Nucleus caudatus: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
(begin van) uitbreiding lemma
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 21:
}}
 
De '''nucleus caudatus'''<ref name="FCAT">{{cite book|author=Federative Committee on Anatomical Terminology|date=1998|title=Terminologia Anatomica|publisher=Thieme|location=Stuttgart}}</ref> of '''staartkern'''<ref name="Friedbichler2009">{{cite book|last=Friedbichler|first=M.|coauthors=Friedbichler, I. & Eerenbeemt, A.M.M. van den|date=2009|title=Pinkhof Medisch Engels|publisher=Bohn Stafleu van Loghum|location=Houten|language=nl}}</ref> ([[Latijn]]: ''nucleus'' = kern; ''cauda'' = staart<ref name="Lewis & Short">{{cite book|last=Lewis|first=C.T.|coauthors=Short, C|date=1879|title=A Latin dictionary founded on Andrews' edition of Freund's Latin dictionary|publisher=Clarendon Press|location=Oxford|language=en}}</ref>) is een van de structuren van het [[corpus striatum]] in de [[hersenen]] van de mens en veel diersoorten. Lange tijd werd gedacht dat deze structuur, die deel uitmaakt van de [[basale kernen]],<ref name=Yager2015>{{cite journal|author=Yager, L.M., Garcia, A.F., Wunsch, A.M., Ferguson, S.M.|date=augustus 2015|title=The ins and outs of the striatum: Role in drug addiction|journal=Neuroscience|volume=301|pages=529–541|doi=10.1016/j.neuroscience.2015.06.033|pmid=26116518}}</ref> uitsluitend betrokken is bij de regulatie van willekeurige [[motoriek|motorische processen]],. aangezien deDe nucleus caudatus lijkt bij mensen met de [[ziekte van Parkinson]], een bewegingsziekte, niet langer wordtte worden geïnnerveerd door de [[substantia nigra|substantia nigra pars compacta]].<ref name=Malenka2009>{{cite book|author=Malenka, R.C., Nestler, E.J., & Hyman, S.E.|editor=Sydor, A. & Brown R.Y.|date=2009|title=Molecular Neuropharmacology: A Foundation for Clinical Neuroscience|edition=2e ed.|publisher=McGraw-Hill Medical|location=New York|language=en}}</ref> Uit recentelijk onderzoek blijkt echter dat de staartkern daarnaast ook een belangrijke rol speelt bij het [[leren]] en [[geheugen (psychologie)|herinneren]], met name voor het verwerken van [[terugkoppeling]]. Verder maakt de nucleus caudatus deel uit van het beloningssysteem van de hersenen en van de [[prefrontale cortex|cortico]]–[[basale kernen|basale ganglia]]–[[thalamus|thalamische]] lus.<ref name=Yager2015/>
 
==Anatomie==
BeideSamen met de [[cerebraleputamen]] hemisfeervormt de nucleus caudatus het [[corpus striatum|grotehersenhelftendorsale striatum]], bezittendat eenfunctioneel staartkernals één structuur wordt gezien. DezeAnatomisch bevindtgezien zichworden inde hettwee centrumgescheiden door een belangrijke baan van [[witte stof]]: de hersenen[[capsula interna]]. De nucleus caudatus bevindt zich in beide [[cerebrale hemisfeer|hersenhelften]], aan de wand van de [[zijventrikel]]s en zit schrijlings op de [[thalamus]].<ref name=Yeterian1995>{{cite journal|author=Yeterian, E.H., & Pandya, D.N.|year=1995|title=Corticostriatal connections of extrastriate visual areas in rhesus monkeys|journal=The Journal of Comparative Neurology|volume=352|issue=3|pages=436–457|doi=10.1002/cne.903520309|pmid=7706560}}</ref> De boogvormige kern heeft een dikke kop en loopt steeds dunner uit in een soort staart, waaraan de structuur haar naam te danken heeft.
 
===Neurochemie===
De nucleus caudatus wordt sterk geïnnerveerd door [[dopamine]][[neuron]]en afkomstig uit de [[substantia nigra|substantia nigra pars compacta]] (SNc). De SNc bevindt zich in de [[mesencephalon|middenhersenen]] en heeft projecties naar de nucleus caudatus en de putamen waarvan de communicatie bestaat door de [[neurotransmitter]] dopamine.
 
==Functies==
===Motoriek===
====Ruimtelijke verwerking====
De nucleus caudatus integreert ruimtelijke informatie met de vorming van motoriek. In [[fMRI]]-studies en onderzoek onder [[ziekte van Parkinson|Parkinson]]patiënten is een belangrijke relatie tussen ruimteafhankelijke motorische voorbereiding en de nucleus caudatus vastgesteld. De activiteit in de nucleus caudatus was groter tijdens taken waarbij wat gevraagd werd van het ruimtelijke en motorische geheugen dan bij niet-ruimtelijke taken.<ref name=Postle>{{cite journal|author=Postle, B. & D'Eposito, M.|date=23 maart 1999|title=Dissociation of human caudate nucleus activity in spatial and nonspatial working memory: An event-related fmri study|journal=Cognitive Brain Research|volume=8|issue=2|pages=107–115|doi=10.1016/s0926-6410(99)00010-5|pmid=10407200}}</ref>
 
====Gerichte bewegingen====
De nucleus caudatus draagt bij aan het postuur van lichaam en ledematen en de snelheid en nauwkeurigheid van gerichte bewegingen. In een onderzoek met katten waarbij de nucleus caudatus was verwijderd, werden beperkingen geconstateerd in het postuur en de nauwkeurigheid van de bewegingen in verschillende taken waarbij de katten hun poten moesten gebruiken. Daarnaast kostte het de katten meer tijd om bewegingen op te starten en moesten ze hun lichaamspositie voortdurend aanpassen na gedeeltelijke verwijdering van de nucleus caudatus.<ref name=Villablanca>{{cite journal|author=Villablanca, J.|date=2010|title=Why do we have a caudate nucleus?|journal=Acta Neurobiologiae Experimentalis|volume=70|issue=1|pages=95–105|pmid=20407491}}</ref>
 
===Cognitie===
====Doelgericht handelen====
In studies met neuroimaging (onder meer [[positronemissietomografie|PET]] en [[fMRI]]) en anatomische studies is een sterk verband vastgesteld tussen de nucleus caudatus en corticale gebieden die actief worden bij [[executieve functies]]. Daarnaast suggereren recentere studies dat de nucleus caudatus essentieel is voor doelgericht handelen, oftewel, "de selectie van gedrag gebaseerd op de veranderlijke waarde van doelen en kennis van welke acties leiden tot welke uitkomsten."<ref name=Grahn2009>{{cite journal|author=Grahn, J., Parkinson, J.A., & Owen, A.M.|date=12 april 2009|title=The role of the basal ganglia in learning and memory: Neuropsychological studies|journal=Behavioral Brain Research|volume=199|issue=1|pages=144–145|doi=10.1016/j.bbr.2008.11.020|pmid=19059285}}</ref>
 
==Galerij==
<gallery mode="slideshow">
File:Gray741.png|Twee aanzichten van een model van het [[corpus striatum]] (rechterhersenhelft): A, lateraal aanzicht; B, mediaal aanzicht.
File:Gray743.png|Coronale sectie door de cornua anterior van de [[zijventrikel]]s.
File:Gray744.png|Coronale sectie van het brein door de [[commissura anterior]].
File:Gray682.png|Oppervlakkige sectie van de [[hersenstam]]. Lateraal aanzicht. De nucleus caudatus is zichtbaar boven de [[nervus opticus]].
File:Gray683.png|Sectie van de hersenstam. Lateraal aanzicht.
File:Gray684.png|Diepe sectie van de hersenstam. Lateraal aanzicht.
File:Gray685.png|Diepe sectie van de hersenstam. Lateraal aanzicht.
File:Gray689.png|Oppervlakkige sectie van de hersenstam. Ventraal aanzicht.
File:Gray691.png|Sectie van de hersenstam. Dorsaal aanzicht.
File:Gray737.png|Centraal deel en cornua anterior en posterior van de zijventrikels van bovenaf.
File:Slide2gg.JPG|Nucleus caudatus.
File:Slide13kk.JPG|Nucleus caudatus.
File:Slide2GRE.JPG|Ventrikels en basale kernen. Aanzicht van bovenaf, horizontale, diepe sectie.
File:Slide3GRE.JPG|Ventrikels en basale kernen. Close-up van vorige afbeelding.
</gallery>
 
{{Appendix}}