Herred: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
paragraaf over Denemarken toegevoegd |
|||
Regel 1:
Een '''herred''' ([[bokmål]] en [[Deens]]) of '''herad''' ([[Nieuwnoors]]) is een bestuursdistrict in [[Scandinavië|Scandinavische]] landen. Het woord heeft zijn oorsprong in het [[Oudnoors]]e woord ''herað''. ''Herað'' kent vier betekenissen, waarvan twee bestuurskundige en twee taalkundige. Het woord/begrip wordt gewoonlijk meer gebruikt in het Nieuwnoors.
==
In [[Noorwegen]] wordt herred gebruikt voor twee vergelijkbare begrippen:
# wordt het gebruikt in de zin van bestuurskundige, aardrijkskundige eenheid op regionaal of lokaal niveau overeenkomstig het bestuur van de [[gemeente (bestuur)|gemeentes]]. Het bestuurlijk orgaan wordt dan ''herredsting'' (bokmål) of ''heradsting'' (Nieuwnoors) genoemd. Deze betekenis stamt uit de [[middeleeuwen]] en is vooral gebruikelijk in de [[Lijst van Noorse landstreken en districten#Østlandet|streek Østlandet]].
# een ''herred'' is een begrensd, aardrijkskundig (niet stedelijk) gebied dat lokaal wordt bestierd en als een eenheid wordt geadministreerd, kortom een plattelandsgemeente. Deze vorm bestond tussen [[1863]] en 25 september 1992 toen het verschil tussen stedelijke gemeenten en plattelandsgemeenten in de wet van gemeenten (Noors: ''Kommuneloven'') werd opgeheven. Let wel op dat in [[Noorwegen]] nog steeds stadsrechten aan steden worden verleend, en er dus op die manier nog steeds sprake van een stadsgemeente kan zijn.
Regel 11 ⟶ 12:
::*[[Ulvik (gemeente)|Ulvik]] herad (Provincie [[Hordaland]])
===Taalkundig===
# is het woord verwant aan het Noorse woord ''hær'', wat [[leger (troepenmacht)|leger]] betekent,
# betekent het 'dorp' - ''bygd'' - zoals in de namen ''Krødsherad'' en ''Kvinnherad'' ([[Telemark]]).
==Denemarken==
In [[Denemarken]] is een herred historisch de aanduiding voor een rechtsgebied op het platteland. Tegenover de herred stond de [[stad]], in Denemarken aangeduidt als ''Købstad''.
Een herred was verdeeld in [[parochie (Denemarken)|sogn]]. De sogn bestaat nog steeds als parochie van de [[Deense Volkskerk]]. Op [[Jutland]] vormden een aantal herreds gezamenlijk een [[syssel]]. Van de eilanden was alleen [[Seeland]] verdeeld in syssel. Het begrip syssel is nog terug te vinden in [[Vendsyssel]], de meest noordelijke van de oorspronkelijke syssel.
De indeling in syssel en herred is al terug te vinden in [[Kong Valdemars Jordbok]] uit de [[13e eeuw]]. Ook de voormalige Deense gebieden van het huidige [[Zweden]] ([[Skåne]], [[Blekinge]] en [[Halland]]) en in het [[hertogdom Sleeswijk]] kenden herreds.
[[Categorie:Cultuur in Noorwegen]]
[[Categorie:Gebiedsnaam]]
[[Categorie:Bestuurlijke indeling van Noorwegen]]
[[Categorie:Bestuurlijke indeling van Denemarken]]
| |||