Hongerwinter: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Label: Misbruikfilter: Kwebbelen |
k Wijzigingen door 213.125.44.74 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door JanCK Fietser |
||
Regel 36:
De Hongerwinter is venster nummer 42 van de [[Canon van Amsterdam]].
== Oorzaken van de schaarste==
De oorzaak van de voedselschaarste in het westen van Nederland werd achteraf als gevolg beschouwd van drie oorzaken <ref>[[Loe de Jong]]: [[Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog]], deel 10 b, pagina 160 ([http://loe.niod.knaw.nl/grijswaarden/De-Jong_Koninkrijk_deel-10b_eerste-helft_zw.pdf#page=160 pdf]</ref>:
* Door de bevrijding van zuidelijk Nederland was er geen aanvoer van [[steenkool]] uit de Limburgse mijnen meer mogelijk. Vanuit Duitsland kwam slechts zeer beperkt brandstof. Ook daar was behoefte aan brandstof voor het dagelijks leven en de oorlogsvoering.
* De regeringsopdracht voor de [[spoorwegstaking van 1944|Algemene Spoorwegstaking in 1944]], afgekondigd op [[17 september]] door Nederlandse [[Londens kabinet|regering in Londen]], waardoor het transport in Nederland in elk geval voor enkele weken voor een groot deel werd stilgelegd.
* De pressiemiddelen van de Duitse bezetter om deze staking te doen breken, tezamen met het algemene Duitse beleid. Relatief eenvoudig, door blokkades op te werpen bij de [[Afsluitdijk]], de bruggen over de IJssel en de Friese/Overijsselse IJsselmeerhavens en het niet meer afgeven van transportvergunningen, werd voor een periode van zes weken het vervoer van voedsel naar het westen geblokkeerd. Het veroorzaakte in West-Nederland een hongerramp van catastrofale omvang.
De staking viel samen met de grootste geallieerde luchtlandingsoperatie uit de geschiedenis nabij Arnhem, die van [[Operatie Market Garden]]. Omdat de frontlijn nu door Nederland liep, ruwweg langs de grote rivieren, kon er ook geen Limburgse [[steenkool]] naar West-Nederland worden vervoerd. Het zuiden van Nederland was tijdens de Hongerwinter al bevrijd.
Doordat de rivieren en het IJsselmeer eind december dichtvroren en doordat vervoer over land ook niet meer mogelijk was, werd het Westen van Nederland van alle mogelijke voedsel en hulpgoederen, brandstoffen, kleding en medicamenten afgesneden. De [[Centrale Rederij voor de Voedselvoorziening]] kon niet meer varen. In het zicht van de bevrijding stierven door deze blokkade in de eerste maanden van 1945 meer dan 20.000 Nederlanders de hongerdood.<ref>[[Nederlandse Omroep Stichting|NOS]]. [http://nos.nl/artikel/2016379-slachtoffers-hongerwinter-in-kaart-gebracht.html Slachtoffers Hongerwinter in kaart gebracht], 30 januari 2015.</ref>
== Weerstatistieken De Bilt ==
Volgens het [[koudegetal]] van Hellmann was de winter 1944/’45 met een wintergetal van 86,3 een normale winter (H < 100) en staat deze op de 38e plaats van winters in de 20e eeuw. Over de gehele winter, van 1 december t/m 28 februari, was de gemiddelde temperatuur in [[Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut|De Bilt]] 2,3 °C tegen 3,4 °C normaal.
De kou was echter niet gelijkmatig verdeeld: de maand december 1944 was iets kouder dan gemiddeld, 2,5 °C tegen normaal 3,7 °C; de maand januari 1945 was veel kouder dan gemiddeld, −1,6 °C tegen normaal 3,1 °C en de maand februari was veel zachter dan gemiddeld, 6,0 °C tegen normaal 3,3 °C. De vorst begon 23 december en eindigde op 31 januari. Met name in de tweede helft van januari kwam er veel strenge vorst voor en er waren die maand 10 ijsdagen, 22 dagen met een gemiddelde temperatuur beneden het vriespunt, 3 nachten met strenge vorst en 13 nachten met matige vorst.<ref>[[Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut|KNMI]]. [http://www.weerstatistieken.nl/de-bilt/1945/januari Weerstatistieken De Bilt - 1945].</ref> De maand januari 1945 stond op de zestiende plaats van koudste maanden in de 20e eeuw. De twee eerste oorlogswinters, 1941 en 1942, waren kouder.
Door de schaarste en ontberingen voor het einde van de oorlogsperiode werd deze winterperiode van januari 1945 nog veel kouder ervaren dan de weerstatistieken aangeven.
Na februari 1945 was ook het voorjaar t/m juni zachter dan gemiddeld, maar de effecten van koude en gebrek ijlden nog na.
== Het leven in de hongerwinter==
| |||