Bata (bedrijf): verschil tussen versies

[[Bestand:Liberec - obchodní dům Baťa.jpg|thumb|right|Een bedrijfsgebouw van Bata]]

 

'''Bata''' is een internationaal opererend bedrijf dat schoenen produceert en dat bestaat sinds [[1894]].

In [[1905]] werden al 2200 paar schoenen per dag gemaakt en werkten er 250 mensen bij Bata. In [[1909]] kwamen de eerste exportorders vanuit Duitsland, de Balkan en het Midden-Oosten. Zo werkten er in [[1917]] al 5000 mensen en werden er jaarlijks 2 miljoen paar schoenen geproduceerd. Bij de vestigingen van Bata verrijzen arbeidersdorpen met scholen en hospitalen. Ook verrijst geleidelijk aan een netwerk van Bata-winkels. In Nederland verscheen de eerste te [[Amsterdam]] in [[1922]].

 

Na de [[Eerste Wereldoorlog]] kwam Zlín in [[Tsjechoslowakije]] te liggen. In [[1923]] werd een systeem van [[winstdeling]] ingevoerd en in [[1925]] startte een bedrijfsopleiding.

 

In [[1932]] kwam Tomáš Baťa om bij een vliegtuigongeluk. Hij werd opgevolgd door zijn zoon, Thomas J. Bata ([[1914]]-[[2008]]). Het bedrijf ging diversificeren en maakte nu ook autobanden, vliegtuigen, fietsen en machines. In [[1939]] bezat Bata 63 bedrijven die talrijke producten maakten, maar de kernactiviteit bleef de schoenenproductie met een jaarlijkse verkoop van meer dan 60 miljoen paar schoenen in meer dan 30 landen. Omstreeks [[1942]] werkten er 105.770 mensen bij het concern.

 

In [[1939]] brak de [[Tweede Wereldoorlog]] uit, en de leiding van Bata week uit naar [[Canada]], waar in [[Batawa]] bij [[Toronto]] de organisatie opnieuw werd opgestart. Jan Antonin Bata echter ging in [[1940]] vanuit de Verenigde Staten terug naar bezet Tsjechoslowakije. Dit leidde tot tal van moeilijkheden, zowel met de geallieerde mogendheden, met de bezetter en met de in [[1945]] aan de macht komende communistische regering. Daarnaast waren er ook aanzienlijke ruzies binnen de familie Bata. In [[1945]] werden de Oost-Europese vestigingen dan ook genationaliseerd. De naam ''Bata'' werd uit de herinnering verbannen, de firmanaam werd omgedoopt in ''Svit'' en de naam van Zlín in ''Gottwaldov''. De Svit fabriek produceerde nu voor de binnenlandse markt en werd geleid als een [[kombinat]] dat de gehele keten verzorgde. De technologische ontwikkeling van het bedrijf bleef echter achter. Toen het communisme in [[1989]] werd afgeschaft keerde Thomas J. Bata terug. Het bedrijf werd geprivatiseerd maar was niet in staat de ontwikkelingen te volgen. Het ging failliet in [[2000]].