Wiel (voortbeweging): verschil tussen versies

De uitvinding van het wiel gaat terug tot de [[Neolithicum|nieuwe steentijd]]. Daarvoor waren er nog verplaatsingen op [[stam (plant)|boomstammen]] die onder een (meestal groot) voorwerp door rolden. Telkens als ze aan het einde onder het te transporteren materiaal vandaan kwamen, werden ze weer vooraan gelegd. Hieruit ontstond het idee om de balk te reduceren tot een as die draaibaar verbonden was aan het casco dat men baseerde op een [[slee]], met aan de uiteinden grotere schijven (wielen) die met de as meedraaiden. Op die manier zijn de eerste [[kar]]ren en [[wagen]]s als [[vervoermiddel|voertuig]] ontstaan. Later werd de as vast verbonden met het casco en liet men het wiel om de as draaien.

 

 

[[Mesopotamië|Mesopotamische]] en Egyptische pottenbakkers gelden als de eersten die het wiel als [[pottenbakkersschijf]] bij het maken van aardewerk hebben toegepast. Een bij de Mesopotamische stad [[Uruk]] in het hedendaagse Irak gevonden stenen pottenbakkersschijf is gedateerd op ongeveer 3129 v.Chr., maar in hetzelfde gebied zijn fragmenten van op een draaischijf gemaakt aardewerk van een nog vroegere datum gevonden.

 

Een aardewerken beeldje van een os met vier wielen uit de [[Cucutenicultuur]] is gedateerd op 3950 tot 3650 v.Chr.<ref>{{en}}[https://mathildasanthropologyblog.wordpress.com/2008/11/19/just-when-was-the-wheel-invented-and-by-whom/ Just when was the wheel invented, and by whom?]</ref><ref>{{en}}[http://www.academia.edu/1817159/Prehistoric_Wagon_Models_in_the_Carpathian_Basin_3500-1500_BC_._Archaeolingua._Budapest_2012._Series_Minor_32_ Prehistoric Wagon Models in the Carpathian Basin 3500-1500 BC]</ref>

 

Vaak ging de invoering van het wiel gepaard met het aanleggen van [[weg]]en, maar soms ook niet: het was afhankelijk van het terrein.