Tabletcomputer: verschil tussen versies

Een '''tabletcomputer''' of kortweg '''tablet''' is een mobiele [[computer]] waarin een [[aanraakscherm]], [[batterij (elektrisch)|batterij]] en computerhardware worden gecombineerd tot één plat, rechthoekig apparaat. Het aanraakscherm, meestal 7 tot 12 [[inch]] (18 tot 30 [[centimeter|cm]]) in diagonaal, is voor de gebruiker de voornaamste interactiemogelijkheid. Veel tablets beschikken tevens over meerdere [[Sensor|sensorssensor]]s en mogelijkheden voor draadloze dataverbindingen. Het idee van een tabletcomputer stamt uit het midden van de twintigste eeuw en werd later gepopulariseerd in [[sciencefiction]]. Hoewel sinds eind jaren 80 mondjesmaat tablets op de markt kwamen, beleefde het concept pas een brede doorbraak in [[2010]], toen het Amerikaanse computerbedrijf [[Apple Inc.|Apple]] de [[iPad]] presenteerde. Inmiddels bezitten in Nederland zo'n 7,4 miljoen mensen een tablet.<ref>http://web.archive.org/web/20140630045413/http://www.gfk.com/nl/news-and-events/press-room/Documents/Persbericht_Digitale_trends_en-Media_26062014.pdf</ref>

Tablets zijn platte, rechthoekige computers; over het algemeen zijn moderne tablets minder dan 2 cm dik, terwijl de breedte en hoogte afhangen van de schermmaat en de breedte van de omlijsting rond het scherm. Meestal wordt een schermdiagonaal van 7 inch (18 cm) beschouwd als ondergrens voor tablets, al bestaat een tussencategorie producten ([[Phablet|phabletsphablet]]s, een portmanteau van de woorden phone en tablet) die in schermgrootte het midden houden tussen [[Smartphone|smartphonessmartphone]]s en tablets. De meeste tablets hebben een scherm dat niet groter is dan 12 inch. Over het algemeen wegen tablets zo'n 300 tot 1500 gram.

De voorkant van een tabletcomputer wordt gedomineerd door het aanraakscherm. Dit scherm is een van de belangrijkste kenmerken van een tablet: in plaats van met een [[muis (computer)|muis]], [[trackpad]] of trackpoint, zoals bij een traditionele [[Personal computer|pc]] gebruikelijk, bedient de gebruiker een tablet vooral met aanrakingen. Eerdere modellen tablets waren erop gemaakt om bediend te worden met een [[Stylus|styluspennetjestylus]]pennetje: elementen van de gebruiksomgeving waren relatief klein, en bovendien maakte men gebruik van een resistief aanraakscherm, dat reageert op druk. Tegenwoordig zijn tablets ontworpen voor bediening met vingergebaren. Hiertoe is de gebruikersomgeving opgeschaald, zodat elementen zoals knoppen groot genoeg zijn om aan te raken. Daarnaast wordt gebruikgemaakt van een capacitief aanraakscherm, dat al bij lichte aanraking reageert. Bij veel tablets wordt dan ook geen styluspen meer meegeleverd. Naast het scherm hebben tablets normaliter ook nog enkele fysieke knoppen die specifieke functies vervullen, zoals het in- en uitschakelen van het apparaat.

Over het algemeen beschikken tablets over verschillende sensors, zoals een lichtsensor (om de helderheid van het scherm automatisch aan te passen aan omgevingslicht), nabijheidssensor, [[microfoon]] en één of twee [[Camera|camera]]('s)]] voor foto en video. Daarnaast zijn vaak voorzieningen voor positiebepaling aanwezig, zoals [[Global positioning system|GPS]], een [[Kompas|digitaal kompas]] en een oriëntatiesensor. Voor verbinding met andere apparaten en het internet zijn tablets vrijwel geheel afhankelijk van draadloze dataverbindingen, zoals [[wifi]], [[Bluetooth]] en (soms) [[3G]]/[[4G]]: de dunne behuizing laat weinig ruimte voor fysieke aansluitpoorten. Zodoende zijn er - naast de genoemde voorzieningen voor draadloze verbindingen - vaak alleen een (micro)[[Universal Serial Bus|USB-poort]] en een hoofdtelefoonaansluiting beschikbaar op het apparaat. In sommige gevallen beschikken tablets ook over een kaartlezer voor [[SD-kaart|micromicroSD-SD kaartjes]]; door het plaatsen van een geheugenkaartje kan het opslaggeheugen worden uitgebreid, en tevens ontstaat een extra mogelijkheid voor datauitwisseling met andere apparaten.

Eind jaren 90 begon [[Microsoft]] aan een eigen tabletproject in een poging tabletcomputers te introduceren bij een breder publiek. Dat resulteerde in 2001 in de Microsoft Tablet PC-specificatie. Aan de hand van deze specificatie werden een aantal apparaten uitgebracht (gelijkend op de hedendaagse hybride laptop-tablets) die draaiden op een aangepaste versie van [[Microsoft Windows|Windows]]. Ze waren voornamelijk bedoeld voor kantoorgebruik en het maken van aantekeningen.<ref>http://www.pencomputing.com/frames/tablet_pc.html</ref> Tablet-pc's bleken geen groot succes: de apparaten waren te zwaar om in één hand vast te houden (essentieel voor mobiel gebruik) en bovendien was de meegeleverde software, ondanks de gedane aanpassingen, niet erg geschikt voor gebruik als tablet.

In 2010 introduceerde Apple de [[iPad]]. De gebruiksomgeving van het apparaat was speciaal ontworpen voor gebruik met vingergebaren, in tegenstelling tot eerdere apparaten, die vooral bediend werden met een styluspen. In tegenstelling tot de eerdere tablet-pc's week Apple af van de PC-specificatie: in de iPad werd een energiezuinige [[ARM-architectuur|ARM-processor]] toegepast. Door technologische vooruitgang waren dergelijke processors nu krachtig genoeg voor veel taken die eerder slechts op een pc konden worden uitgevoerd; daarnaast zorgden verbeteringen in batterijtechnologie voor dunne en lichte batterijen met een lange werktijd. Al snel bleek de iPad een enorm succes, wat een doorbraak betekende voor tabletcomputers: andere fabrikanten, zoals [[Samsung Group|Samsung]], [[Asus]] en [[Sony]], brachten snel eigen tablets uit. Deze apparaten volgden het concept van de iPad: ze werden bediend met vingergebaren en bevatten een ARM-processor. Vaak draaiden deze tablets op het besturingssysteem [[Android (besturingssysteem)|Android]] van [[Google Inc.|Google]], dat begin 2011 een speciale tabletversie van dit systeem uitbracht (Android Honeycomb). Microsoft liet haar eerdere tablet-pc-concept varen en kwam in 2012 met een nieuwe versie van Windows (Windows 8) met een gebruiksomgeving die gemakkelijk met vingergebaren kan worden bediend. Daarnaast introduceerde het bedrijf ook eigen tablets ([[Microsoft Surface (tablet)|Microsoft Surface]]). Vanaf 2010 vertoont de verkoop van tablets een zeer sterke stijging. Het onderzoeksbureau [[Gartner]] becijferde dat alleen al in 2013 ruim 195 miljoen tablets zijn verkocht.<ref>http://www.gartner.com/newsroom/id/2674215</ref>

[[E-reader|E-readers]]s lijken op tablets qua vormfactor: ze bestaan vaak uit een dunne behuizing met daarin een groot, aanraakgevoelig scherm. Bij deze apparaten wordt meestal gebruikgemaakt van een scherm gebaseerd op [[e-ink]] technologie. Omdat een dergelijk scherm geen licht geeft, is het rustiger voor de ogen. De aanwezigheid van een e-ink scherm maakt een e-reader echter minder geschikt voor multimediatoepassingen dan een tablet: e-ink schermen zijn in de regel monochroom en hebben een lage verversingssnelheid.

De processorarchitectuur waarop een tabletcomputer is gebaseerd bepaalt mede welke software op het apparaat zal werken. Op dit moment wordt de tabletmarkt verdeeld tussen processors gebaseerd op het ARM-ontwerp van [[ARM Holdings]] en processors die werken met de [[x86-instructieset]] van [[Intel]] en [[AMD]]. ARM-processors zijn te vinden in alle tablets van Apple en alle tablets die draaien op Windows RT; ze worden ook gebruikt in veel tablets die draaien op Android. Soortgelijke processors worden ook vaak gebruikt in smartphones. Processors op basis van de x86-architectuur zijn vooral terug te vinden in Windows-tablets: ze zijn namelijk compatibel met oudere Windows-software voor PCpc's. Bovendien zijn er varianten beschikbaar die sneller zijn dan de krachtigste ARM-processors, wat ze een goede keuze maakt voor hybride apparaten.