Noordelijke IJszee: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 213.125.30.58 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Apdency |
Stroming en ijskap toegevoegd |
||
Regel 24:
Over het algemeen worden de [[Baffinbaai]], de [[Barentszzee]], de [[Beaufortzee]], de [[Tsjoektsjenzee]], de [[Oost-Siberische Zee]], de [[Groenlandzee]] (soms deel van de Atlantische Oceaan), de [[Hudsonbaai]], de [[Straat Hudson]], de [[Karazee]], de [[Laptevzee]], de [[Witte Zee]] en diverse andere watermassa's tot de Noordelijke IJszee gerekend. De Noordelijke IJszee wordt verbonden met de [[Grote Oceaan]] door de [[Beringstraat]] en met de [[Atlantische Oceaan]] door de Groenlandzee en de [[Labradorzee]].<!--<ref name=Pidwirny/>-->
De voornaamste verbinding ligt tussen Groenland en Spitsbergen. De zeebodem ligt hier gemiddeld 600 meter onder het [[zeeniveau]]. Door deze opening stroomt warm water van de [[Golfstroom]] de zee binnen en er is een polaire zeestroom uit het zee naar het zuiden, langs de oostkust van Groenland, de [[Oost-Groenlandstroom]]. Met de Grote Oceaan staat de ijszee alleen in verbinding met de Grote Oceaan via de smalle [[Beringstraat]].
== Eilanden en eilandengroepen ==▼
▲=== Eilanden en eilandengroepen ===
In de ijszee liggen diverse eilanden:<ref name=CIA>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/xq.html Arctic Ocean] CIA World Factbook. 17 november 2011.
* [[Bereneilanden]]
* [[Frans Jozefland]]
Regel 38 ⟶ 41:
* [[Spitsbergen]]
* [[Wrangel-eiland]]
▲<ref name=CIA>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/xq.html Arctic Ocean] CIA World Factbook. 17 november 2011. Geraadpleegd 1 april 2012.</ref>
== Poolijs ==
De ijszee is grotendeels bedekt met een ijslaag van maximaal zo’n 4 meter dik. De ijskap is ruim 6 miljoen km<sup>2</sup> groot in de zomer en heeft een [[Ovaal|ovale]] vorm. De lange as van de ijskap ligt op de lijn Spitsbergen naar het westen van [[Alaska]]. Bij Spitsbergen ligt de grens van de ijskap verder naar het noorden dan bij Alaska vanwege de warme water dat door de Golfstroom wordt aangevoerd en dit belemmerd de ijsvorming. Het warme water bereikt de [[Barentszzee]], ten noorden van [[Noorwegen]] en begrensd door [[Nova Zembla]] in het oosten, en is hierdoor het gehele jaar ijsvrij. Andere randzeeën vriezen in het algemeen wel dicht in de winter.
Door de [[Passaat|heersende oostenwind]] is er een oost-west stroming van water en ijs. Twee belangrijke uitzonderingen hierop zijn de in- en uitstroom tussen Groenland en Spitsbergen en de invloed van de [[Lomonosovrug]]. Deze 1800 kilometer lange rug loopt van de [[Nieuw-Siberische Eilanden]] via de [[Noordpool]] maar [[Ellesmere-eiland]] bij [[Canada]]. De rug is ruim 3000 meter hoog en deelt de watercirculatie in het dieper gelegen deel van de ijszee in tweeën.
[[IJsberg|IJsbergen]] die losbreken van het land kunnen zeer groot zijn en een bedreiging vormen voor de scheepvaart. IJsbergen die door de Oost-Groenland- of [[Labradorstroom]] naar het zuiden worden meegevoerd komen voorbij [[New Foundland]] in de vaarroute tussen Europa en Noord-Amerika. In 1912 botste de [[Titanic (schip, 1912)|Titanic]] met een ijsberg en ging verloren.
== Flora en fauna ==
| |||