Ethanol: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Xxmarijnw (overleg | bijdragen)
k Wijzigingen door 86.91.183.174 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door 212.123.15.40
Regel 68:
}}
[[Bestand:Ethanol-xtal-1976-3D-balls.png|thumb|260px|right|Waterstofbruggen in vast ethanol bij −186°C.]]
[[Bestand:Liquid-Liquid Equilibrium (Miscibility Gap) Mixture of Ethanol and Dodecane.png|thumb|260px|right|Ontmengingsgebied bij het vloeistof-vloeistofevenwicht in een [[mengsel]] van ethanol en [[dodecaan]].]]
[
[[Bestand:Vapor-Liquid Equilibrium Mixture of Ethanol and Water.png|thumb|260px|right|Azeotroopvorming bij een mengsel van water en ethanol.]]
'''Ethanol''' (triviale naam '''ethylalcohol'''), vaak afgekort tot '''EtOH''', is de bekendste en meestvoorkomende [[Alcohol (stofklasse)|alcohol]], aangezien het een vaak gebruikt [[oplosmiddel]] is en het de alcohol is die in [[alcoholische drank]]en zit. In het dagelijkse spraakgebruik wordt ethanol gewoon alcohol genoemd.
 
== Geschiedenis ==
Regel 118 ⟶ 120:
Ethanol vormt met water een [[azeotroop]] dat bij gewone druk voor 96 volumeprocent uit ethanol bestaat en voor 4 volumeprocent uit water. Thermodynamisch wordt het mengsel anders beschreven: het azeotroop treedt op bij ongeveer 89&nbsp;mol-% ethanol en 11&nbsp;mol-% water.<ref>{{cite journal|author=Lei Z, Wang H, Zhou R, Duan Z|title= Influence of salt added to solvent on extractive distillation|journal=Chem Eng J|volume=87|page=149|year=2002| doi= 10.1016/S1385-8947(01)00211-X}}</ref> Het optreden van het azeotroop is sterk afhankelijk van de druk. Daalt de kooktemperatuur (door de lagere druk) onder de 303 K, dan treedt geen azeotroop meer op.<ref>{{cite journal|author=Pemberton RC, Mash CJ|title=Thermodynamic properties of aqueous non-electrolyte mixtures II. Vapour pressures and excess Gibbs energies for water + ethanol at 303.15 to 363.15 K determined by an accurate static method|journal=J Chem Thermodyn.|volume=10|page=867|year=1978|doi=10.1016/0021-9614(78)90160-X}}</ref>
 
Door het optreden van waterstofbruggen tussen de moleculen is zuivere ethanol zeer [[hygroscopisch]]: het absorbeert zeer snel waterdamp uithuit de omringende [[lucht]]. Door de aanwezigheid van de polaire [[hydroxylgroep]] is ethanol een goed oplosmiddel voor een groot aantal polaire stoffen, met name [[natriumhydroxide|natrium]]- en [[kaliumhydroxide]], [[magnesiumchloride]], [[calciumchloride]], [[ammoniumchloride]], [[ammoniumbromide]] en [[natriumbromide]].<ref name=merck/> [[Natriumchloride|Natrium-]] en [[kaliumchloride]] zijn matig oplosbaar in ethanol.<ref name=merck/> Omdat ethanol ook over een apolair gedeelte beschikt, kan ethanol ook goed optreden als oplosmiddel voor niet-polaire verbindingen, waaronder met name de commercieel en biologische belangrijke [[etherische olie|etherische oliën]]<ref name="merckoils">''Merck Index of Chemicals and Drugs'', 9th ed.; monographs 6575 through 6669</ref> en een grote hoeveelheid geur- en smaakstoffen. Ook veel [[geneesmiddel]]en worden met behulp van ethanol toegediend.
 
De toevoeging van slechts enkele procenten ethanol aan water hebben al een groot effect op de [[oppervlaktespanning]] van het mengsel. Deze eigenschap verklaart het optreden van het verschijnsel dat bekendstaat als de ''tears of wine'' (letterlijk: ''wijntranen''), ook het [[Marangoni-effect]] genoemd. Als wijn voorzichtig in een glas wordt gezwenkt, zal de ethanol uit de dunne vloeistoffilm op het glas snel verdampen. Terwijl het ethanolgehalte van de wijnfilm daalt, zal de oppervlaktespanning snel stijgen. De vloeistoffilm concentreert zich tot een druppelachtig geheel en loopt meer in samentrekkende stroompjes dan als een film over het glas terug naar beneden.