|
De [[Zwarte Dood]] had de [[Honderdjarige Oorlog]] tot een voorlopige wapenstilstand gedwongen. Jan II had niet enkel te maken met [[Eduard III van Engeland]] als tegenkandidaat voor de Franse troon, maar ook met [[Karel II van Navarra]], kleinzoon van [[Lodewijk X van Frankrijk]]. Eduard en Karel hadden een complot gesmeed, indien ze Jan II van de troon konden stoten, ze Frankrijk onder elkaar zouden verdelen.
In 1354 werd de [[connétable van Frankrijk]] [[Charles de La Cerda]] vermoord. Jan II liet daarop Karel II gevangennemen. Reactie bleef niet uit, Eduard stuurde zijn zoon de [[Eduard van Woodstock|Zwarte Prins]] richting Frankrijk. In 1356 leed koning Jan een [[Slag bij Poitiers (1356)|zware nederlaag tegen de Engelsen]], waarbij hij samen met één aartsbisschop, dertien graven, vijf burggraven, 21 baronnen en 2000 ridders en schildknapen en zijn jongste zoon [[Filips de Stoute]] werden krijgsgevangen gemaakt. De Engelsen waren bereid hem in vrijheid te stellen tegen een gigantische [[losgeld|losprijs]] van drie miljoen franken.
In Frankrijk braken er opstanden uit, de [[Jacquerie]]. Eduard verhoogde de druk en ondersteunde de [[Grandes Compagnies]], groepen plunderaars.
Bij de [[Vrede van Brétigny]] in 1360 werd koning Jan vrijgelaten. Hij keerde naar Frankrijk terug om het geld te verzamelen, waarbijzijn hijzonen zijn[[Lodewijk zoonI Karel,van deAnjou]] latereen [[Karel VJan van FrankrijkBerry]], samen met 40 andere edelen innamen zijn plaats als gijzelaargijzelaars achterlietin. Jan bedacht allerlei middelen om zijn losgeld bijeen te kunnen schrapen. Zo liet hij zijn jongste dochter [[Isabella van Frankrijk (1348-1372)|Isabella]] huwen met [[Gian Galeazzo Visconti]], de zoon van [[Galeazzo II Visconti]], de Heer van Milaan. Dit was eigenlijk een schande voor het koningshuis, omdat een vrouw van hoge adel zou gaan trouwen met iemand van de burgerij. Door dit huwelijk zou echter wel veel geld beschikbaar komen voor het losgeld van Jan.
Enige tijd later zouontsnapte KarelLodewijk echterI van Anjou uit de Engelse gevangenschap zijn ontsnapthanden. Zijn vader zou dit eerloos gedrag hebben gevonden en begaf zich in januari 1364 zelf weer als gijzelaar naar Engeland. Enkele maanden daarop overleed hij in Londen.
Deze versie van de geschiedenis is echter omstreden. Jan zat in Engeland niet met zijn oudste zoon (de latere Karel V) gevangen, maar met twee jongere zonen: [[Lodewijk I van Anjou|Lodewijk van Anjou]] en [[Jan van Berry|Jan]], de latere hertog van Berry. Karel was helemaal niet gevangengenomen. Hij verving als regent de koning tijdens diens gijzelaarschap.
Het in de ogen van koning Jan "eerloze gedrag" van Karel en een aantal hoge edelen bestond daaruit dat zij zich niet hielden aan de bepalingen van het verdrag van Brétigny. Zij vonden de bepalingen, heel veel afstand van land, te zwaar. Na het verdrag waren er nieuwe bepalingen gekomen, steeds ongunstiger voor de Fransen. De achtergebleven gijzelaars in Engeland moesten veel van hun gebieden aan [[Eduard III van Engeland|Eduard III]] afstaan om terug te kunnen keren naar Frankrijk.
Toch heeft men destijds – en 600 jaar later nog altijd – het hernieuwd in gevangenschap gaan van de koning vreemd gevonden. Zijn tijdgenoten hadden er geen goed woord voor over. Om de koning terug te laten keren naar Frankrijk was aan de Engelsen een enorme schatting opgebracht. Vele redenen werden gegeven; men dacht destijds dat hij voornamelijk voor zijn pleziertjes en gemak terugging. Later zijn door historici nobeler redenen gegeven: het voorkomen van oorlog, het proberen Eduard te overhalen het losgeld te verminderen, het voorkomen dat [[Karel II van Navarra|Karel de Slechte]] van [[Koninkrijk Navarra|Navarra]] zich weer met de Engelsen zou verbinden. Maar al zou dat zo geweest zijn: niets daarvan is gelukt.
De reden van Jans terugkeer in gevangenschap is onbekend. Misschien was de koning tot het inzicht gekomen dat hij niet opgewassen was tegen zijn taak (voordien was toevoeging van de [[graafschap Provence|Provence]] aan zijn rijk mislukt en ook een [[kruistocht]] die hij wilde beginnen ging niet door) en koos hij daarom voor de passiviteit van zijn (luxe) gevangenschap. Dit was in januari 1364. In april van hetzelfde jaar overleed hij.
| 