Henry David Thoreau: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Biontologist (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
- mog. vertalingsfouten (gedaan vanaf smartphone, wat ondoenbaar is, nacontrole zo meteen)
Regel 21:
'''Henry David Thoreau''', geboren als ''David Henry Thoreau'' ([[Concord (Massachusetts)|Concord]] ([[Massachusetts]]), [[12 juli]] [[1817]] – aldaar, [[6 mei]] [[1862]]), was een [[Verenigde Staten|Amerikaans]] [[essay]]ist, leraar, [[Sociale filosofie|sociaal filosoof]], natuuronderzoeker en [[dichter]]. Tijdens Thoreaus leven waren zijn geschriften slechts bekend bij een kleine groep mensen. Tegenwoordig is hij echter een grote naam uit de 19e-eeuwse [[Amerikaanse literatuur]]. Met twee symbolische acties - een [[retraite]] van twee jaar in de hut bij [[Walden Pond]] en een nacht in de cel wegens [[burgerlijke ongehoorzaamheid]] - bracht Thoreau de leerstellingen van het [[transcendentalisme]] van zijn vriend [[Ralph Waldo Emerson]] in de praktijk.
 
Thoreau was een productief schrijver: zijn artikelen, essays, [[Dagboek (persoonlijk)|dagboek]]en en gedichten vullen bij elkaar ruim twintig boeken. Daarnaast was hij een enthousiast natuurwaarnemer. Deze combinatie leverde hem van zijn vriend [[William Ellery Channing (1818-1901)|William Ellery Channing]] de bijnaam "The Poet-Naturalist" ''(de dichter-natuurvorser)'' op. Vooral in zijn latere jaren bestudeerde Thoreau verschijnselen zoals de [[bloem (plant)|bloeiperiode]] van de planten en de verspreiding van boomsoorten in detail. ZijnMet zijn engagement voor natuurbehoud en zijn streven om in harmonie met de natuur te leven maaktenwordt hemhij eenvernoemd vanals deeen voorlopersvoorloper en inspiratorsinspirator van de moderne [[ecologie]] als wetenschap. In zijn meesterwerk ''[[Walden (boek)|Walden, or Life in the Woods]]'', gepubliceerd in 1854, beschreef hij hoe men een eenvoudig leven in het bos kan leiden, afgezonderd van de 'beschaafde' samenleving. Het thema van ''[[Civil Disobedience]]'' (''burgerlijke ongehoorzaamheid)'' uit 1849 is het gegronde verzet van een individu tegen een onrechtvaardige regering; dit boek werd een inspiratie voor latere vormen van [[geweldloosheid|geweldloos verzet]]. Thoreau was principieel gekant tegen [[slavernij]], gaf als activist lezingen tegen de wetten voor ontsnapte [[Slavernij|slaven]] en gevangenen, en prees het werk van de [[abolitionisme (slavernij)|abolitionisten]] - in het bijzonder dat van [[John Brown (militant)|John Brown]]. Thoreaus filosofie van geweldloos verzet zou later van invloed zijn op politieke, spirituele en literaire figuren zoals [[Lev Tolstoj]], [[Mohandas Karamchand Gandhi|Mahatma Gandhi]] en [[Martin Luther King]].
 
== Persoonlijkheid ==
Regel 131:
== Thoreaus thema's ==
=== Behoud van het milieu ===
Thoreau was een voorloper van de [[milieubeweging]]. Hij was zich ervan bewust dat het [[milieu]] moest worden behouden. Pas dan kon de mensheid volgens hem uiteindelijk echte vooruitgang te boeken. Thoreau onderzocht destijds al mogelijke bronnen van [[energie]], zoals [[golfenergie|golfslag]]-, [[zonne-energie|zonne]]- en [[windenergie]]. Hij pleitte voor een rationeel gebruik van natuurlijke bronnen en voor de bescherming van [[fauna (dierenleven)|fauna]] en [[flora (plantkunde)|flora]]. Thoreau was ook gepassioneerd door de [[ecologie]] van het [[zaad (plant)|zaad]] en ontdekte met zorgvuldige observatie dat [[eekhoorns]] die zaden wegdroegen significant bijdroegen aan de hernieuwing van het bos. Met name uit de lezingen die hij gaf over de groei van bomen in onherbergzame gebieden makenblijkt hemwat eentegenwoordig beschermermilieu-activisme van het milieuheet.<ref>Reeds in Thoreaus tijd had de mens de bossen ingeperkt, en in 1880 resteerde in Massachusetts slechts 40% bebost land.</ref> Thoreau werd zo een bron van inspiratie en referentie voor de huidige milieubeweging. Ook de nauwkeurige notities die hij in zijn dagboeken maakte worden nu met belangstelling geraadpleegd door natuuronderzoekers. Zo werden zijn waarnemingen over [[vogeltrek]] aan de [[Universiteit van Boston]] gebruikt om het effect van [[klimaatverandering]]en op de aankomst van vogels in Concord te bestuderen in de periode tussen 1851 en 2007.<ref>[http://www.jstor.org/discover/10.1525/cond.2010.100006?searchUrl=%2Faction%2FdoBasicSearch%3FQuery%3DThoreau%26filter%3D%26Search%3DSearch%26wc%3Don&Search=yes&uid=3737592&uid=2134&uid=2&uid=70&uid=4&sid=21101728440027 University of California Press over het onderzoek van Ellwood, Primack en Talmadge.]</ref>
 
Moderne onderzoekers vinden in het Amerikaanse transcendentalisme van Emerson en Thoreau<ref>Zie [http://dspace.library.uvic.ca:8080/bitstream/handle/1828/728/quick_2004.pdf;jsessionid=10B3D7A688906BBB6781E09E9AEA1CBA?sequence=1 thesis van Timothy D. Quick]</ref> ideeën die vooruitlopen op de [[diepe ecologie]], zoals ontwikkeld door de 20e-eeuwse Noorse filosoof [[Arne Næss (filosoof)|Arne Næss]] in het begin van de jaren 70. Ook bij Emerson en Thoreau wordt immers [[ecocentrisme]] tegenover [[antropocentrisme]] gesteld: niet de mens, maar de natuur en harmonisch samengaan van beide moet centraal staan. Thoreaus opvattingen over mens en natuur inspireerden ook latere natuurwetenschappers. Zo schreven 'naturalisten' als [[John Burroughs]] en [[John Muir]] op gelijkaardige manier over de harmonische co-existentie met de natuur. De problematische manier waarop de mens gebruikmaakt van de natuur, een belangrijk thema bij Thoreau, vindt men ook terug bij [[Lewis Mumford]], iemand die de effecten van de technologie en de verstedelijking bestudeerde en ijverde voor [[natuurbehoud]].