Zuil (bouwkunde): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
geschrapt: " Meestal is de zuil ook gemaakt van een papyrus, uit de papyrusplant."
k enkele kleine aanpassingen
Regel 7:
| caption3 = Koolbladkapiteel aan een ronde schippijler in de [[Grote of Onze-Lieve-Vrouwekerk (Dordrecht)|Grote Kerk van Dordrecht]]
}}
Een '''zuil''' is een ''kolom'' met een ronde doorsnede, meestal in [[natuursteen]] uitgevoerd. Een zuil bestaat gewoonlijk uit drie elementen, namelijk van boven naar beneden: [[kapiteel]], [[schacht (bouwkunde)|schacht]] en [[basement (architectuur)|basement]] of voetstuk. De Grieks-Dorische orde heeft geen basement.
 
De schacht kan opgebouwd zijn uit trommels of kan als één geheel zijn uitgevoerd. Een zuil wordt doorgaans alleen op [[drukkracht|druk]] belast.
 
Onder een '''kolom''' of ''drager'' wordt verstaan een verticale ondersteunings[[constructie]], waarvan de hoogte betrekkelijk groot is ten opzichte van de breedtemaat. Een kolom kan in diverse materialen worden uitgevoerd zoals, [[Staal (legering)|staal]], [[gietijzer]], [[gewapend beton]], [[hout]] en [[metselwerk]]. Moderne zuilen zoals in de [[Sagrada Família]] te [[Barcelona (Spanje)|Barcelona]] hebben een [[gewapend beton]]kern. Een kolom wordt ook wel '''pilaar''' of '''pijler''' genoemd. Van oorsprong is een pijler een gemetselde ondersteuning en wordt ook wel steunbeer genoemd.<ref>{{Aut|Haslinghuis, E.J. & Janse H.}} (2005) ''Bouwkundige termen'', Leiden: Primavera Pers - ISBN 90 5997 033 0</ref> Een pijler kan echter ook een andere dan een ronde vorm hebben en bevat in tegenstelling tot een zuil geen [[verjonging]] of [[entasis]]. Bij een pijler is de basement nietgeen onderdeel van de pijler zelf, maar wordt deze er soms onder geplaatst. Een pijler bevat meestal geen interne boven elkaar gelegen [[voeg]]en; alleen bij het ''pijlerverband'' is hiervan sprake. In de [[barokke architectuur|barok]] werden vaak wandpijlers of [[pilaster]]s toegepast.<ref>"Pijler", ''Grote Winkler Prins'', 7e dr., dl. 15 (1975), p. 793</ref>
 
== Termen met betrekking tot zuilen ==
* het [[basement (architectuur)|'''basement''']] of voetstuk is de voet van een zuil of kolom;
* het [[kapiteel]] is de bekroning van een zuil, veelal voorzien van beeldhouwwerk, waaraan de bouwperiode is te herkennen;
* tussen basement en kapiteel bevindt zich de '''schacht''', uitgevoerd als monoliet (als een geheel) of met trommels van natuursteen;
Regel 39:
 
=== Griekenland ===
Het Myceense tijdperk vond zijn einde bij de inval van de Doriërs (ca 1200 voor Chr.). Er ontstond een periode van armoede en verval. De drie hoofdstammen, woonachtig in [[Griekenland]], Doriërs, Ioniërs en Aeolisch-Achaeïers, erkenden na verloop van tijd dat ze tot één volk behorenbehoorden, namelijk dat van de Hellenen, en zo komtkwam de bouwkunst in Griekenland tot bloei.
 
Er zijn drie perioden te onderscheiden: