Oudgrieks: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
laat maar - op Oudengels staat ook niet: Voor het Engels in het algemeen, zie Engels. - Of zie ik dat verkeerd?
Geen bewerkingssamenvatting
Label: Misbruikfilter: Experimenteren
Regel 10:
** Oudgrieks
| dialecten =
* [[EolischÆolisch (dialect)|EolischÆolisch]]
* [[Arkadisch-Cyprisch]]
* [[Ionisch (dialect)|Ionisch]]-[[Attisch (dialect)|Attisch]]
Regel 21:
| 639-3 = gko
}}
'''Oudgrieks''' ({{Polytonic|ἡ Ἑλληνικὴ γλῶσσαγλῶττα}}, ''hē Hellēnikē glōssaglōtta'') is een verzamelnaam voor de [[dialect|dialecten]] die in het [[Oude Griekenland]], [[Ionië]] en in de Griekse kolonies werden gesproken, omdat er geen 'hoofdtaal' was. [[Athene (stad)|Athene]] was in die tijd wel een belangrijke stad, zeker ook op literair gebied, en daarom wordt thans op middelbare scholen de [[Attisch (dialect)|Attische]] variant onderwezen. De andere dialecten zijn het [[Ionisch (dialect)|Ionisch]], [[Dorisch (dialect)|Dorisch]], [[EolischÆolisch (dialect)|EolischÆolisch]], [[Arkadisch-Cyprisch]].
 
== Geschiedenis ==
Na de veroveringen door [[Alexander de Grote]] werd een variant van het Grieks, het [[Koinè]] de [[lingua franca]] voor het hele gebied rond de Middellandse Zee en voor velen de eerste taal.
 
Na de verovering en inlijving van dit gebied door de [[Romeins leger|Romeinen]] bleef het Grieks de taal in het oostelijk deel van het [[Romeinse Rijk]]. Maar ook in het [[Oude Rome]] was het Grieks gangbaar. Het onderwijs bij met name de elite werd namelijk vaak gegeven door hoogopgeleide Griekse slaven. Daarnaast was Grieks de gebruikelijke taal in internationale contacten. [[Julius Caesar]] bijvoorbeeld beheerste het Grieks volledig. Vandaar dat sommige bronnen zelfs beweren dat hij vlak voor [[Julius Caesar#Caesars dood|zijn dood]] de Griekse woorden "καικαὶ συσύ, τεκνοντέκνον" (''kai su, teknon'') uitsprak, wat ''"ook jij, mijn kind"'' betekent; en dus niet de Latijnse woorden "''tu quoque Brute''" (''ook jij Brutus'') of "''tu quoque fili mi''" (''ook jij, mijn zoon'').
 
Het Oudgrieks is een [[dode taal]]. Veel van haar grammaticale kenmerken en vocabulaire bleef echter bewaard in geïsoleerde Griekse gemeenschappen rond de [[Zwarte Zee]]. Deze talen, samen het [[Pontisch]] genoemd, en een Anatolische variant, behouden tot de dag van vandaag veel overeenkomsten met het Oudgrieks uit Hellenistische tijden. Het [[Romeyka]], een van de Pontische talen, dat gesproken wordt door een Islamitische bevolkingsgroep in onder andere het [[Çaykara (district)|district Çaykara]] van de provincie Trabzon in Turkije, heeft van alle bekende Griekse talen het meest behouden van het Oudgrieks.<ref>{{en}}[http://www.independent.co.uk/life-style/history/jason-and-the-argot-land-where-greeks-ancient-language-survives-2174669.html Jason and the argot: land where Greek's ancient language survives] (The Independent, 3 januari 2011)</ref><ref>{{en}}[http://www.research-horizons.cam.ac.uk/features/-p-against-all-odds--archaic-greek-in-a-modern-world--p-.aspx Against all odds: archaic Greek in a modern world] (Universiteit Cambridge, Juli 2010)</ref>
 
In de [[Middelbare school|middelbaaronderwijsvorm]] [[gymnasium]] in [[Nederland]] en het [[Algemeen secundair onderwijs|aso]] in [[België]] kan de leerling het vak Oudgrieks volgen. Op het programma staan vaak klassieke auteurs zoals [[Homeros]], [[Herodotos]],[[Euripides (tragicus)|Euripides]], [[Sophocles (tragicus)|Sophocles]], [[Xenophon]] en [[Plato]]. BijTot de oudste teksten in het Oudgrieks horenbehoren de [[Ilias]] en de [[Odyssee]] van Homeros.
 
{{Appendix|2=