red"><sup>2</sup></font>||'''4'''||17,33<fontsup colorstyle="color:red"><sup>2</sup></font>||'''4'''
|-
|style="width: 3px" bgcolor=blue |
| style="text-align:left;"| <small>[[Partij voor Vrijheid en Vooruitgang|PVV]]<fontsup colorstyle="color:red"><sup>1</sup></font> / [[Vlaamse Liberalen en Democraten|VLD]]<fontsup colorstyle="color:red"><sup>2</sup></font> / [[Open Vlaamse Liberalen en Democraten|Open Vld]]<fontsup colorstyle="color:red"><sup>3</sup></font></small>||-|| ||6,87<fontsup colorstyle="color:red"><sup>1</sup></font>||0||5,74<fontsup colorstyle="color:red"><sup>1</sup></font>||0||16,65<fontsup colorstyle="color:red"><sup>2</sup></font>||4||20,62<fontsup colorstyle="color:red"><sup>2</sup></font>||'''6'''||12,64<fontsup colorstyle="color:red"><sup>2</sup></font>||3||7,19<fontsup colorstyle="color:red"><sup>3</sup></font>||1
|-
|style="width: 3px" bgcolor=#8B4513 |
| style="text-align:left;"| <small>[[Vlaams Blok]]<fontsup colorstyle="color:red"><sup>1</sup></font> / [[Vlaams Belang]]<fontsup colorstyle="color:red"><sup>2</sup></font></small>||-|| ||-|| ||-|| ||-|| ||9,23<fontsup colorstyle="color:red"><sup>1</sup></font>||2||12,21<fontsup colorstyle="color:red"><sup>2</sup></font>||3||7,85<fontsup colorstyle="color:red"><sup>2</sup></font>||1
|-
|style="width: 3px" bgcolor=yellow |
Regel 297:
|-
|style="width: 3px" bgcolor=green |
| style="text-align:left;"| <small>[[AGALEV]]<fontsup colorstyle="color:red"><sup>1</sup></font> / [[Groen (partij)|Groen!]]<fontsup colorstyle="color:red"><sup>2</sup></font></small>||-|| ||-|| ||9,86<fontsup colorstyle="color:red"><sup>1</sup></font>||2||6,71<fontsup colorstyle="color:red"><sup>1</sup></font>||1||7,45<fontsup colorstyle="color:red"><sup>1</sup></font>||1||6,02<fontsup colorstyle="color:red"><sup>2</sup></font>||1||-||
|-
|style="width: 3px" bgcolor=white |
Regel 303:
|-
|style="width: 3px" bgcolor=yellow |
| style="text-align:left;"| <small>[[Volksunie|VU]]<fontsup colorstyle="color:red"><sup>1</sup></font> / [[VU&ID]]<fontsup colorstyle="color:red"><sup>2</sup></font></small>||-|| ||16<fontsup colorstyle="color:red"><sup>1</sup></font>||3||12,47<fontsup colorstyle="color:red"><sup>1</sup></font>||2||12,13<fontsup colorstyle="color:red"><sup>1</sup></font>||2||10,72<fontsup colorstyle="color:red"><sup>2</sup></font>||2||-|| ||-||
|-
|style="width: 3px" bgcolor=crimson |
Regel 328:
* de oude NMBS-goederenloods, dicht bij het [[Station Essen|station van Essen]]
* enkele herenhuizen in de Nieuwstraat
* de ''Oude Pastorij'' die gedurende 500 jaar de verblijfsplaats van de pastoors van Essen-Nispen was.  De eerste vermelding van de Oude Pastorij dateert uit 1362. Het doet nu dienst als cultureel centrum. Zowel in 1422 als in 1557 werd de pastoor er vermoord.  Na de verwoesting in 1586 werd ze weer opgebouwd onder leiding van abt Piera.  Zijn wapenschild werd aangebracht boven de deur. Wat er nu overblijft, is maar een kwart van wat het ooit is geweest.
* de Eucharistisch Hartkerk van het [[College van het Eucharistisch Hart]] en de school zelf, vlak aan de ''Paterstuin'' of ''Park Paters Redemptoristen'' in de Rouwmoer. Dit Redemptoristenklooster met kerk en school werd gebouwd in [[1908]] op de plaats waar zich vroeger een abdijhoeve bevond: de Rouwmoershoeve. Op de kerk is een koperen Heilig-Hartbeeld van 4,5 m hoog geplaatst. In de tuin bevindt zich een [[Lourdesgrot]]. Hier vonden enkele opnames van de televisieserie [[Salamander (televisieserie)|Salamander]] op [[Eén (televisiezender)|één]] plaats.
* de [[Bakkersmolen]] uit 1981 in de Sint-Jansstraat in [[Wildert (België)|Wildert]]. Deze molen is de jongste van Vlaanderen.