Wolfgang Streeck: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Inleiding uitgebreid met rol als publieksintellectueel. |
→Werk en standpunten: Verdere uitbreiding: meer aandacht voor Streecks politieke opvattingen en voor de reactie van Habermas (vanuit de Engelse vertaling van diens stuk). |
||
Regel 1:
[[Bestand:Wolfgang_Streeck.jpg|miniatuur|Wolfgang Streeck (2015)]]
'''Wolfgang Streeck''' ([[Lengerich (Steinfurt)|Lengerich]], [[27 oktober]] [[1946]]) is een Duitse [[Sociologie|socioloog]], gespecialiseerd in [[economische sociologie]]. Hij is directeur [[Emeritaat|emeritus]] van het [[Max-Planck-Gesellschaft|Max Planck Instituut voor Sociale Wetenschappen]] in [[Keulen (stad)|Keulen]]. Sinds ca. 2013 doet hij ook opgeld als publieksintellectueel, met een boek en een serie artikelen over de gevolgen van de [[kredietcrisis]], de [[Europese staatsschuldencrisis|eurocrisis]] en wat hij ziet als een fundamenteel conflict tussen [[kapitalisme]] en [[democratie]].
== Levensloop ==
Regel 14:
In zijn werk richt Streeck zich vooral op problemen van politieke en economische aard, evenals op de wisselwerking tussen die beide, waarbij hij zich bedient van een historisch-vergelijkende aanpak.
Hoewel lange tijd een [[Sociaaldemocratie|sociaaldemocraat]], raakte Streeck ten tijde van de [[Kabinet-Schröder I|regering-Schröder]] teleurgesteld in de prestaties van de sociaaldemocratie onder de [[Derde Weg]]-ideologie. De [[Kredietcrisis|financiële crisis van 2008]] veranderde zijn blik op de verhouding kapitalisme-democratie volkomen en bij het schrijven van ''Re-Forming Capitalism'' raakte hij meer beïnvloed door [[Karl Marx|Marx]] en de Amerikaanse [[Marxisme|marxisten]] van de jaren 50 en 60.<ref>{{Citeer web|url=https://www.jacobinmag.com/2016/02/wolfgang-streeck-europe-eurozone-austerity-neoliberalism-social-democracy/|titel=Social Democracy’s Last Rounds|bezochtdatum=|auteur=Jonah Birch|medeauteurs=George Souvlis|datum=2016-02-25|werk=Jacobin|uitgever=}}</ref> Sindsdien heeft hij naam gemaakt als publieksintellectueel met twee boeken en diverse artikelen waarin hij probeert aan te tonen dat de [[Financiële dienstverlening|financiële markten]] sinds de jaren 70 zo machtig zijn geworden, dat deze de beweegruimte van democratische politiek ernstig inperken.
=== Schuldencrisis en democratisch tekort ===
In 2015 verscheen Streecks boek ''Gekochte tijd: De uitgestelde crisis van het democratisch kapitalisme'' in Nederlandse vertaling (oorspronkelijk getiteld ''Gekaufte Zeit'', uitg. Suhrkamp, 2013). In dit boek beschouwt hij de kredietcrisis en aanverwante verschijnselen als de jongste in een reeks crises die het westerse [[kapitalisme]] al sinds de jaren 70 treffen, en die uiteindelijk tot gevolg hebben dat kapitalisme en [[democratie]] elkaar niet meer verdragen. Het boek tracht tevens te verklaren waarom de in de jaren 70 (m.n. door de [[Frankfurter Schule|Frankfurter school]]) voorspelde ineenstorting van het kapitalisme niet heeft plaatsgevonden.<ref name=":0">{{Citeer web|url=http://www.groene.nl/artikel/ja-ik-ben-ook-woedend|titel=‘Ja, ik ben ook woedend’|bezochtdatum=2016-07-25|auteur=|datum=2013-09-04|werk=De Groene Amsterdammer|uitgever=}}</ref>
Het probleem, meent Streeck, is dat kapitalisme en democratie elkaar principieel uitsluiten en alleen na de schok van twee Wereldoorlogen samen konden komen
[[De:Der achtzehnte Brumaire des Louis Bonaparte|De:Der achtzehnte Brumaire des Louis Bonaparte]]
maar verweet Streeck ook een nostalgisch verlangen naar de ouderwetse [[natiestaat]] (''kleinstaaterei'').<ref>{{Citeer web|url=https://www.blaetter.de/archiv/jahrgaenge/2013/mai/demokratie-oder-kapitalismus|titel=Demokratie oder Kapitalismus?|bezochtdatum=2016-07-25|auteur=|achternaam=Habermas|voornaam=Jürgen|datum=2013-05|werk=Blätter für deutsche und internationale Politik|uitgever=|paginas=59–70}}</ref> Streeck reageerde met de stelling dat Habermas' visie van een Europese democratie wensdenken zou zijn.<ref name=":0" />▼
=== Europa en de euro ===
Regel 31 ⟶ 28:
=== Einde van het kapitalisme ===
In een artikel uit 2014, "How Will Capitalism End?" ("Hoe zal het kapitalisme eindigen?") wierp Streeck de stelling op dat het [[kapitalisme]] op zijn einde loopt en dat de crisis van 2008 een stadium is in deze ontwikkeling.<ref name=":2">{{Citeer web|url=https://newleftreview.org/II/87/wolfgang-streeck-how-will-capitalism-end|titel=How Will Capitalism End?|bezochtdatum=|auteur=Wolfgang Streeck|datum=2014|werk=New Left Review 87|uitgever=}}</ref> Dat wil niet zeggen dat hij een blauwdruk voor een alternatieve ordening ziet; het idee dat een economisch–maatschappelijk tijdperk pas kan eindigen zodra een revolutie het vervangt door een betere ordening, verwerpt hij als een
Streecks stelling is dat de "legitimiteitscrisis" die [[Nieuw Links]] voorzag, is uitgekomen, maar in omgekeerde vorm: niet de restanten van het [[proletariaat]], maar juist de kapitaalbezitters hebben besloten dat het naoorlogse, [[Sociaaldemocratie|sociaaldemocratische]] compromis niet langer legitiem is, en hebben er de stekker uitgetrokken met hun roep om deregulering en beperkingen aan de democratische controle op economische processen.<ref>{{Citeer web|url=http://www.counterpunch.org/2016/01/29/world-out-of-joint-wolfgang-streecks-vision-of-the-end-of-capitalism/|titel=World Out of Joint: Wolfgang Streeck’s Vision of the End of Capitalism|bezochtdatum=|auteur=Michael Welton|datum=2016-01-29|werk=CounterPunch|uitgever=}}</ref> Hiermee, echter, ontdoet het kapitalisme zichzelf van de ''checks and balances'' die het stabiel houden, en ontstaat een vicieuze cirkel van toenemende schuldenlast, groeiende ongelijkheid en [[Economische stagnatie|stagnatie]].<ref name=":2" />
=== Debat met Habermas ===
▲[[Jürgen Habermas]] vergeleek ''Gekochte tijd'' vleiend met [[Karl Marx|Marx]]' ''Achttiende brumaire van Lodewijk Napoleon'', maar verweet Streeck ook een nostalgisch verlangen naar de ouderwetse [[natiestaat]] (''kleinstaaterei'') inzake zijn EU-standpunt.<ref>{{Citeer web|url=https://www.blaetter.de/archiv/jahrgaenge/2013/mai/demokratie-oder-kapitalismus|titel=Demokratie oder Kapitalismus?|bezochtdatum=2016-07-25|auteur=|achternaam=Habermas|voornaam=Jürgen|datum=2013-05|werk=Blätter für deutsche und internationale Politik|uitgever=|paginas=59–70}}</ref><ref>{{Citeer
== Zie ook ==
|