Xylofoon: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kopje
Ainoh (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Labels: Misbruikfilter: Leeghalen Misbruikfilter: Schuttingtaal
Regel 1:
{{Infobox muziekinstrument
| naam =Xylofoon
| namen = Mijn penis is net zo lang als het jouwe!!!!!
| namen =
| afbeelding =Xylophone (PSF).png
| classificatie =*[[Idiofoon]]
Regel 13:
}}
{{Gesproken Wikipedia klein|Nl-Xylofoon-article.ogg|4192885}}
De '''xylofoon''' is een [[muziekinstrument]] behorend tot het [[stemmen (muziek)|gestemde]] [[Slaginstrument|slagwerk]] dat bestaat uit een reeks [[hout]]en staven die zijn opgehangen aan een op een frame gespannen touw. De naam komt van het [[Grieks]]e ''xylon'', dat 'hout' betekent. Onder iedere toets kan een [[Klankholte|resonator]] hangen om de grondtoon te versterken. Omdat de toonhoogte (onder andere) afhangt van de lengte van de toets, zijn de laagste toetsen langer dan de hoogste (hetzelfde geldt voor de resonatoren). De concertxylofoon bestaat uit twee rijen staven: de achterste rij correspondeert daarbij met de zwarte toetsen van de [[piano (instrument)|piano]] en de voorste met de witte. Het instrument is daarmee [[chromatisch]]. Het instrument wordt bespeeld met [[stok (slagwerk)|stokken]] met een harde kop van rubber, hout of kunststof.
 
Onder andere in het [[Orff-Schulwerk]] is de xylofoon ook bekend, vaak heeft het instrument daar echter een beperkt bereik. De meeste xylofoons op scholen zijn niet chromatisch omdat de aanschaf daarvan nogal duur is. Er zijn verschillende stemmingen, zoals de sopraan- alt- en basxylofoon.
 
Historici geloven dat het instrument vanuit Azië naar Afrika is gegaan, de oudste gevonden variant is uit de 9e eeuw na Christus. In 1523 beeldt Hans Holbein een skelet af als xylofoon, waarbij de ribben de verschillende tonen voorstellen. In 1511 had de Duitse organist Arnold Schlick het instrument al benoemd in ''Spiegel der Orgelmacher und Organisten'', waar het ''houten lach'' werd genoemd.
 
==Bekende composities met xylofoon==
Het instrument werd in 1874 in de klassieke muziek geïntroduceerd door [[Camille Saint-Saëns]]<ref>{{Citeer web|url=https://www.vsl.co.at/en/Xylophone/History|werk=Vienna Symphonic Library GmbH|titel=Xylophone - History – The world of wooden mallet instruments}}</ref>: in zijn ''[[Danse macabre (Saint-Saëns)|Danse macabre]]'' en ook in zijn acht jaar later geschreven ''[[Le Carnaval des Animaux|Carnaval des Animaux]]'' (''Fossiles'') speelt de xylofoon een prominente rol. In beide werken wordt het instrument ingezet om botten te vertolken. De eerste [[symfonie]] waarin het instrument werd voorgeschreven was de [[Symfonie nr. 6 (Mahler)|6e symfonie]] van [[Gustav Mahler]] uit 1904. Andere stukken waarin het instrument te horen is zijn de ''Sabeldans'' van [[Aram Chatsjatoerjan|Chatsjatoerjan]] en ''[[L'Oiseau de Feu|De Vuurvogel]]'' van [[Igor Stravinsky]].
 
<gallery>
Bestand:Ksylofon ubt 0053.jpeg|Xylofoon voor kinderen
Bestand:Xylophone-Antonko-AXF09-Marimba-Antonko-AMC12.jpg|Xylofoon (links) en marimba (rechts)
</gallery>
 
Er zijn meer instrumenten die in de volksmond onjuist 'xylofoon' worden genoemd:
* [[Vibrafoon]]
* [[Marimba]]
* [[Glockenspiel]] of [[Metallofoon]]
* [[Balafoon]] (de Afrikaanse variant)
 
{{Wikt|xylofoon}}
{{Commonscat|Xylophones}}
{{Appendix}}
 
[[Categorie:Idiofoon]]