Endotoxine: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Eline Be (overleg | bijdragen)
samenstelling toegevoegd (vanuit artikel LPS) en andere aanpassingetjes
Regel 1:
'''Endotoxinen''' (ook wel '''lipide A''' genoemd) zijn [[celwand]]bestanddelen van [[Gram-kleuring|gram-negatieve bacteriën]]. Het endotoxine (ook wel lipide A genoemd) is een onderdeel van de [[lipopolysaccharide]]n (LPS), structuren die voorkomen op de buitenste membraan bij gram-negatieve bacteriën. De toxines komen vrij bij beschadiging of dood van de bacterie.
De toxines zijn matig [[antigeen]], thermostabiel, minder giftig dan [[exotoxine]]n en met een minder specifieke werking dan exotoxinen. Ze komen vrij bij [[lyse|lysis]] van de [[Bacteriën|bacterie]].
 
[[Bestand:Lipid A.png|thumb|220px|Chemische structuur van lipideA van ''[[Escherichia coli|E. coli]]''<ref name=Raetz2009>{{cite journal | author = Raetz, Christian R. H.; Guan, Ziqiang; Ingram, Brian O.; Six, David A.; Song, Feng; Wang, Xiaoyuan; Zhao, Jinshi | title = Discovery of new biosynthetic pathways: the lipid A story | journal = Journal of Lipid Research | year = 2009 | pages = S103–S108}}</ref>]]
 
Deze toxinen zijn dan ook verantwoordelijk voor de systemische effecten van Gram-negatieve infecties. Dit zijn onder andere:
Regel 12 ⟶ 14:
* [[Shock]]
* [[Dood]]
 
== Samenstelling ==
Lipide-A bestaat uit een gefosforyleerde [[glucosamine]]-disacharide met meerdere [[vetzuur|vetzuren]]. De meest voorkomende vetzuren zijn [[capronzuur|capron]]-, [[laurinezuur|laurine]]-, [[myristinezuur|myristine]]-, [[palmitinezuur|palmitine]]- en [[stearinezuur]]. Lipide-A kan bij de verschillende bacteriesoorten verschillen. Deze [[hydrofoob|hydrofobe]] vetzuurketens verankeren het LPS in het bacteriële membraan waarbij het overige gedeelte van het LPS boven het celoppervlak steekt.
 
== Positieve verbanden ==
Regel 24 ⟶ 29:
 
== Indicator==
De aanwezigheid van endotoxinen kan aangetoond worden door de [[Limulus polyphemus|Limulustest]]. Het bloedserum van dezede degenkrab [[Bloedstolling|coaguleert]] als het in aanraking komt met endotoxine.
 
== Zie ook ==
[[lipopolysaccharide]]
 
[[Categorie:Toxine]]