|
== Geschiedenis ==
De naam ''Brittannië'' stamt af van [[Oudgrieks|Griekse]] en [[Latijn]]se woorden, die op hun beurt weer afstammen van [[Keltische talen|Keltische]] originelen. Hoewel de [[Kelten]] relatief laat op de Britse Eilanden arriveerden, begint de overlevering van de geschiedenis van Groot-Brittannië bij deze bevolkingsgroep. De term ''Keltisch'' wordt vaak gebruikt om de vroege bewoners van de Britse Eilanden te onderscheiden van de latere Angelsaksische veroveraars. Na twee expedities van [[Julius Caesar]], in 55 en 54 en v.Chr., groeide het contact tussen Brittannië en de Romeinse wereld. In 43 n.Chr. veroverden de Romeinen delen van het eiland. De bezetting door de Romeinen begon in het zuidwesten en breidde zich uit naar het huidige Wales en voor een korte periode ook naar de laaglanden van Schotland. De bezetting duurde tot ongeveer 409.
=== Engeland ===
Na het vertrek van de Romeinen werd het eiland binnengevallen door [[Angelen]], [[Saksen (volk)|Saksen]] en [[Juten (volk)|Juten]]; stammen uit het noordwesten van het huidige Duitsland. De naam ''Engeland'' is afkomstig van de Angelen. De Angelsaksische koninkrijkjes die in Engeland ontstonden waren klein en talrijk. In de loop der tijd ontstonden er minder, maar wel grotere gecontroleerde gebieden. Het [[koninkrijk Wessex]] in het zuiden werd dominant, hoofdzakelijk door de weerstand die het in de negende eeuw bood aan de invasies van de [[Vikingen]]. Koning [[Æthelstan van Engeland|Æthelstan]] (regeerperiode 924-939) gebruikte de titel 'Koning van heel Brittannië'. Uiteindelijk ontstond er in 954 één [[Koninkrijk Engeland]].
De laatste succesvolle invasie van Engeland had plaats in 1066. Hertog [[Willem de Veroveraar|Willem van Normandië]] versloeg de Engelsen tijdens de [[slag bij Hastings]] en werd daarna koning Willem I van Engeland, ook bekend als 'Willem de Veroveraar'. Inwoners van [[Normandië]] en andere gebieden in Frankrijk vestigden zich in Engeland. Het Frans werd gedurende drie eeuwen de taal die door de heersende klasse werd gesproken. Ook het rechtssysteem en de sociale structuren in Engeland werden beïnvloed.
Toen [[Hendrik II van Engeland|Hendrik II]] koning was (1154-1189), strekte zijn rijk uit van de rivier [[Tweed (rivier)|Tweed]] op de Schotse grens tot aan een groot deel van Frankrijk en de Pyreneeën. De [[Kroon (regering)|Engelse Kroon]] raakte in de late middeleeuwen (ca. 1300-1400) een groot deel van het gebied in Frankrijk kwijt.
In 1215 eiste een groep baronnen een handvest waarin bepaalde vrijheden moesten worden vastgelegd. Dit om zich te beschermen tegen de invloed van koning [[Jan zonder Land]]. De rebellen veroverden Londen en de koning ging uiteindelijk overstag. Het resultaat was de ''[[Magna Carta]]'', waarin grotere politieke vrijheden gegarandeerd werden. Het legde het constitutionele principe vast dat de macht van de koning kon worden ingeperkt.
In 1337 begon de [[Honderdjarige Oorlog]] tussen Engeland en Frankrijk, die resulteerde in een periode van hoge belastingen. Een in 1381 ingevoerd [[hoofdgeld]] zorgde voor een opstand van boeren. Deze opstand wordt gezien als de meest significante [[volksopstand]] in de Engelse geschiedenis. De boeren marcheerden naar Londen en executeerden ministers. Er werden concessies gedaan door de regering. Zo zou de lijfeigenschap van boeren worden afgeschaft. Toen de boeren zich hadden terugtrokken schoof koning [[Richard II van Engeland|Richard II]] de concessies weer van tafel.
In 1485 versloeg Hendrik [[Tudor (dynastie)|Tudor]] koning [[Richard III van Engeland|Richard III]] tijdens de [[slag bij Bosworth]] en werd daarmee koning [[Hendrik VII van Engeland|Hendrik VII]]. Zijn zoon [[Hendrik VIII van Engeland|Hendrik VIII]] brak met de [[Rooms-Katholieke Kerk]] en stichtte de [[Anglicaanse Kerk|Church of England]]. Tijdens zijn regeerperiode werden Engeland en Wales verenigd. De laatste Tudor, [[Elizabeth I van Engeland|Elizabeth I]], bleef kinderloos. Zij wees [[Jacobus I van Engeland|James VI van Schotland]] aan als haar opvolger. Hierdoor werden de monarchieën van Schotland, Engeland en Wales verenigd. Elizabeth overleed in 1603.
In 1642 brak de [[Engelse Burgeroorlog]] uit. De executie van [[Karel I van Engeland|Karel I]] in 1649 verstoorde de balans tussen de monarchie en het parlement. Een prominente parlementariër tijdens de Engelse Burgeroorlog was [[Oliver Cromwell]]. In 1649 riep Cromwell de republiek uit. De monarchie werd in 1660 hersteld, toen [[Karel II van Engeland|Karel II]] de troon besteeg. De [[Acts of Union (1707)|Acts of Union uit 1707]] verenigde de Engelse en de Schotse parlementen. De [[Act of Union (1800)|Act of Union uit 1800]] verenigde Groot-Brittannië en Ierland.
=== Wales ===
| 