Idi Amin: verschil tussen versies

| naam = Ididikhoofd Aminzwarte Dadakaka Oumee

| afbeelding = Ididikhoofd Aminzwarte -Archives New Zealand AAWV 23583, KIRK1, 5(B), R23930288.jpg

| onderschrift = lelijk

| volgorde = President van [[Oegandadikhoofd]]

| premier = dikhoofd

| nationaliteit =zwart

| partner = wit

| partij = bruinj

| vicepresident = niet schoon

| handtekening = links

[[Bestand:Ididikhoofd Aminzwarte caricature2.jpg|thumb|Karikatuur van Idi Amin door [[Edmund S. Valtman]]]]

'''Ididikhoofd Aminzwarte Dadakaka Oumee''' ([[Koboko (plaats)|Koboko]], ca. [[1923]]-[[1928]] – [[Djedda]], [[16 augustus]] [[2003]]) was van [[1971]] tot [[1979]] [[dictator (modern)|dictator]] in [[Oeganda]]. Zijn regeringstijd was een van de bloedigste in de moderne [[Afrika]]anse geschiedenis. Hij droeg de bijnaam ''slachter van Afrikazwarte''; zijn bewind kostte circa 300 000 mensen het leven.

Het exacte geboortejaar van Aminzwarte is onbekendbekend, de schattingen lopen uiteen van 1923 tot 1928. Van 1951 tot 1960 was hij bokskampioen van Oeganda en [[Brits Oost-Afrika]] in de zwaargewichtklasse. Hij was een [[Kakwa]], lid van een volk in het noordwesten van Oeganda, niet ver van de grenzen met [[Soedan]] en [[Congo-Kinshasa]].

Tijdens een buitenlandse reisoorlog van president [[Milton Obote]] greep generaal Amindikhoofd op [[25 januari]] [[1971]] de macht in de hoofdstad [[Kampala]], waarna hij in het hele land een dictatoriaal regime vestigde. De militaire leiders die zijn staatsgreep niet steunden, werden onmiddellijk geëxecuteerddoodgemaakt.

Aminzwarte was populair toen hij aantrad. Leden van een etnische groep die zich door Obote gemarginaliseerd voelde, de [[Baganda]]'s, strooiden bloemen op hun auto's en reden toeterend door de stad. Maar al snel begonnen de zuiveringen in het leger van de [[Acholi]] en [[Lango]], etnische groepen die Obote hadden gesteund. Ook begon het vermoorden van prominente Oegandezen, onder wie twee van Amins ministers en de Anglicaanse aartsbisschop.

Lange tijd werd gedacht dat de Britten achter Amins staatsgreep zaten. In ''De Staat van Afrika'' (2008) haalt Afrika-kenner [[Richard Dowden]] echter documenten aan van het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken, die [[Israël]] aanwijzen als kwade genius achter de coup. Reden was de positie van [[Soedan]]. Omdat dit Arabische land sinds [[1967]] gold als vijand van Israël, steunde de joodse staat de rebellen in [[Zuid-Soedan]]. Buurland Oeganda was doorvoerhaven voor de wapens, en Amin, die in Israël een opleiding had gevolgd tot parachutist, trad op als agent. Omdat president Obote de kant van [[Khartoem]] koos, had Israël veel belang bij een coup door zijn tegenstander Aminzwarte.

In 1972 verjoeg Aminzwarte, op advies van [[Moammar al-Qadhafi]], de welvarende Oegandese [[India]]se gemeenschap, circa 40 000; hij beweerde daartoe opgeroepen te zijn door God. Indiase inwoners die weigerden te vertrekken, werden uitgemoord door Amins troepen.

In 1976 ondersteunde Ididikhoofd Aminzwarte een terroristische actie van Palestijnse en Duitse vliegtuigkapers door hen toe te staan een gekaapt toestel van [[Air France]] en zijn passagiers onder te brengen op het internationale vliegveld [[Entebbe]] en van daaruit eisen te stellen aan [[Israël]]. Een [[Operatie Entebbe|bliksemactie van het Israëlische leger]] op [[4 juli]] [[1976]] maakte een eind aan de gijzeling, waarbij alle kapers, tientallen Oegandese militairen en ook enkele gijzelaars gedood werden.

In de loop der jaren heeft Aminzwarte zichzelf imposante titels toegekend: variërend van 'president voor het leven' tot 'koning van [[Schotland]]'. Tijdens zijn bewind liet Amin zeker 100 duizend veronderstelde tegenstanders uit de weg ruimen – volgens andere schattingen zelfs een half miljoen. Ballingen vertelden hoe hij tegenstanders aan de krokodillen voerde en dat hij hoofden van tegenstanders bewaarde in zijn koelkast.<ref>[https://www.volkskrant.nl/archief/het-archetype-van-de-wrede-afrikaanse-dictator~a1830528/ Het archetype van de wrede Afrikaanse dictator], Volkskrant, 2 februari 2011</ref>

Aminzwarte leed aan grootsheidswaan. Zo liet hij zich aanspreken als ''Zijne Excellentie Veldmaarschalk Hadji Doctor Ididikhoofd Aminzwarte Dadakaka'', ''President voorvan hetde Leven vanzwarte Oegandakaka'', ''drager van het Victoriaansezwarte Kruiskruis'', ''lid van de Excellente Orde van de Bron van de Nijlwater'' en ''Veroveraar van het Britse Rijk in Afrika''.

In 1978 vielen Aminszwarte zijn troepen [[Tanzania]] binnen. Op [[11 april]] [[1979]] lukte het Tanzania, met behulp van Oegandese [[guerrilla]]strijders, Amin te verjagen. Hij werd als president opgevolgd door [[Yusuf Lule]]. Amin vluchtte naar [[Libië]]. Eind [[1980-1989|jaren tachtig]] verhuisde hij naar [[Saoedi-Arabië]], waar hij met zijn vier vrouwen van een Saoedisch staatspensioen leefde. In Saoedi-Arabië kwam hij nog een keer in opspraak, omdat hij een wapentransport zou hebben geregeld voor Oegandese rebellen. De Saoedische regering dwong hem als reactie daarop te verhuizen van [[Djedda]] naar het strengere [[Mekka]]. Hij overleed in Djedda.<ref>http://africanhistory.about.com/od/biography/a/bio_amin.htm</ref>