Na de [[Japan]]se [[aanval op Pearl Harbor]] had Nederland eende dag laterdaarop aan Japan de oorlog verklaard. [[Nederlands-Indië]] was vanwege de aanwezigheid van grondstoffen een aantrekkelijk doelwit voor Japan. De oorlog begon met de [[Slag om Borneo|Japanse landing op Borneo]] op 17 december 1941. Het was echter duidelijk dat andere eilanden spoedig zouden volgen.
Vanaf begin 1942 werd begonnen met de voorbereiding van de verdediging.<ref name="62-63">Esther Zwinkels (2011). ''Het Overakkercomplot. Indisch verzet tegen de Japanse bezetter op Sumatra 1942-1945''. Houten: Het Spectrum, p.62-63</ref> In [[Atjeh]] en [[Oostkust]] (Noord-Sumatra) lag het Territoriaal Commando sinds 1936 in handen van kolonel [[Vic Gosenson]].<ref name="62-63" /> Begin februari werd majoor-generaal [[Roelof Overakker]] overgeplaatst van Oost-Java naar Midden-Sumatra en kreeg daar de militaire leiding.<ref name="62-63" /> Op Zuid-Sumatra had luitenant-kolonel [[L.N.W. Vogelsang]] het voor het zeggen.
De verdediging van Sumatra was – zoals eigenlijk overal in de archipel – was zwak georganiseerd. Het was duidelijk dat zij weinig kans hadden tegen het Japanse leger. Vanwege bezuinigingen beschikte het [[Koninklijk Nederlands-Indisch Leger]] (KNIL) over weinig moderne wapens. Kort voor de oorlog uitbrak werden zogeheten ''vernielingparties'' georganiseerd.<ref name="65-66">Zwinkels, p.64-66</ref> Dit waren Indonesische burgers die als taak hadden belangrijke bruggen, wegen, olieraffinaderijen en andere steunpunten te vernietigen voordat zij in handen zouden vallen van de Japanners. Omdat een groot aantal vp's vroegtijdig naar Java werden overgeplaatst, omdat de strijd daar ook was losgebarsten, konden zij weinig uitrichten op Sumatra.
