Protectionisme: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
spreidingsargument en 'pauper-labour'-argument zoals genoemd in boek van Dr. F. Roos over internationale betrekkingen |
kopje toegevoegd 'protectionisme in Nederland'; landbouwcrisis; geschriften over protectionisme versus vrijhandel; Nederlandse economen |
||
Regel 9:
Een voorbeeld van protectionisme zijn onderdelen van het [[Gemeenschappelijk landbouwbeleid|Europese landbouwbeleid]]. Via importheffingen worden Europese boeren beschermd tegen te lage wereldmarktprijzen. Via de (melk)quotering wordt voorkomen dat er een overproductie ontstaat op de Europese markt en er overschotten moeten worden gedumpt op de wereldmarkt.
==Protectionisme in Nederland in historisch perspectief==
Aan het einde van de 19e eeuw heerste er in Europa een grote landbouwcrisis. Ook in ons land was de crisis merkbaar. In 1878 begon in ons land de prijsval van de graanprijzen. Deze zou tot 1895 duren. De economische gevolgen voor Nederland waren groot, omdat landbouw een belangrijke plaats in de nationale economie innam.
Dit gold des te meer voor Frankrijk en Duitsland. In die tijd vertrokken duizenden boeren vanuit Europa naar de Verenigde Staten. Dat gold ook voor Nederlandse boeren.
Mede hierdoor nam de landbouwproductie in de Verenigde Staten toe. Een gedeelte ervan werd geëxporteerd naar Europa. Dit zorgde voor kapitaaluitvoer vanuit Europa naar de Verenigde Staten. Met de kapitaal-invoer kon de Verenigde Staten de invoer van kapitaalgoederen bekostigen. Dit had een positief effect op de industrialisatie van de Verenigde Staten. Of om het anders te formuleren: 'To put it crudely, food paid for railroads, and railroads facilitated the delivery of yet more food.'
Ondanks de snelle toename van de bevolking met name in de steden slaagden men er in door vergroting en versnelling van de landbouwproductie surplus voorraden aan te leggen.
In die tijd wilde Nederlandse economen niet veel tot niets doen tegen in het land heersende landbouwcrisis. Men bleef vasthouden aan de politiek vrijhandel, omdat deze in het verleden voor gezorgd had dat de rijkdom en welvaart in Nederland toenam.
Wel stak het protectionisme steeds meer de kop op. Zo schreef M. Mees de volgende aanhef in zijn artikel, dat naast de boekbespreking van het boek van Patijn in het tijdschrift De Economist werd afgedrukt:
'In den laatsten tijd geld in bijna alle landen van Europa en in de Verenigde Staten van Noord-Amerika de protectie. En zelfs in beide landen van Europa, met name in Engeland en Nederland, waar de protectie nog niet is toegepast, steken de voorstanders van dat stelsel het hoofd steeds meer omhoog.'
In de laatste twee decennia van de negentiende eeuw bestreden voor- en tegenstanders van protectionisme en vrijhandel elkaar met honderden publicaties.
Zo verschenen in de periode 1897-1902 achttien vluggeschriften uitgegeven door de vereniging 'Het vrije ruilverkeer'. In 1914 verscheen van de secretaris van deze vereniging, A. Heringa, het Engelstalige boek 'Freetrade ad Protectionism in Holland (Haarlem 1914)'. Van toenmalig Tweede-kamerlid K. Reyne verscheen het werk 'Beschouwingen over vrijhandel en protectie. Waarbij aangetekend moet worden, dat Reyne tegenstander van protectie was.
Van de hand van Armand Diepen verscheen het boek 'De jongste uitingen van het anti-protectionisme in Nederland' dat door econoom A. Beaujon werd gezien als het handboek voor protectionisme. N.H. van Nijst polemiseerde in zijn boek 'De oude leer der handelsvrijheid en de nieuwe beschermingstheorie ten onzent getoetst aan wetenschap en ervaring' vooral met van Diepen over diens publicaties. Bij de totstandkoming van de nieuwe tariefwet in 1904 onder minister van Harte, memoreerde de Amsterdamse hoogleraar M.W.F. Treub in zijn werk 'Vrijhandel en bescherming voor Nederland (Amsterdam 1904) aan de rol die van Diepen 15 jaar geleden gespeeld had in diens polemiek tegen vrijhandel.
<ref>{{aut| Dr. J.P.A van den Dam}} (1966): ''Arnold Leon Armand Diepen 1846 - 1895: industrieel en publicist over economische en sociale vraagstukken', Stichting Zuidelijk Historisch Contact - Tilburg, p. 268, 269, 271, 273-280</ref>
== Zie ook ==
| |||