Schots-Gaelisch: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k [ http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/1208 ], replaced: naar gelang → naargelang met AWB |
k ~~~~ woordvolgorde |
||
Regel 17:
[[Bestand:Fàilte gu Baile Ailein.jpg|thumb|Tweetalig waarschuwingsbord op het eiland [[Leòdhas]]]]
[[Bestand:Mallaig sign.jpg|thumb|Bord in [[Mallaig]]]]
'''Schots-Gaelisch''' of, in de taal zelf: ''Gàidhlig'', is een [[Goidelisch]]e taal die wordt gesproken door de [[Gaels]], een [[Kelten|Keltische]] stam in de [[Schotse Hooglanden]] en
De [[Goidelisch]]e taal was al eerder in de [[3e eeuw|3e]] eeuw vanuit [[Ierland (eiland)|Ierland]] naar [[Schotland]] gebracht en werd ook ''Highland-Gaelic'' genoemd, omdat het oosten en zuiden van Schotland door de [[Angelsaksen|Angelsaksische]] invasies in de vroege Middeleeuwen gekoloniseerd werden door met name de Angelen en ook de Schotten daar sindsdien hun taal, later het Engels, gingen spreken. In de Hooglanden en op de eilanden bleef het Schots-Gaelisch de meest gebruikte taal.
De status van de taal ging achteruit na de unie van de Schotse en Engelse koninkrijken en definitief na de mislukte [[Jacobitisme (politiek)|Jacobitische Rebellie]] in 1745. Na de slag bij Culloden in 1746 verloren de Schotse kroonpretendenten hun laatste rechten op de troon en werden hun aanhangers, met name de adel (clanhoofden) in de Hooglanden, ontrecht met het confisqueren van hun grondbezit. De nieuwe Engelse wetten kenden geen gemeenschappelijke grondbezit zoals dat van clans van de Hooglanders en hun land kwam in handen van koningsgetrouwe en Engelse adel, die honderd jaar later besloot om de onrendabele kleinschalige en bodemintensieve landbouweconomie te saneren. Hongersnoden motiveerden een drastische ingreep met wat heette de 'clearing of the Highlands'. Tienduizenden Hooglanders werden vaak met politiegeweld uit hun huizen gezet, hun dorpen werden platgebrand om hun terugkeer onmogelijk te maken en zij werden als armlastigen gedeporteerd naar de Engelse kolonies, o.a. naar de Canadese provincie [[Nova Scotia]].
| |||