Moedernegotie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
1 onbereikbare link(s) gered en 0 gelabeld als onbereikbaar #IABot (v1.5.1)
k clean up, typos fixed: Lubeck → Lübeck met AWB
Regel 2:
De '''moedernegotie''' ("moeder aller handel") was de [[handel (economie)|handel]] met de landen rond de [[Oostzee]] die door kooplieden uit [[Amsterdam]] vanaf de [[Late Middeleeuwen]] werd gedreven. Deze handel vormde de voornaamste bron van de welvaart in Amsterdam, waardoor de stad zich kon ontwikkelen van een weinig belangrijke plaats tot het economische centrum van [[Holland]] en de [[stapelplaats]] van Europa. De lucratieve Oostzeehandel legde de basis voor de [[Gouden Eeuw (Nederland)|Gouden Eeuw]] van de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden|Nederlandse republiek]].<ref name="lak">[http://www.historischnieuwsblad.nl/goudeneeuw/artikelen/de-moedernegotie/index.html Martijn Lak, "De moedernegotie", ''Historisch Nieuwsblad'', 6/2007]</ref>
 
De handel met de landen rond de Oostzee, vooral [[Polen]], [[Oost-Pruisen]] en [[Lijfland]], was zeer succesvol omdat de [[Hanze|Hanzesteden]]steden zich vooral richtten op luxegoederen, terwijl de handelaars uit Amsterdam dat met name deden op [[Stortgoed|bulkgoederen]] zoals [[graan]] en [[hout]]. Het kapitaal dat men met de Oostzeevaart had verdiend werd later deels geïnvesteerd in het ontwikkelen van de scheepvaart naar [[Nederlands-Indië|Oost-Indië]].
 
Geografische aspecten speelden een rol, enerzijds de gunstige ligging van Amsterdam op een kruispunt van oost-west- en noord-zuid routes, anderzijds de uitstekende verbinding met een groot [[Duitsland|Duits]] [[achterland (geografie)|achterland]] via de [[Rijn]]. Nederlandse handelaren verscheepten wijn en zout uit [[Frankrijk]] en [[Portugal]] naar de landen rond de Oostzee en keerden terug met vooral graan, [[Zweden|Zweeds]] kruit, [[hout]], [[ijzer (element)|ijzer]] en [[gevechtswapen|wapens]], maar ook vele andere goederen die voor een deel weer naar landen rond de [[Middellandse Zee]] werden vervoerd.
Regel 17:
== Geschiedenis ==
=== Ontstaan ===
De Oostzeehandel ontstond in de [[15e eeuw]], en kwam voort uit de visserij. Al in de [[14e eeuw]] hadden steden als [[Kampen (stad)|Kampen]] een [[Vitte]] op [[Schonen]], dat wil zeggen een kantoor op het eiland met visrechten in de haringrijke zee aldaar. In [[1323]] sloot Kampen met [[Terschelling]] een contract om voor gezamenlijke kosten een [[Vuurboet|vuurbaak]] te bouwen, zodat de Kampense schepen op de thuisvaart veilig de doorsteek naar de Zuiderzee konden vinden.
 
Door de ontwikkeling van de scheepsbouw ([[kogge]]) kon men in de 15e eeuw de Baltische en Poolse kusten bereiken. De toetreding van de IJsselsteden tot de [[Hanze]], het handelsverbond van de Duitse steden, gaf hen toegang tot de markten van Lubeck, Pommeren, Danzig en Riga.