Dies irae: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
sp / + linkfix rood>blauw
Regel 1:
'''Dies irae''' (= ''dag van toorn'') zijn de beroemde eerste woorden van de [[sequentia]] uit de [[Latijn]]se [[requiem (muziek)|mis der overledenen]] van de [[Buitengewone vorm van de Romeinse ritus|buitengewone vorm]] van de [[Rooms-katholieke Kerk|rooms-katholieke]] eredienst, waarmee ook meestal naar de gehele sequentia wordt verwezen. In de [[Novus Ordo Missae|gewone vorm]] van de rooms-katholieke eredienst wordt het Dies Irae gezongen of gelezen als hymne in het [[Getijdengebed]] in de 34e week door het jaar. Ten gevolge van liturgische bepalingen van het [[Tweede Vaticaanse Concilie]] is het Dies irae echter formeel uit de rooms-katholieke dodenmis geschrapt.
 
De tekst, die ontstond in de 13e eeuw (? door [[Thomas van Celano]], ± 1250), wordt beheerst door angst en huiver voor Gods [[laatste oordeel]] over de overledenen, en wordt omwille van die lugubere sfeer niet vaak meer uitgevoerd in de eigentijdse uitvaartliturgie. Verschillende componisten hebben er evenwel schitterende muziek voor geschreven, en het thema van de oorspronkelijke [[Gregoriaanse muziek|Gregoriaanse]] versie heeft veel andere componisten tot in onze tijd geïnspireerd bij het schrijven van (profane) muziek al dan niet met een lugubere achtergrond. Onder meer [[Berlioz]] in zijn ''[[Symphonie fantastique]]'', [[Camille Saint-Saëns|Saint-Saëns]] in de ''[[Danse Macabre (compositie)|Danse Macabre]]'' en in de [[Symfonie nr. 3 (Mahler)|Derde Symfonie]], [[Gustav Mahler|Mahler]] in zijn [[Symfonie nr. 2 (Mahler)|Tweede Symfonie]], [[Franz Liszt]]s ''[[Totentanz (Liszt)|Totentanz]]'' is een reeks variaties geheel gebaseerd op het openingsthema van het Dies Irae. Het kopmotief van het Dies irae-thema treedt altijd wel op in welke compositie van [[SergeiSergej Rachmaninov]] dan ook en geldt als zijn motto als scheppend kunstenaar.
 
Tot de bekendere Dies Irae behoren die van [[Wolfgang Amadeus Mozart]], [[Requiem (Mozart)|Requiem]] in d-klein, KV 626 uit 1791 en die van [[Giuseppe Verdi]] uit 1874, deze worden vooral gekenmerkt door harde, snelle muziek, vooral het begin van Verdi's Dies Irae.