Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
geen dp nodig
Regel 24:
Was het smokkelen aanvankelijk nog een bijverdienste en min of meer een kat-en-muisspel tussen douaniers en de smokkelaars (met als voorbeeld de [[smokkelklomp]]), met name na de [[Tweede Wereldoorlog]] verhardde de situatie zich en traden criminele bendes, die vuurwapengebruik niet schuwden en zich voortbewogen in gepantserde voertuigen, op de voorgrond.
 
Door de Europese integratie is het grenssmokkelen naar de achtergrond verschoven. De romantiek van het smokkelaarsvak wordt nu aangegrepen om toeristen te trekken. Tal van fietstochten zijn uitgezet langs de voormalige smokkelweggetjes, zoals het ''Smokkelaarspad'' te [[Ravels]], het ''Smokkelpad'' te [[Lommel]], het ''Smokkelpad'' te [[Gramsbergen]], en het ''Smokkelpad'' in [[Zeeuws-Vlaanderen (regio)|Zeeuws-Vlaanderen]] zijn er enkele van. Op veel plaatsen zijn [[commiezenpad]]en en [[commiezenhut]]ten te vinden waar de grenswachters gebruik van maakten. Dat de werkelijkheid heel wat minder romantisch moet zijn geweest blijkt uit de zwijgzaamheid die oude voormalige smokkelaars aan de dag leggen wanneer heemkundigen hun ervaringen trachten op te tekenen.
 
===Smokkelweg===