|
De jazzscene, waar de contrabas decennialang een zelden ontbrekend instrument was, begon in de [[1960-1969|jaren zestig]] met experimenten met het gebruik van de elektrische basgitaar. Dit leidde mede tot baanbrekende opnamen waarin een nieuw geluid werd gezocht, zoals in [[Miles Davis]]' [[Bitches Brew]] (1970). Een van de gevolgen van het gebruik van de elektrische basgitaar onder jazzmuzikanten was dat ook contrabassisten, die gewend zijn aan het ontbreken van frets, de basgitaar oppakten. Een aantal spelers ging ertoe over om te frets uit de hals te verwijderen. Een voorbeeld hiervan is de zeer invloedrijke bassist [[Jaco Pastorius]], vooral bekend door zijn lidmaatschap van de toonaangevende formatie [[Weather Report]]. Zonder frets kan het voor de contrabas kenmerkende zingende geluid worden bereikt. Sindsdien brengen fabrikanten ook fretloze bassen uit. De basgitaar kan nu in de jazz zelfs worden waargenomen in traditionele ensembles als de [[bigband]].
== Versterking en klank ==
Akoestische basgitaren kunnen onversterkt gebruikt worden mits de klankkast groot genoeg is. De meeste akoestische instrumenten zijn wel uitgerust met een versterkingselement. Voor de elektrische basgitaar is versterking noodzakelijk. Het instrument geeft zelf nauwelijks volume.
De klank van de basgitaar wordt voor een groot deel door de bouw van het instrument zelf (hout, [[snaren]], [[Gitaarelement|elementen]] en elektronica) en de vingers, dan wel de duim of het [[plectrum]], bepaald. Uiteraard speelt ook de manier van aanslaan (''strummen'', ''plukken'', ''slappen'',...) en afdempen een grote rol in de klankopbouw. Ook het type [[versterker (elektronica)|versterker]] en [[luidspreker]] (speaker) heeft invloed op het geluid. Globaal zijn er drie typen versterkers: [[Buizenversterker|Versterkers met buizen]] in voor- én eindtrap, hybride versterkers met buizen in de voortrap en een transistor eindtrap en volledige [[transistorversterker]]s. Luidsprekers variëren in maat van 8 [[inch]] tot 18 inch en zijn met een of meerdere conussen in een kast gebouwd. Gangbare samenstellingen zijn 2x10, 4x10, 6x10, 8x10, 2x12, 1x15 en 1x18. De meeste kasten hebben ook een hoge tonen speaker met regelbare verzwakking. In sommige basversterkers zijn de speakers en (voor- en eind)versterker in één kast gebouwd. Men spreekt in dat geval van een 'combo'.
Snaren kunnen van verschillende materialen gemaakt zijn. Voor elektrische basgitaren met magnetische elementen moeten ze van een magnetiseerbaar metaal zijn. Vooral roestvrij staal en nikkel worden veel gebruikt. Voor akoestische basgitaren kunnen eventueel ook nylon snaren gebruikt worden. Als de snaren nieuw (en goed) zijn hebben ze een rijke en gelijkmatige klank. Doordat de dikte en dus het gewicht van elk stukje van de snaar even groot is, heeft de snaar veel [[boventoon|boventonen]] en klinkt die fris. Naarmate de snaar ouder wordt, wordt de klank doffer. Dit komt doordat enerzijds de frets inkepingen in de snaar maken en dus de homogeniteit aantasten, en anderzijds door vervuiling van vingers en stof. Het eerste zal niet ongedaan gemaakt kunnen worden en dus uiteindelijk het einde van de snaar inluiden. De vervuiling kan echter wél tegengegaan worden door de snaren na het spelen goed te reinigen of uit te koken. Ook zijn er snaren te koop met een speciale coating waardoor ze langer meegaan.
Manipulatie van het geluid door middel van effecten is onder bassisten minder gangbaar dan onder [[gitaristen]]. Gebruikte baseffecten zijn onder andere [[Chorus (geluidseffect)|Chorus]], [[Distortion]], [[Compressor (geluid)|Compressor]], [[Equalizer]], [[Enhancer]], [[Limiter]], [[Octavider]], [[Oversturing|Overdrive]], [[Flanger]], [[Sustainer]], [[Envelope filter]], [[Autowah]] en [[Fuzzbox|Fuzz]]. Ook hier heeft het digitale tijdperk zijn intrede gedaan met multifunctionele pods en borden.
De meest opmerkelijke evolutie van de laatste decennia is de komst in 2006 van de [[Line 6 Variax]] serie basgitaren. Het signaal van de piëzo pick-ups (op de brug) van iedere snaar wordt via digitale techniek omgezet naar de klank van het gekozen model basgitaar. De tijd zal uitwijzen in hoeverre deze technologie massaal zal doorbreken.
==Frequenties==
|
