Co-prins van Andorra: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k typfout: -het.
vertegenwoordigers, eerste grondwet.
Regel 1:
[[Bestand:Coat of Arms of High Authorities of Andorra.svg|miniatuur|rechts|Het wapen van de co-prinsen en van het regeringshoofd van Andorra]]
De '''co-prinsen''' of '''vorsten van Andorra''' (in het [[Catalaans (taal)|Catalaans]]: ''coprínceps'') zijn de twee functionarissen die gezamenlijk [[staatshoofd]] zijn van het staatje [[Andorra]], dat ingesloten ligt tussen Spanje en Frankrijk. Tegenwoordig zijn dat de [[president van Frankrijk]] en de [[bisschop van Urgell]] ([[La Seu d'Urgell]]).
 
In de dertiende eeuw lag Andorra in omstreden gebied. In 1278 sloten de toenmalige strijdende machthebbers, de [[prins-bisschop]] van [[Urgell (graafschap)|Urgell]], aan de zuidelijke kant, en de graaf van [[Graafschap Foix|Foix]], aan de noordelijke kant, een verdrag waarin zij afspraken de macht over Andorra te delen. Dit kwam neer op neutralisering van het gebied. Ten tijde van de grote politieke veranderingen in Europa rond het jaar 1600 en het wegvallen van de vanzelfsprekendheid van absoluut vorstendom, voelden de machthebbers de noodzaak tot het geven van meer duidelijkheid en zij benoemden elkaar in [[1609]] tot vorst, "co-prins",. en zeZe lieten zich sindsdienhebben beide door een commissaris,vaste ''syndic'' genoemd,vertegenwoordiger in Andorra vertegenwoordigen.
De ongebruikelijke verhouding bleek duurzaam, ook met veranderende omstandigheden. De co-prinsen en hun vertegenwoordigers lieten toe dat de inwoners hun eigen zaakjes regelden en het gebied had geen wezenlijk strategisch belang. De inwoners accepteerden hun vorsten, omdat ze weinig keus hadden als ingesloten gebied en omdat de co-prinsen niet lastig waren.
 
Regel 9:
De bisschop van Urgell, alhoewel nooit echt soeverein in eigen gebied, is sinds 1278 wel steeds aanvaard gebleven als mede-staatshoofd van Andorra. Tot en met de 15e eeuw hadden de bisschoppen nog wereldlijke macht in hun gebied (buiten Andorra), daarna niet meer.
 
Aan het eind van de 20e eeuw wilde Andorra lid worden van de [[Verenigde Naties]]. De VN laten alleen [[Soevereine staat|soevereine landen]] als lid toe. Aangezien de in de tijd van absolute vorstendommen vastgestelde regeling voor Andorra uitging van soevereiniteit van de externe co-vorsten, dit heet met een oude term [[suzereiniteit]], moest er iets veranderd worden. Andorra heeft toen met medewerking van de co-prinsen, voor het eerst een nieuwe[[Grondwet van Andorra|grondwet]] (Constitució del Principat d'Andorra) opgesteld, waarin duidelijk wordt dat de co-prinsen staatshoofd zijn, maar geen formele absolute macht meer hebben, doch vallen onder de voorwaarden die de wetgevende macht van Andorra stelt.<ref>{{ca}}[http://ca.wikisource.org/wiki/Constituci%C3%B3_del_Principat_d%27Andorra Wikisource/Viquitexts] ''Constitució del Principat d'Andorra'' (Grondwet van het Vorstendom Andorra), 1993.</ref> Het nieuwe systeem trad in werking in [[1993]] en in datzelfde jaar werd Andorra lid van de VN.
 
<gallery>
Mons. Vives (30612833490).jpg|[[Joan Enric Vives i Sicília]], bisschop van La Seu d'Urgell en co-prins van Andorra, sinds 2003
Francois Hollande 2015.jpeg|[[François Hollande]], president van Frankrijk en co-prins van Andorra, 2012-2017
</gallery>
 
{{Appendix|2=
{{References}}
}}
 
[[Categorie:Vorst van Andorra]]