Appel (plant): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting
alle appels alfabetisch in de galerij
Regel 21:
| afbeeldingIIItekst=Dwarsdoorsnede sterappel
}}
[[Bestand:Appel ElstarAppelbloesem2.jpg|{{Largethumblargethumb}}|ElstarAppelbloesem]]
[[Bestand:JunamiAppelbloesem.jpg|{{Largethumblargethumb}}|JunamiAppelbloesem]]
[[Bestand:Jonagold.jpg|{{Largethumb}}|Jonagold]]
[[Bestand:Appel Zoete Ermgaard.jpg|{{Largethumb}}|Zoete Ermgaard]]
[[Bestand:Sterappel.jpg|{{Largethumb}}|Sterappel]]
[[Bestand:Goudreinet.jpg|{{Largethumb}}|Schone van Boskoop/Goudreinet]]
[[Bestand:Mutsu apple.jpg|{{Largethumb}}|Mutsu]]
 
De '''appel''' (''Malus domestica'', synoniem ''Malus pumila'') is een [[boom (plant)|boom]] uit het geslacht ''[[Malus]]'', waaraan de vooral op het [[noordelijk halfrond]] algemeen bekende [[appel (vrucht)|handappels]] groeien. De appel groeit in de [[gematigde streken]].
 
== Geschiedenis ==
De appel werd al 10.000 v.Chr. in Europa in het wild verzameld en al in het [[Nabije Oosten]] geteeld in 4000 v.Chr. Waarschijnlijk is de appel langs de oude [[zijderoute]] verspreid, omdat ook het [[genencentrum]] van de appel in de omgeving van deze route ligt. De eetbare handappel is het eindresultaat van een eeuwenlang proces van kruising in [[Centraal-Azië]], waar meer dan 25 wilde appelsoorten voorkomen. Geselecteerde [[ras (plant)|rassen]] werden later in stand gehouden door de door Chinezen uitgevonden techniek van [[enten|enting]].
 
Ten tijde van de [[Oude Grieken]] en [[Romeinse Rijk|Romeinen]] tussen de achtste eeuw v.Chr. en de vijfde eeuw na Chr. was er een florerende teelt van appels. De Romeinen hebben deze rassen verder verspreid over West-Europa. Later is dit gevolgd door verschillende herintroducties vanuit het genencentrum. In de negentiende eeuw hadden vele steden in Europa en Nederland hun eigen rassen. Deze rassen waren zoet of halfzuur, verschillend gekleurd en met verschillende vormen en grootte. Enkele voorbeelden hiervan zijn '[[Lunterse Pippeling]]', '[[Brabantse Bellefleur]]', '[[Groninger Kroon]]', '[[Eijsdener Klumpke]]' en '[[Gronsvelder Klumpke]]'. Europeanen introduceerden de appel in Noord-Amerika . Met het verdwijnen van de [[hoogstamboomgaard]]en zijn veel rassen weer verloren gegaan. De verschillende pomologische verenigingen in Nederland proberen zo veel mogelijk oude rassen in stand te houden.
 
== Geslacht ==
{{Zie hoofdartikel|Malus}}
 
Regel 124 ⟶ 118:
<gallery>
Bestand:Alkmene apple.jpg|Alkmene
Bestand:Brimley Apples.jpg|Bramley's Seedling
Bestand:Malus-Cox-Orange-Renette.jpg|Cox's Orange Pippin
Bestand:RedAppel AppleElstar.jpg|Elstar
Bestand:Malus 'Delblush'.jpg|Delblush
Bestand:Fuji appel.jpg|Fuji uit Frankrijk
Bestand:Granny smith apples.jpg|Granny Smith
Bestand:Gravenstein close-up.JPG|Gravenstein
Bestand:Malus-Jonathan.jpg|Jonathan
Bestand:Malus-Ingrid-Marie.jpg|Ingrid Marie
[[Bestand:Jonagold.jpg|{{Largethumb}}|Jonagold]]
Bestand:Malus-Jonathan.jpg|Jonathan
Bestand:Junami.jpg|Junami
Bestand:Malus-Karmijn-de-Sonnaville.jpg|Karmijn de Sonnaville
[[Bestand:Mutsu apple.jpg|{{Largethumb}}|Mutsu]]
[[Bestand:Goudreinet.jpg|{{Largethumb}}|Schone van Boskoop/Goudreinet]]
[[Bestand:Sterappel.jpg|{{Largethumb}}|Sterappel]]
Bestand:Summerred.jpg|Summerred
Bestand:Yellow Transparent.jpg|Yellow Transparent
Bestand:BrimleyAppel ApplesZoete Ermgaard.jpg|Bramley'sZoete SeedlingErmgaard
Bestand:Granny smith apples.jpg|Granny Smith
Bestand:Red Apple.jpg
Bestand:Appelbloesem.jpg|Appelbloesem
Bestand:Appelbloesem2.jpg|Appelbloesem
</gallery>