Communistische Partij van Nederland: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Worver (overleg | bijdragen)
→‎Na de oorlog: Formulering aangescherpt
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website
Worver (overleg | bijdragen)
→‎Na de oorlog: Formuleringen aangepast
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website
Regel 67:
Bij de verkiezingen van [[Tweede Kamerverkiezingen 1977|1977]] volgde een dramatische electorale terugval, van zeven naar twee zetels. De door De Groot bedachte, door de partij gehanteerde verkiezingsslogan "van Agt eruit, de CPN erin" bleek een faliekante miskleun. Deze nederlaag luidde zijn ondergang als erelid van het partijbestuur in, vooral nadat hij de partijleiding heftige verwijten over deze terugval had gemaakt. Voor het eerst kreeg hij te maken met serieuze oppositie van partijprominenten die hem tot dan toe tientallen jaren kritiekloos hadden gevolgd. Zijn wegvallen uit de partijtop resulteerde in een geleidelijk groeiende democratische partijcultuur, waarin meer ruimte ontstond voor discussie en verschil van opvattingen. Parallel aan deze ontwikkeling echter zette de al jaren geleden ingezette uitstroom van aanhang onder de arbeiders zich in versterkte mate voort. Weliswaar werden in [[Tweede Kamerverkiezingen 1981|1981]] (met Bakker als lijsttrekker) en bij de vervroegde [[Tweede Kamerverkiezingen 1982|verkiezingen van 1982]] (lijsttrekker [[Ina Brouwer]]) weer drie zetels behaald, maar de partij herstelde zich nooit meer echt van de terugslag van 1977. In datzelfde jaar werd het oude zeer van de zuiveringen in de jaren vijftig weer onder ogen gezien; het rapport ''De CPN in de oorlog'' (1958), waarin het verzetsverleden van diverse geroyeerde partijprominenten verdacht werd gemaakt, werd formeel ingetrokken.
 
Het verzet tegen de bezuinigingen in de jaren tachtig was krachtig. Bovendien moderniseerde de partij zich door naast de bevrijding van de arbeidersklasse ook thema's zoals [[feminisme]] en [[homoseksualiteit|homo-emancipatie]] hoog op de agenda te zetten. De nieuwe instroom van partijleden was, net als in het begin van de 70'er jaren eveneens voor een groot deel afkomstig uit de studenten- en nu ook de welzijnswereld, met inbij ditdeze gevallichting duidelijk minder orthodoxe opvattingen over ideologie en partijdiscipline. Achteraf bezien was deze instroom mede de achterliggende oorzaak van het wegvallen van de cohesie en het uiteindelijk uiteenvallen van de partij. De zich geleidelijk manifesterende tegenstellingen tussen de vooral op vrouwen- en homo-emancipatie tamboererende nieuwe lichting en de oude gestaalde kaders met een veelal arbeidersachtergrond bleek niet overbrughaar. Een van de belangrijkste successenwapenfeiten van de partij in die jaren betrof haar prominente rol in de manifestaties in het kader van de actie "Stop de Neutronenbom".
 
Een deel van de oude arbeidersgarde raakte dus ontstemd dat de CPN met alle vernieuwingen wegbewoog van haar marxistisch-leninistische beginselen en zodoende afgleed naar een [[reformisme|reformistische]] actiegroep voor enkel maatschappelijke thema's binnen het kapitalistische systeem. In 1982 richtte een groep het "Horizontaal Overleg van Communisten (HOC)" op, een pressiegroep binnen de CPN om de partij weer op het rechte marxistische pad te krijgen. Een dergelijk initiatief stond overigens op gespannen voet met de beginselen van het binnen de communistische beweging traditionele beginsel van het [[democratisch centralisme]] zoals dat door [[Vladimir Lenin|Lenin]] was geformuleerd. Iets meer dan een jaar later werd het "Verbond van Communisten in Nederland" opgericht, dat buiten de CPN opereerde en in [[Tweede Kamerverkiezingen 1986|1986]] aan de verkiezingen meedeed als [[VCN, Partij van Communisten in Nederland]]. De VCN behaalde geen enkele zetel en de CPN verdween uit de Tweede Kamer.
 
In 1989 ging de partij op in [[GroenLinks]] en in 1991 werd de CPN opgeheven. De deelname van de CPN aan GroenLinks was niet onomstreden. Sommige partijleden hingen de rode vlag halfstok toen het besluit tot samengaan genomen werd.<ref>[http://dnpp.eldoc.ub.rug.nl/FILES/root/pubs/commungron93/commungron93.pdf De tweede jeugd van het communisme in Groningen]. Blz. 10 onderaan.</ref> De CPN'ers die het niet eens waren met het besluit op te gaan in GroenLinks liepen massaal weg. Velen werden lid van de [[Socialistische Partij (Nederland)|Socialistische Partij]], anderen gingen samen met verschillende andere groepen in het land, zoals de VCN, door als [[Nieuwe Communistische Partij-NCPN]]. Deze partij bestaat nog steeds.