Koolwaterstof: verschil tussen versies

'''Koolwaterstoffen''' zijn [[organische verbinding]]en van uitsluitend [[waterstof (element)|waterstof]] (H) en [[koolstof]] (C). Heel veel [[polymeer|polymeren]] zijn koolwaterstoffen. De eenvoudigste koolwaterstoffen zijn de [[alkaan|alkanen]]. Een alkaan is een verzadigde koolwaterstof, d.w.z.dat wil zeggen dat het de maximale hoeveelheid waterstofatomen (H) heeft opgenomen. Ongeveer 90% van alle stoffen die nu bekend zijn bevatten de atoomsoort koolstof.

Algemeen geldt voor koolwaterstoffen: hoe langer de [[koolstofketen]]s, hoe zwaarder het molecuul, en hoe hoger het [[kookpunt]]. De lichtste alkanen zijn gassen bij [[kamertemperatuur]]. [[Paraffine]] is een koolwaterstof met zulke grote moleculen dat het bij kamertemperatuur een [[vaste stof]] vormt.

*[[wegenbouw| Weg-]], [[waterbouw|water-]] en [[woningbouw]] zoals [[dakbedekking]], afdichtingen en [[weg]]en.

De eenvoudigste koolwaterstoffen bevatten alleen lineaire koolstof-koolstofbindingen, zonder [[benzeenring|ringen]]. Dit zijn de zogenaamde [[alkaan|alkanen]] of '''<!-- er wordt via het trefwoord ALIFATISCH rechtstreeks naar deze alinea verwezen. Vet zetten maakt dan eerder duidelijk dat men niet verdwaald is -->alifatische koolwaterstoffen'''. De algemene formule voor alkanen is C_''n''H_2''n''+2. Deze verbindingen heten ''[[verzadigde verbinding|verzadigd]]'', omdat er geen [[dubbele binding (scheikunde)|dubbele bindingen]] in voorkomen. Het koolwaterstof[[molecuul]] is als het ware ''verzadigd'' met waterstof.

Deze eerste vier genoemde koolwaterstoffen zijn [[Gas (natuurkunde)|gasvormig]] bij kamertemperatuur (uiteraard onder de voorwaarde dat er atmosferische druk heerst).

[[Onverzadigde verbinding|Onverzadigde]] koolwaterstoffen bevatten minder waterstof. De oudste naam voor deze groep verbindingen is ''olefinen'', wat betekent ''olie-vormend''.

Een koolwaterstof met één of meer [[benzeenring]]en is een aromatische koolwaterstof. Furaan en thiofeen zijn aromatische verbindingen. De aromatische koolwaterstoffen maken deel uit van de groep van [[aromatische verbinding]]en of ''aromaten''. De belangrijkste, meest toegepaste aromatische koolwaterstoffen zijn [[benzeen]] en zijn derivaten, zoals [[tolueen]], [[ethylbenzeen]], [[xyleen]] of [[fenol]] (hydroxybenzeen). Stoffen met meerdere aaneengeschakelde aromatische systemen heten [[polycyclische aromatische koolwaterstoffen]] (pak). Binnen een aromatische ring is een deel van de elektronen [[gedelokaliseerd elektron| gedelokaliseerd]]; dat wil zeggen dat zij niet aan één bepaald atoom gebonden zijn maar als het ware over de gehele ring kunnen bewegen. Deze delokalisatie zorgt voor enkele van de typerende eigenschappen van aromatische moleculen, zoals de relatief grote stabiliteit ten opzichte van vergelijkbare, lineaire alkenen.

Cyclische koolwaterstoffen, zoals [[cycloalkaan|cycloalkanen]], hebben een koolstofketen die een ring vormt, bijvoorbeeld [[cyclohexaan]]. Bij deze vorm zijn alle Koolstofatomen met elkaar verbonden. De structuurformule van een cyclische koolwaterstof lijkt -zo op het oog- sterk op een aromatische verbinding, maar de chemische eigenschappen van deze groepen verbindingen zijn zeer verschillend.