Maltees: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→Het Maltese alfabet: naam en uitspraak |
geschiedenis |
||
Regel 30:
"De Nationale Raad voor de Maltese Taal" (Maltees: ''Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti'') is het instituut dat van overheidswege verantwoordelijk is gesteld voor de spelling en promotie van het Maltees (vergelijkbaar met de [[Nederlandse taalunie]]). Dit gebeurde door middel van de Maltese taalwet<ref> [http://www.justiceservices.gov.mt/DownloadDocument.aspx?app=lom&itemid=8936&l=1 De Maltese taalwet] </ref> (hoofdstuk 470 van de Maltese wet), die werd aangenomen in 2005.
==
De oorsprong van de Maltese taal gaat waarschijnlijk terug op de komst, in de vroege [[elfde eeuw]], van kolonisten uit het naburige [[Sicilië]], waar [[Siculo-Arabisch]] gesproken werd sinds de [[Fatimiden]] het eiland aan het eind van de [[negende eeuw]] veroverd hadden.<ref name="MEDMag">{{Citeer tijdschrift|Brincat|Joseph M.|datum=2005|titel=Maltese — an unusual formula|jaargang=27|tijdschrift=MED Magazine|url=https://web.archive.org/web/20050905023705/http://www.macmillandictionary.com/med-magazine/February2005/27-LI-Maltese.htm}}</ref> Deze bewering wordt gesterkt door genetisch onderzoek, dat aantoont dat de huidige Maltezers een gelijkaardig genetisch profiel hebben aan dat van Siciliërs en Calabriërs, met slechts een geringe inbreng uit Noord-Afrika en de Levant.<ref>[http://www.timesofmalta.com/articles/view/20070805/opinion/genetic-origin-of-contemporary-maltese.9032 A.E. Felice; "The Genetic Origin of Contemporary Maltese,"] ''The Sunday Times of Malta'',5 August 2007.</ref><ref>[http://www.familytreedna.com/pdf/capelli2005.pdf C. Capelli, N. Redhead, N. Novelletto, L. Terrenato, P. Malaspina, Z. Poulli, G. Lefranc, A. Megarbane, V. Delague, V. Romano, F. Cali, V.F. Pascali, M. Fellous, A.E. Felice, and D.B. Goldstein; "Population Structure in the Mediterranean Basin: A Y Chromosome Perspective,"] ''Annals of Human Genetics'', 69, 1-20, 2005. Last visited August 8, 2007.</ref>
De [[verovering van Zuid-Italië door de Normandiërs|Normandische verovering]] van 1090, gevolgd door de verdrijving van de moslims (volledig tegen 1249), leidde ertoe dat de volkstaal van Malta definitief geïsoleerd geraakte van zijn Arabische bron en dat ze zich zo tot een afzonderlijke taal kon ontwikkelen.<ref name="MEDMag" /> In tegenstelling tot wat gebeurde in Sicilië (waar het [[Siculo-Arabisch]] uitstierf), bleef de Arabische volkstaal zich op Malta naast het [[Siciliaans]] en [[Italiaans]] ontwikkelen, tot het in 1934 de officiële landstaal werd (naast het Engels).<ref name="MEDMag" />
== Alfabet ==
Het Maltese alfabet bestaat uit 30 letters: 24 medeklinkers en 6 klinkers. De medeklinker "għ" en de klinker "ie" worden met twee tekens geschreven, maar als één letter beschouwd.
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
Regel 50 ⟶ 55:
|}
Hoewel het Maltees duidelijk aansluit bij de [[Maghrebijns-Arabisch|Maghrebijnse]] dialecten van het Arabisch, heeft zich op Malta nooit een traditie in het [[Arabische schrift]] ontwikkeld. In tegendeel, de Maltese taal heeft een heel eigen schrijftraditie opgebouwd in het [[Latijnse schrift]]. Het gebruik van het Latijnse alfabet wordt vereenvoudigd doordat het Maltese klanksysteem sterk beïnvloed is door Europese talen zoals het [[
Het Maltees heeft veel van de oorspronkelijke Arabische medeklinkers, in het bijzonder de [[emfatische medeklinkers]], laten samensmelten met andere medeklinkers die meer voorkomen in Europese talen. Zo zijn de oorspronkelijke Arabische fonemen {{IPA-i|d}}, {{IPA-i|ð}} en {{IPA-i|dˤ}} samengesmolten tot de Maltese {{IPA-i|d}}. De klinkers daarentegen zijn van een driefonemensysteem, zoals in het Arabisch ({{IPA-i|a i u}}), naar een meer Europees vijffonemensysteem ({{IPA-i|a ɛ i o u}}) geëvolueerd.
== Woordenschat ==
Hoewel het Maltees in de grond een [[Arabisch]]e taal is, is de woordenschat sterk beïnvloed door het [[Italiaans]], en met name door het [[Siciliaans (taal)|Siciliaans]]e dialect (doorgaans als een aparte taal beschouwd). Recent zijn ook talrijke [[Engels]]e leenwoorden in de taal binnengekomen. Een analyse van de 41.000 woorden in het ''Maltese-English Dictionary'' van Aquilina<ref
*52% [[Italiaans]] of [[Siciliaans (taal)|Siciliaans]];
*32% [[Siculo-Arabisch]] (d.i. het Arabische dialect dat vroeger op [[Sicilië]] gesproken werd);
Regel 85 ⟶ 90:
|-
| '''griż'''
| {{IPA-i|
| "grijs"
| colspan="2"| —
| |||